Recent Updates Page 568 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 10:39 am on 2011/02/25 Permalink | Reply
    Tags:   

    zaldizko 

    Azken egunetan egin dituen euri eta haizeekin, erauntsi mota berezi bat ikusi dugu, ‘zaldizkoak’ deitzen direnak. Badakizue, euria alde batetik bestera mugitzen ikusten denean, haizeak eurizko hesi mugikor bat egiten duenean? Euri horri ‘zaldizkoak’ erraten diogu, zaldiak bezala trostan doalako euria.

    Orotariko Euskal Hiztegiak dio:
    2. (gral.). Ref.: A; Iz ArOñ (saldískuakiñ, zaldizkuak); Gte Erd 111 y 148. “Columna de lluvia” A. “Saldískuakiñ da euríxa, llueve en forma de barras de lluvia” Iz ArOñ. “Zaldizko ederrak heldu dira (G-azp, AN-gip), zaldizkoekin ari du (B), euria zaldizko(e)kin ari du (AN-gip), elementuak zaldizko(e)kin ari du

    Horretaz gain, denok ezagutzen dugun esanahia ere badu:  zaldiz dabilena; zaldi gainean ibiltzen trebea dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) caballero, -a; jinete, caballista (2) chaparrón, aguacero; cortina de agua
    fr (1) cavalier, écuyer, -ère (2) colonne de pluie
    en horseman

    Zaldizkoak zein ederrak etxeko berotik begiratzeko; kanpoan, ordea, aterkiak ere ez zaitu babestuko zaldizkoetatik.

    Eneko Bidegain
    Idazle eta Mondragon Unibertsitateko irakasle

     

    • leire 11:14 am on 2011/02/25 Permalink

      Oso polita burura dakarren irudia. Ez nuen adiera horrekin ezagutzen!

    • Maite 11:50 am on 2011/02/25 Permalink

      Nik ere ez nuen ezagutzen eguraldiarekin lotutako adiera hori. Zoragarria iruditu zitzaidan atzo Enekok esan zidanean. Zaldizko hitza, Leire, nik atsotitz honekin lotzen dut. 🙂

      “Oinezkorik nahi ez, zaldizkorik etorri ez.”

    • leire 12:32 am on 2011/02/26 Permalink

      Zelan gustatzen zaidan esaera zahar hori! Eta askotan egia biribila da!

  • Maite 1:45 pm on 2011/02/24 Permalink | Reply
    Tags:   

    hartxintxar 

    iz. (batez ere pl.) Harri–kozkor txikia, ale baten tamainakoa. Oinetakoetatik hartxintxarrak atera. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: legar, harrikoskor, harkoskor, harri-txiki, harritxo, harrixkola, muger, kaskailu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es gravilla
    fr gravel
    en gravillon

    Oinen azpian bada halako lur hutsaren bertigo bat, hartxintxar askeen marruskadura belarri ertzean, gaizki zigilatutako zementuaren sentipena, halako anklaje falta bat zutikakoaren bertikaltasunean. [Neguko zirkua, Harkaitz Cano (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    hartxintxar (FlickrCC, _Madolan_)

     

  • Maite 7:08 am on 2011/02/23 Permalink | Reply
    Tags:   

    gogoargi 

    1. izond. Alaia. 2. iz. Alaitasuna, poza. Hau egunaren handia, hau poz eta gogoargia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: alai (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) izond. alegre, jovial, gozoso, -a (2) iz. alegría, jovialidad, buen humor
    fr (1) izond. gai(e), joyeux(euse) (2) iz. joie
    fr (1) izond. happy, cheerful (2) iz. happiness, joy

    Laster ezagutu jakan Eladiri bere gogo-argia ta poza. Ib. 250. (Orotariko Euskal Hiztegia)

    Agoa zabalik guztizko gogo-argiaz egoten zan entzuten bere jaioterriko kopla eztizkoak. Echta Jos 310. (Orotariko Euskal Hiztegia)

     

  • Maite 7:57 am on 2011/02/22 Permalink | Reply
    Tags:   

    laprast egin 

    du ad. (batez ere B) Irrist egin, labaindu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: ad. Bizk.
    [irristatu]     irrist egin, irristatu, labaindu, labainkatu, limurtu, txirristatu, labain egin Bizk., laprastatu Bizk., lerratu Ipar. jas. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es resbalar(se), patinar, deslizarse
    fr glisser
    en to slip, to skid, to slide

    Halako egun batean, bigarren eskailera-mailan zegoen sugus-papera zapalduta laprast egin eta maletarik fakturatu gabe egin zuen hegan. [SPrako tranbia, Unai Elorriaga (Elkar, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    laprast egin (FlickrCC, psd-moldatua)

     

    • leire 8:47 am on 2011/02/22 Permalink

      “Abadiñoko Karmentxu” Tapia eta Leturiak abesten duten kantuan ere agertzen da, 3. bertsoan http://www.trikimailua.com/testuak/AbadinokoKarmentxu.htm

    • xme 9:01 am on 2011/02/22 Permalink

      nola gustatzen zaidan kanta hori (eta 3. kopla, bereziki); norbaitek audioa igoko balu…

    • Maite 12:53 pm on 2011/02/22 Permalink

      Polita gaurko hitza, ezta??? Leire, ba, jakingo bazenu Xabierrek (@xme64 -k) proposatu zidala atzo eta juxtu abesti horren erreferentziarekin… Ea norbaitek igotzen duen (bide batez, hala nik ere ezagutuko dut). Mila esker bioi!! 😉

    • xme 1:32 pm on 2011/02/22 Permalink

      emakume honekin ez dago sekreturik: dena kontatzen du; sarearen gardentasunagatik izango da. 🙂

    • Maite 4:58 pm on 2011/02/22 Permalink

      Nola zen hori, Xabier? Bakoitzari berea… 😉

    • leire 8:42 pm on 2011/02/22 Permalink

      Aupa, Maite eta Xabier!
      Hona hemen Youtubeko bideo bat kantuarekin http://www.youtube.com/watch?v=Xy9dUJDpDR4
      Ni ez naiz oso trikitixa zalea, baina kantu hau agertu zen diskoa “Bizkaiko kopla zaharra” Tapia eta Leturiarena ikaragarri gustatzen zait, joiatxo bat da. Triste nagoenean, umore honez jartzen nau, eta dantzarako gogoa eman!
      Ondo segi, ederrok!

  • Maite 7:48 am on 2011/02/21 Permalink | Reply
    Tags:   

    karkaxa 

    iz. Arnasbideetan sortzen den mukositate edo sekrezio likatsua, bereziki ahotik botatzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [muki modukoa]     karkaixa, kerru Ipar., gorro Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es gargajo, flema
    fr crachat ; graillon ; glaire
    en phlegm; spittle

    Eztul egin zuen gero eta makurtu behar izan zuen, eztulaldiak erasana, karkaxa botatzeko, karkaxa beltz lodia lurraren gainera botatzeko. [Airezko emakumeak, Felipe Juaristi (Erein, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     

  • Maite 10:40 am on 2011/02/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    izurde 

    iz. ZOOL. Delfinidoen eta platanistidoen familiako ugaztun zetazeoen izen arrunta. Tamaina txiki edo ertaina dute eta taldetan ibiltzen dira ur azaletik gertu igerian eta jauzi handiak eginez. Itsaso guztietan bizi dira eta zenbait espezie ur gezakoak dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

     

  • Maite 10:06 am on 2011/02/19 Permalink | Reply
    Tags:   

    borrero 

    1. Heriotza-zigorrak exekutatzen dituena 2. Jipoitu/zigortu/torturatzen duen pertsona 3.  Pertsona anker/krudela

    Sinonimoak: iz.
    [heriotza-zigorrak exekutatzen dituena]     berdugo Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) [heriotza-zigorraren exekutatzailea] verdugo (2) verdugo, persona que azota/castiga/tortura (3) persona cruel/sangrienta
    fr bourreau
    en executioner

    Abestia entzun eta hutsuneak bete ariketa egiteko, egin klik irudiaren gainean.

     

← Older posts

Newer posts →

c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel