flakezia

iz. Ahultasuna. Azkar ezazu, Jauna, gure flakezia. Ezagutzen baituzu gizonen flakezia. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

flakezia. (S ap. Lrq ; Gèze, H), flakeza (Lcc, SP (sin trad.), Urt I 305, Arch VocGr , VocBN ), flakazia, flakaza (Dv), flakozia. Flaqueza, debilidad (física o moral). “Faiblesse, défaut de force, défaillance, au physique et au moral” H. v. ahuleria, flakia, flakotasun. Iainkoaren flakezá gizonak baino borthitzago da. Lç 1 Cor 1, 25. Flakezeonen bildur nax, baia / oi ta gura dot azartu. Lazarraga 1169r. Ene aldeko lagunoni / elzaen zako flakezia. Ib. (B)1204r. Seigarrena sufrietea pazienziagaz geure proximoen gatxak eta flakezak. Bet 14 (v. tbn. flakezak en el mismo contexto en CatUlz 35, CatB 52, CatLuz 20, CatAe 48, CatSal 49, CatR 49; OA 100 flakeza). Hunen gaiñean hurbilltzen dire gero flakezak, / eta ungi hilltzera du exhortatzen aphezak. EZ Man I 57. Flakaziaren erdian. Tt Arima 39 (50 flakozia). Neureganat uzten nauzunean ez naiz flakeziarik baizen. Ch III 8, 1. Ikusirik zeure Seme laztanen flakezea. Urqz 55. O, Jinko Jauna, […] gizonen flakezia eta gaixtotarzüna ezagützen dütüzüna. Mst III 46, 5 (Ch, Ip flakezia; SP erorkortasuna, Leon ahulezia). ‘Indazu hirur sosena, flakezan naiz’ diote, / platorik freskoena lagun galdetzen dute. (1780). BertsZB 121. Haragiaren flakezaz. Brtc 263. Ezkare ala bainan gure baitharik flakeza hutsa baizen. Dh 219. Medikuek diotenez flakezia hori garrhaituko duzu oraino. Laph 249. Indar handiak atzeman ditu / zutan gure flakeziak. Xa EzinB 43.
v. tbn. Bp I 140. CatLav 364 (V 176). Lg I 306. CatLan 4. AR 218. Egiat 190. Monho 82. JesBih 454. UskLiB 12. MarIl 104. Jaur 207. CatS 119. Prop 1876-77, 33 y 54. Ip Hil 149. Arb Igand 177. Etcham 230. Flakeza: Harb 209. Cap (ed. 1893), 14. SP Phil 430. OA 100s. Iraz 34. He Gudu 112. Hb Esk 106. Lap 14 (V 9). Udazken amaierako eguntto bat zen, flakeziaz betea, xirimiriz hordi-hordi eginikako egun tentel horietakoa… Lasa Poem 117. FLAKEZIAZKO. De flaqueza. Ustegabeko edo flakeziazko falta xumerik gabe. Brtc 237. Orhit zite Jesüs-Kristek so batez, Jundane Phetiriri bere flakeziazko bekhatiaz nigar eragin zereiola. UskLiB 55.

Sinonimoak: iz. Ipar. g.e.

[ahultasuna]: ahuleria, ahultasun, argaltasun, indargabetasun, makaltasun, ahuldura Ipar., ahulezia, herbaldura Ipar., herbaltasun Ipar., histura Ipar., mendretasun Ipar., erkintasun Bizk., kadentasun Bizk., makaleria Bizk., ahuldade Gip., kaden jas., flakia Gip. beh., erpiltasun Ipar. g.e., flakotasun Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es  iz. (batez ere Ipar.) debilidad, flaqueza
fr iz. faiblesse
en iz. weakness; feebleness; faintness
port iz. fraqueza, debilidade

Testuinguruan

-“Zer senti dezu?” galdetu zion urrena. –“Plakiya, aultasuna!” esan zuen doi-doia. [A. Arzac EE 1884a, 159 (Orotariko Euskal Hiztegia)]