freskura

iz. Freskotasuna. Goizeko freskuran. Lanean pausua, beroan freskura. Freskuran zegoen uretan. Ipini zuen freskuran bere gelako leihoan txerri solomoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

Orotariko Euskal Hiztegian

freskura.

1. (V-gip, S; SP (sin trad.), Lar, Arch VocGr , Dv, H), frexkura, preskura, prexkura. Ref.: Lrq; Elexp Berg. Frescura, frescor. “Fraîcheur, le frais” H. “Frescura. Gaur goizian freskura edarra zeuan” Elexp Berg. v. freskadura, freskotasun. Trabailluan pausua, beroan freskura, nigarrean konsolamendua. Ax 502 (V 324). Urak berak, zenbat ere freskoa baita, […] ezin luzeki begira dezake bere freskura. SP Phil 258 (He 260 freskura). Zezeilgo erurra / ezan eldu Ermura. / Eguno inok enzun eztau / onelango freskurea. BBizk 31. Lurreko surik izigarrienak ezpaitire freskurarik baizen ifernukoaren aldean. Dh 164. Baratzara jetxiko ziran prexkura artzera. Lab EEguna 73s. Udan berua botatzen digu, / neguan berriz freskura. Yanzi 56. Hire freskura elurtsu hau… Mde HaurB 52. Ez baitziren bat ala bertzea goizeko freskuraz bakarrik haziak, zer-nahitakoak han athera zituzten elgarri… Larz GH 1959, 84. Emen beti prexkura / naiz kanpoan bero. Olea 186. Etxeko atarian jarri zioten maia frexkuragatik. Berron Kijote 48. Egunez bero eta gauez freskura ederra. Albeniz 83. v. tbn. Hb Esk 38.

2. (V-gip ap. Elexp Berg ). Frescura, desfachatez, desvergüenza. “Ordubatak eta bazkaixa gertatzen hasteke. Hik daukak hik freskuria” Elexp Berg. Arrotz hunen zer freskura! […] / Hauzoko xoria zaiku beraz yinen / eta gurea du yanen! Gy 311.

FRESKURAN. Al fresco. “Freskuran egotea, prendre le frais. Freskuran ezartzea, mettre au frais” Dv. Ikhusi zuen emazteki eder bat freskuran zatzana urean. Lg I 304. Ipiñi zuan preskuran bere gelako leioan txerri-solomoa. Zab Gabon 76. Fenelon Kanbraieko Artxaphezpiku handia freskuran zabilan bere iloba gazte batekin. Lap 58 (V 30). Gau baten, apalduta gero, ate-onduan preskuran. Kk Ab I 103. Preskuran gustora ibiltzen ziran [beiak] . AZink 34.

(Precedido de gen. o suf. -ko) Arratseko freskuran. Lg II 196s. Axeri hau, beraz, goizeko freskuran / zagon bazteretxe baten inguruan. Gy 128. Argi-senti xarmanta, / intzaren preskuran. Gand Elorri 207.
Arratseko ihintzen / freskura politean nintzen desgorpuztu. Arti MaldanB 200.

Sinonimoak: iz.

[freskotasuna]: freskotasun, freskadura Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

es iz. frescor, frescura

fr iz. fraîcheur

en iz. freshness; coolness

port iz. frescor; coolness

Freskuran zegoen uretan. (Hiztegi batua)