endai

iz. Pala. Arraun-endaia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

Orotariko Euskal Hiztegian

endai (G-goi-to-nav, B, BN-baig; Aq). Ref.: A; JMB At. “Pala (G, AN)” Aq 592. Tbn. en Izt C 232, en una lista de aperos de labranza. “(G), instrument de labourage” H. “Pala de hornos” A. “Pala de madera. Labendai, pala de horno” JMB At. Endai bat eskubetan dauala. “Pala”. Otx 137. Endai eta peaki, pertxuna ta aitzurra, / errez dute ebakiko arro dagon lurra. “Palas de recoger tierra”. Or Eus 131. Itxas-arraun endaiari (endai: labeko palaren alde zabala, ortik arraunaren endaia) eragiñez diarduzun ori. Zait Sof II 26.

Sinonimoak:iz.

[pala]: pala (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. pala (Elh.)
fr pale (WR)
en blade (WP)
port (remo) remo (WR)

Entzun:

Endai bat eskubetan dauala (OEH)

Endai eta peaki, pertxuna ta aitzurra, / errez dute ebakiko arro dagon lurra (OEH)

Azkenik batelak mugitzen hasten dira estuarioaren sarreran ainguratuta dauden hiru itsasontzi nagusien artean, horietako bakoitzetik jendea jaisten da eta bateletan sartu, badatoz honantz, entzuten da arraunen zapla ur leunaren gainean, endaien plisti-plasta, irudi orokorrak gutxi du falta lirismo hutsa izateko, zeru oskarbi eta urdina, presarik gabe aurrera egiten duten bi batel, margolaria dugu falta hemen naturaren kolore arin hauek erregistratzeko, muinoan zehar igotzen den hiri iluna, eta han goian gaztelua, edo, behatokia […] (EPG) [Lisboako Setioaren Historia, José Saramago / Jon Alonso (Ibaizabal, 2000), Orr.: 183] (Ereduzko Prosa Gaur)

endai (FlickrCC, Iker Merodio)