malgutu
ad. malgutu, malgu/malgutu, malgutzen|| 1 da/du ad. Malgu bihurtu. Gure hizkuntza malgutzeko. Orain arte duen jarrera irmoa malgutzeko ere eskatu du. Batzuek diote lege hori dela sobera garratza eta sobera gogorra; behar dela, beraz, poxi bat malgutu eta guritu. 2 da/du ad. Tolestu, makurtu, okertu. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
Tr. Documentado al Norte en Axular, Pouvreau, Duvoisin, J. Etchepare y en un ej. de Eskualdun Egunaria, y al Sur en Zinkunegi, Lizardi, Amezaga, Gandiaga (Elorri 100) y Azurmendi. En Mirande aparece malgurtu, tal vez errata.
1. (L-ain ap. A ; SP (sin trad.), Dv), malgurtu. Doblar(se), plegar(se).
Iende thaillu batzuk […] den traburik ttipienean behaztopa, kanabera bezala malgu eta plega. Ax 456 (V 297). Zume batzu bezala malgu detzazkegu [hitzak] gogoaren harat-hunat guzier uztartuz. JE Bur 175. Zorigaitzez, gure eskuara gogorsko izanki hoin labur gerruntzez malgutzeko! JE GH 1929, 318. Aren oñek ikutzen / ote dute lurra? / Ezetz diot: ezpaita / malgutu belarra. ‘No se doblega’ . Ldi BB 58. Malgu zaitezte, belaun zurrunok. Amez Hamlet 110. Begiratzen ziolarik alaba besoetakoari […], gerri meharra haren besoan malgurturik landare gazte bat izan bailitzakeen. Mde HaurB 30. (Fig.). Someterse, doblegarse. Bearkunean utsegitea bildurra agertzea da, irañari malgutzea da. “Someterse” . Zink Crit 45. Inclinar. Gorphutza aitzinerat malgutuia, zerbaitek iratzen balu bezala. EskLAlm 1901, 5. (ap. DRA) Nire bizkarrera malgutu zure buru baltz bigun ule-joria. Azurm in Gand Elorri 189. “(L), encorvar” A.
Lan jarraikiak malgutzen du gathibua. Dv Eccli 33, 27 (Ol, Ker makurtu, BiblE makurrarazi).
2. Ablandar, debilitar. Hainitz bekhatuk lizuntzen dute gizona […], tentamenduk kargatzen, plazerek malgutzen eta flakatzen. SP Imit III 48, 2 (Ch flakatu, Ip ahültü). “Suavizar” Lar. (H). Ablandar, hacer flexible. ” Lastoa marruskatzez malgutzea, rendre la paille molle en la broyant dans la main. […] Zumea bihurtuz malgutzea, rendre la vime fléxible en la tordant” H. “Au fig., rendre docile, doux, maniable, dompter, apprivoiser. Nola malgutuko duzu senhar gozagaitza? […], comme rendrez-vous traitable un mari difficile à vivre? […] Zaldi izikorra malgutzeko gaitz, cheval ombragueux, difficile à dompter” H.
Sinonimoak: ad. (Adorez sinonimoen hiztegia)
- moldatu, plegatu, tolestu. Ant. gogortu.
- makurtu, okertu, makotu, kakotu.
- amore eman
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) da/du ad. ablandar(se), flexibilizar(se); volver(se) fino, -a/tierno, -a/delicado, -a/sensible (2) da/du ad. doblar(se), torcer(se), plegar(se)
fr
en
port
Testuinguruan
Biharko malgutzeak Gipuzkoan eragingo du batez ere. (Berria.eus, 2020-05-17)]
Reply