kuma

iz. Batez ere Bizk. Sehaska. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

1 kuma. Etim. De lat. (o rom.) cuna . En las formas kuma, kuba, se ha restablecido la oclusión oral, tras pérdida de -n- , con las labiales m y b , tras u . La palatal ñ en suletino es necesariamente posterior al paso de u a ü .
1. (V, G-goi, AN-araq; -ea det., Aq 815 (G), Añ (V), -ia det., Mg Nom 68), guia (Lcc), kua (AN-ulz, Sal), kuba (AN; Aq 1059 (AN)), kuia (-ui G-goi, -uixa G-nav), kuina (S; Lecl, Chaho; k(h)üña S; Gèze, H, kh- Arch Gram 10, Chaho, H), kuna (AN-larr-5vill-araq-ulz-erro, Ae, Sal, R; -ea det., Añ (V)). Ref.: VocZeg 286; A (kuma, kua, kuba, kuiña, kuna, khuña); EI 385; Lrq /khün’a/; Echaide Nav 197; Iz ArOñ ; Etxba Eib ; Elexp Berg. Cuna. “Cuna de niño, segian guia ” Lcc. Beste Moisen bat, kumareanik / gizonau egon da señaladurik. EgiaK 86. Khüña bat ohatzeko ükhen gabe. Bp II 19. Kumearen ordeaz daratza pesebrean. Acto 367. Ikusirik Seintxuba / zelan kuman datzan. Iraultza 169. Bere kúna jaiótzean, ganbéla. LE Ong 47r. Establia batetan sorthurik, khuna batetan ezarria. CatLoi 120. (ap. DRA, s.v. kuña) Ni khüñati marrakaz, beinian gosia. Etch 172. Hanitzetan, ahozpeturik ene khuñara, ene boztarioaz irriz ari izan zira. Arch Gram 45. Zugaitik ume biurtuta egon zan kuman. Ur MarIl 114. Kumatik artutakuan. AB AmaE 164. Jesüs haurraren lehen khüna. Ip Hil 101. Seaskan edo kuman ipiñi eik geure laztan ori. A BeinB 46. Khuñatako, lastoa berbera. Menditte “Eguberriko kantika bat” (ap. DRA). Umia kuman eukitzen eben. And AUzta 75. v. tbn. Khüña: Chaho AztiB 10. UNLilia 18.
Lugar de nacimiento. Bertsolarien kunen jaio ta / bertan pozez azikoa. FEtxeb 88.

2. Torno, cabrestante. ” Khüña (S; Foix), treuil” Lh. KUMA-EGILE. Fabricante de cunas.Khüña egile aski bai behar lizate. Xikito 8.

2 kuma. (kh- Dv→A). Sopor. “Assoupissement” Dv. “Sueño” A. v. lokuma. Alferkeriak ekhartzen du khuma, eta arima nagia gosez egonen da. Dv Prov 19, 15 (Ol logale, Ker logura, BiblE lozorro). Huna non ez den, ez khuman, ez lotan sarthuko Israel zaintzen duena. Dv Ps 120, 4. Hordituren ditut, khumara eror eta bethiko loan sar ditezen. Dv Ier 51, 39.

Sinonimoak: iz. Bizk.

    [sehaska]: sehaska, ohako Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) iz. (batez ere B) [sehaska] cuna (2) iz. Ik. kume
fr iz. berceau
en iz. cradle
port iz. cunha

Kuma hutsik topatu zuten.  #gaurkohitza