Gaurko hitza

Tagged: E Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:43 pm on 2019/11/10 Permalink | Reply
  Tags: E   

  eurialdi 

  iz. Euritea. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  eurialdi. eurialdi , urialdi (Dv). “Coup d’averse” Dv.

  Sinonimoak: iz.
  

  [eurialdi] : eurite, euri-sasoi, euri-garaia (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. temporada/época de lluvias
  fr iz. abondance de pluie, saison des pluies
  en iz. the rains, period of rains
  port iz. período das chuvas

  Honez gainera, urteko eurialdi jakin batzuk gabe, lurrak ezingo luke fruitu gozorik eman, eta animaliek ere, jana kenduz gero, ezingo lukete euren endarik zabaldu ez biziari eutsi. [Gauzen izaeraz, Lukrezio / Xabier Amuriza (Klasikoak, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  eurialdi (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:54 pm on 2019/11/04 Permalink | Reply
  Tags: E   

  euroeskualde 

  iz. Europar Batasuneko estatu bi edo gehiagoren artean, mugaz gaindiko elkarlanari esker, sortzen den eskualdea, gobernu erakunde bakar bati atxikia ez dena. Akitaniarekin euroeskualdea eratu nahi du Jaurlaritzak. Estatuen mugez gaindi doazen euroeskualdeak sortzearen aldekoa naiz. (Hiztegi Batua)

  Wikipedian

  Euroeskualdea delakoa europar politikan bi edo europar herrialde gehiagoen arteko mugaz gaindiko elkarlana ahalbideratzen duen egitura bat da. Euroeskualdeak normalki ez daude gobernu legegile edota gobernu erakunde bakar bati atxikiak, ez dute berezko botere legegilerik eta heuren eskumenak maiz tokian-tokiko edo eskualdeko gobernu edota agintaritzen menpe daude. Sarri mugaz gaindiko amankomunak diren interesak bultzatu eta mugen bi aldeetako biztaleen onuraren alde elkarlana sustatzeko tresna dira. Nahiz eta “euroeskualde” hitzak antzeko esanahia izan, ez dira Europako berezko eskualdeekin nahastu behar.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. eurorregión
  fr iz. eurorégion
  en iz. Euroregion
  port iz. Eurorregião

  Euroeskualdearen apustua berretsi dute hiru lehendakariek. (Berria.eus, 2019-11-04)]

  

  euroeskualde (Argazkia: Idoia Zabaleta/ FOKU)

   
• 

  Maite 7:24 pm on 2019/10/26 Permalink | Reply
  Tags: E   

  elkarretaratze 

  iz. Elkarrengana biltzea. Milaka lagunek presoen eskubideak aldarrikatu dituzte elkarretaratze isiletan. Elkarretaratze ugari egin ziren hurrengo egunetan hilketak salatzeko. Elkarretaratze hunkigarri haren biharamunean agurraren ordua heldu zen. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  Sinonimoak: iz.

      [elkarrengana biltzea]: elkartze, elkarganatze, kontzentrazio (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) reunión, asociación, concentración, encuentro; quedada
  fr iz. réunion, meeting, concentration
  en iz. meeting, concentration
  port iz. reunião, concentração

  Gaur, “Duintasunaren Martxa” izenekoa abiatu da Nafarroako herritik goizean, eta Iruñera heldu da arratsaldean. Bertan, milaka lagunek harrera egin diote Nafarroako Auzitegi Nagusiaren atarian, han deituta baitzegoen elkarretaratze bat, sententziaren aurka protesta egiteko.  [Oihu bera jendetzaren ahotan: “Altsasukoak askatu”, Jon O. Urain (Berria.eus, 2019-10-26)]
  

  

  elkarretaratze (Argazkia, Iñigo Uriz / Foku)

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2019/10/18 Permalink | Reply
  Tags: E   

  eserialdi 

  iz. Norbait denbora batez eseririk egotea. Eserialdi bat egin zuten, ados ez zeudela adierazteko. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  eserialdi. exerialdi, esertaldi. Sentada.  Exerialdi bat egin ta tximu txar batekin zegon gizon batengana inguratu zan. JAIraz Bizia garratza da (1950). “>Bizia 99. Reunión, sesión. Bigarrenean batzar ta esertaldi orietan gure kideak irakurritako idazki ta argitasunak darakuskigu. Lh Eusk 1919-1920, 8. En DFrec hay 2 ejs.

  Sinonimoak: iz.

      [jarrialdia]: jarrialdi, jesarraldi (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. sentada
  fr iz. l’action ou le moment d’être assis, -e
  en iz. sitting; [protesta] sit-in, sit-down protest
  port iz. (de personas) protesto

  Gasteizen ere, La Caixaren eraikinaren aurrean egin dute eserialdia. (Berria.eus, 2019-10-18)]
  

  

  eserialdi (Argazkia: Berria.eus)

   
• 

  Maite 10:26 pm on 2019/10/08 Permalink | Reply
  Tags: E   

  egokiro 

  adb. Egoki. Egokiro hitz egitea. Egokiro antolatua. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  egokiro. (G ap. A ; Lar, Añ, H). “(Con) razón” , “adecuadamente”, “cómodamente”, “propiamente”, “pertinentemente” &c. Lar. v. 1 egoki (II).
  Egokiro ta guztien gustora ederki itz egiteko. Cb Just 117. Ala ikusiko degu, egokiro, Donostia merkataritzako erria zala. Etxeg RIEV 1908, 113. Oial andi loretua lepotik bera egokiro ipiñita. Ag G 70. Norbaitek egokiro erantzutea bearra zan. GMant LEItz 73. Nekazarien izkuntza egokiro bildu ta biurtzeko. Lh Itzald II 115. Igidin biok alkarrekin egokiro batzen dira. Eguzk RIEV 1924, 595. Guztiz egokiro pentsatu zutela. Txill Let 120. Egokiro erreskadatuak ateratzen zaizkitzu [fitxak] . Vill Jaink 40. Leku aretan aisago ta egokiroago ibilten asi zalako. Erkiag BatB 76. Egokiro antolatu du Axularren liburua. MIH 165.

  Sinonimoak: adond.

      [egoki]: aukeran, erara, eraz, itxuran, itxuraz, taxuz, hautura Ipar., alagala Bizk., hautan Ipar./Naf., hautara Ipar./Naf., egoki zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. adecuadamente, convenientemente; correctamente; acertadamente
  fr loc adv. de manière adéquate
  en adb. appropriately, properly, correctly; right; well; fine
  port adb. apropriadamente, adequadamente

  Datuak egokirogorde dira. Euskarabildua 2019

  

  egokiro (Irudia: euskarabildua2019)

   
• 

  Maite 11:54 pm on 2019/10/06 Permalink | Reply
  Tags: E   

  engainu 

  iz. Engainatzea edo engainatua gertatzea; horren ondorioa. Ik. iruzur. Gezurra eta engainua. Deabruaren engainuetatik begiratzeko. Engainuz lapurtzea. Ea engainurik egin duten tratuan. Morala deitzen dugun hori engainu bat besterik ez dela izan. Uste okerra eta engainuzkoa. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.

  [engainatzea]: iruzur, iruzurkeria, marro, amarrukeria Ipar., engainamendu Ipar., enganio Ipar., zimarkunkeria Ipar., trankart Bizk., trikimailu Bizk., tranpa beh., atzipe g.e., baira g.e., fraude g.e., irusako g.e., ziliboka g.e., artifizio zah., tronperia Ipar. beh., martingala Heg. beh., zimarku Ipar. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. engaño; error, ilusión (2) iz. desengaño
  fr iz. duperie, illusion, tromperie
  en iz. deceit, deception
  port (1) iz. engano (2) iz. desengano, decepção, desilusão

  Ez du jasango beste joanera bat, beste engainu bat. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  engainu (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:46 pm on 2019/09/09 Permalink | Reply
  Tags: E   

  edendu 

  ad. du edendu, eden/edendu, edentzen. Pozoitu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 edendu (Añ, H, A (que cita el msLond)). Envenenar(se); corromper(se). Edendu dabenean sugeak [muskerra] bere izpiaz. Añ LoraS 115. Onen sendi ta ekandu / etsai zitalak edendu. Enb 64.

  (Añ). (Uso adj.). Venenoso, envenenado; corrompido. Gure arimetan bere sartuko dira bekatuen ur edenduak. Añ LoraS 20. Biotz edendu zitala deutse agertuten. AB AmaE 436. Sorgin nausiari orrazi edendu (benenodun) bat eskatu eutsan. EEs 1929, 119.

  2 edendu (G ap. A; VocCB -> Dv, H (V, G)), endu (H). Templado, suave. v. VocCB s.v. eradendu. “Doux, calme, paisible. Syn. eztia, emea. Astar confirme ce sens dans le verbe endutea, endu, auquel il fait signifier une idée de repos, de calme, car ailleurs edea, edia, selon le même auteur, veut dire doux, suave, tempéré” H. “(Izt), suavizar, templar” A. Egurastutzeko aize edendu ezetxoa. Izt C 24.

  3 edendu. “(V-arr-oroz), desollar” A.

  Sinonimoak: ad.

      [pozoitu]: pozoitu, pozoindatu Ipar., pozoatu Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) da/du ad. (B) envenenar(se); [ura] corromper(se) (2) izond. (B) envenenado, -a; podrido, -a; corrupto, -a
  fr da/du ad. (s’)empoisonner, (s’)intoxiquer;
  en da/du ad. to poison
  port envenenar(-se)

  Sorginak bihotza edendu zion.  (Elhuyar hiztegia)

  

  edendu (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)