saretu

ad. saretu, sare/saretu, saretzen 1 da ad. Ehun batek, higatzeak eraginda, sare itxura hartu. Jertsea ukondoetan saretzen hasi zaio. 2 da ad. Hodeiez, lainoaz eta kidekoez mintzatuz, trinkotasuna galdu, mehetu. Gauean hodeitza saretu egingo da. 3 da ad. Sare moduan antolatu, sare bat osatu. Kultur giro bat saretzen lagundu zuen haren obrak. Euskara taldeen arteko harremana saretzen ari da. Kristautasunaren eta modernitatearen artean saretzen diren harreman korapilatsuak aztertu nahi ditugu. 4 (Era burutua izenondo gisa). Ama-alabek jantzi saretu eta adabatuak zerabiltzaten. Gizarte zibil antolatua eta saretua. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

saretu (V, G, AN-5vill), saratu (V-gip; -aa- V-gip). Ref.: A; Iz ArOñ (sarátu); Elexp Berg.

1. “Abrirse o deshilarse el paño, de tal modo que sea difícil el zurcir” A. “Gastarse y agujerearse una ropa. Saráatu, saráaketan bada” Iz ArOñ. “(G-bet), volverse transparente una tela por desgaste” Zt (comunicación personal). “Izara orrek ziero saretuta dare eta botatzia onena” Elexp Berg. Cf. infra XARE-XARE EGIN. Ez non nai billatutako zerrenda saretu ausikorrakin moldakaitzkiro arabatuak. Izt C 6.

2. (L, BN, S). Ref.: A; Lh. Zurcir. “Repriser, rentraire (linge, vêtements)” Lh. Marie […] galtzerdi saretzen ari zen. Barb Piar I 71. Galtzerdiak saretzen (errepasatzen)? Ldi Egan 1953 (1-4), 48.

3. Enrejar. Gela estuak eta burdin-ariz sareturiko leio-zirritu utsak. TAg GaGo 81. Leio saretuetaraño. Ol Ez 41, 17 (BiblE saredun).

4. Enredar. Nortzuen arteko marroetan saretu al naute? Ene zoritxarreko! Zait Sof 51.

5. Tejer, entrecruzar(se). Hasieran loditasunik gabeko lama besterik ez zirenak, lerro-azkorketan saretuak. “Intercaladas”. MEIG IX 126 (en colab. con NEtx). Zati ebakiak beren makoak saretzen dituzte. “Entrecruzan”. Ib. 127. (id.).

Sinonimoak: ad.

    [sareztatu]: sareztatu, sareztatu Ipar., pasaratu Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) da/du ad. [sare-itxura hartu] desgastar(se); ralear (2) da/du ad. [hodeiak, lainoa; zerua] disipar(se), deshacer(se); hacer(se) menos densa la nubosidad (3) du ad. (Ipar.) zurcir, repasar (4) du ad. entretejer; formar una red (5) du ad. enrejar, poner rejas
fr (1) da/du ad. [sare-itxura hartu] effilocher, effiler (2) du ad. raccommoder, repriser (3) du ad. grillager
en (1) da/du ad. [sare-itxura hartu] to fray, to wear out (2) du ad. [pasaratu] to mend, to darn

Ingurune digitalean euskara sustatzeko, ezinbestekoa da harremanak saretzea eta elkarrekin lan egitea. #EuskarazkoInternetEguna

saretu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)