oldoztu

oldoztu, oldoz, oldozten|| du ad. Pentsatu. Ondorenetan batere oldoztu gabe (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

oldoztu. Tr. Documentado desde finales del s. XIX en textos meridionales (tbn. en Mirande). En DFrec hay 4 ejs. Etim. v. oldozkera.

1. (Lar Sup , Izt 90v, Sb-Urq, Dv, A (AN, msLond), Ort Voc ). “Pensar” Lar. “Curare, pensar, panser, soigner” Sb-Urq (clara confusion de “pensar” con “panser”). En CancB II 58 (de donde lo toma Duvoisin) se da oldotu como sinónimo de pensatu; se trata seguramente de una errata.
Oldoztuko yuat (1892). AG 107. Neure etorkixuna beti beratzaz oldoztia! Arriaga Lekob 10. Erdibituta bientzat izateko oldoztua (pensado) zeukat. Arruti EEs 1913, 201. Ondo oldoztuta gero, biarko danian ezarriko dana. ForuAB 69. Aurkezten diran gauza guziezaz oldozten. Zink Crit 9n. Ezertan oldoztu gabe. Alz Ram 65. Olerki auxe abestuko det / oldozten asi naizenez. EusJok 121. Zeozer oldoztuten (pentsetan) bailegon. Altuna 79. Arkibide gaitza zekarrela oldoztuaz. Anab RIEV 1928, 608 (AIr ib. 599 gogoeta egonik, Ldi 1929, 207 gogoratu). Nitzaz oldozten. Jaukol Biozk 20. Toki obian ikuskozula / zeuk oldozten dozun baño. Enb 129. Gure ustez iñok añako ezautasunaz oldosten eban. Kk Ab II 99. Ondo asmatu ta oldoztua da. TAg Y 1933, 22. Danok nai batean gaudela oldoztu zazu ta. ABar Goi 51. Nortzuk izendatu zeatz oldoztu bearrean gera. EAEg 16-2-1937, 1080. Itxura gabeko gauzak oldoztea. JAIraz Bizia 65. Auek lekarkioketen ondorenetan batere oldoztu bage. Etxde AlosT 79. Zure oroipenik ez zen / iñork ez oldozten zugan / hamarrek baizik. Mde Pr 289. Gaurko mundua ikusi eta / ez dozu ondo oldozten. BEnb NereA 185. Berbera baita zerbait oldoztu ta zerbait ori izatea. Zait Plat 44.
v. tbn. J.B. Ayerbe EEs 1912, 62. Kk Ab I 77. IArt Itzald II 38. Altuna 79. Otx 131. Goen Y 1934, 100. Eguzk GizAuz 141. Oldostu: GMant LEItz 56.

2. (H), oldostu (Aizk→H). “Descuidar” Aizk. “Agir sans advertance, sans y prendre garde, sans penser” H. A pesar de la diferencia de forma y significado, Aizkibel dice tomarlo de Larramendi. OLDOZTEAREN OLDOZTEZ. De tanto pensar. Bekokia oldoztearen oldoztez halatsua zuen. Mde Pr 119. OLDOZTUAREN OLDOZTUZ. De tanto pensar. Itzokaz zer esan gura ixan ete eukijon oldoztubaren-oldoztuz buruba neke-neke egindda. Otx 148. Oldoztuaren oldoztuaz gaztetan zarturik eta margul ageri zan. Zait Plat 31.

Sinonimoak: iz.

ad. [pentsatu]: buruan erabili, gogoan erabili, gogoeta egin, gogoetatu, gogoratu, hausnar egin, hausnartu, meditatu, pentsatu, mamurtu Bizk., gogaldu g.e., gogartu zah., kontsideratu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es du ad. pensar, reflexionar
fr du ad. penser, réfléchir
en du ad. think, refelct (on)
port du ad. pensar, refletir

Testuinguruan

Bekokia oldoztearen oldoztez halatsua zuen. [Mde Pr 119. (OEH)]