klar

izond. (Ipar.) (zah.) Argia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

Hiztegi batua:

klar izond. h. argi

Orotariko Euskal Hiztegian:

klar (S ap. Lrq; Volt 36, SP, Urt II 162, Ht VocGr 340, VocBN, Gèze). Tr. Documentado desde mediados del s. XVII en la tradición septentrional. En el s. XX sólo se encuentra en un texto oral recogido por Larrasquet. Con vibrante múltiple sólo hallamos algún ej. seguro en M. Elissamburu.

1. (Adj.). Claro, luminoso, (tiempo) despejado; claro, fácil, inteligible; claro, seguro, evidente. “Clair, ageria” SP. v. klaro. Ur klara / edan ohi zinduen. EZ Noel 165. O iguzki klara, nihoiz / etzare goibelduren. Ib. 111. Zure aizean eta egun klarez. Volt 170. Bihotzak garbi eta klar. Ax 325 (V 215). Gauza segura da, klara, eta esperientziaz ere frogatua. Ib. 439 (V 287). Bekhaturik gabe […] klar eta libre edireiten du bere burua. ‘Luminoso’. Ib. 452 (V 295). Denbora klar deiño, […] untzia itsas zabalean, denbora ederrarekin bezala, zeure gogara zabiltzaiño. Ib. 217 (V 145). Arrazoin bat are klaragoa eta aditzeko errazagoa. Ib. 106 (V 71). Badakizu, gauza klara da, / nik zenbat dudan sofritzen. Gç 178. [Sainduak] dira bere baithan asko klar eta ozen. ES 123. Gisa hunetan frogantza klara da. Ib. 118. Beirina klar baten arteti […], ikhusten dütüzü. Chaho AztiB 6. Boza gogor eta klara zuen. Gy 219. Orkatz bat zagola behiñ ithurri klar batean. Ib. 63. Eginen duzu purea klar bat. ECocin 3. Mintzajerik klarenaz eta thermañürik xahienez. CatS VI. Definizionea izan dadila beraz klarra eta laburra. Elsb Fram 172. Bestía hórra ziók, aztála áhin, begía klar, südüra txüt. Lrq Larraja RIEV 1931, 234. v. tbn. Mong 588. Lg II 194. Bordel 154. Jaur 378.

2. (Uso adv.). Claramente, de modo claro. v. klarki. Zuziak dire klar agerturen. EZ Man I 88. Ezagutza klarago humillei emaiten derauedana. SP Imit III 43, 2 (Ol, Pi argiago). Aski klar eta garbi minzo da. Tt Onsa 147. Egia baten klar erraitera. AstLas 31.

Sinonimoak: izond. Ipar. zah.

    [argia]: argi, argitsu, argixka, dirdaitsu, dirdiratsu, distiragarri, distiratsu, distiratzaile, distirant Ipar., arrai L-BN, arraitsu L-BN, dizdizari g.e., klaru Heg. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es izond. (Ipar.) h. argi claro, -a
fr izond. h. argi clair, -e ; évident, -e
en light
port izond. claro(a)

Entzun:

Aski klar eta garbi minzo da. Tt Onsa 147. (Orotariko Euskal Hiztegia)

klar (Devian Art, CC)