Gaurko hitza

Tagged: X Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 4:23 pm on 2014/02/12 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xatar 

  iz. Haur txikiei edo inkontinentzia duten pertsona helduei iraizkina zurgatzeko hankartean jartzen zaien zelulosazko edo beste materialezko pieza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘pixoihal’)

  Sinonimoak: iz.
  [pixoihal]: haur-zapi, ipurtzapi, pixoihal, txiza-oihal  (ADOREZ Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es pañal, faja de niños
  fr lange, couche
  en nappy (Br); diaper (Am)
  port fralda

  Entzun:
  

  “Haur horri xatarrak aldatu” Izeta BHizt2. [moldatua], Hiztegi Batua

  

  xatar (FlickrCC, elizabethpfaff)

  iiker is discussing. Toggle Comments

   
  • 

    iiker 12:20 pm on 2014/02/14 Permalink

    interesgarria

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:01 am on 2013/07/03 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xerka 

  adb. (Ipar.) Bila  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  xerka (S; SP), txerka (BN-ciz; Aq 193 (AN)), xeka (B, BN-ciz-arb), txeka (BN-arb). Ref.: Gte Erd 19 y 63; Izeta BHizt2 (xeka). Tr. Usado desde desde finales del s. XVIII por autores bajo-navarros, suletinos y algunos labortanos de influencia bajo-navarra (antes se documenta en el dicc. de Pouvreau). La variante suletina es txerka (hay xerka en Xarlem y un ej. suletino de ChantP). En DFrec hay 2 ejs. de xeka, septentrionales.

  Sinonimoak: adond. Ipar.
  [bila] : bila, eske, keta Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es Ipar. (aurretik izen-sintagma genitiboan, edo izen-sintagma kasu-atzizkirik gabe mugagabean duela; izen-sintagma aipatu gabe egon daiteke) en busca (de), a la busca (de)
  fr en quête de, à la recherche de
  en in search of, looking for
  port em busca de

  Entzun:
  

  Astebururako zeregin erakargarriren baten xerka, ETB2ko Un plan perfecto saioaren estreinaldia ikustea deliberatu nuen ostegun gauean. Akats larria. Ideiaren bat eman baino, edozein plan egiteko gogo guztiak uxatu zizkidan. [Ispilu deformatzailea, Aritz Galarraga (Berria, 2013-06-22)]
  

  

  xerka (FlickrCC, eozikune)

   
• 

  Maite 8:04 am on 2013/01/28 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xerlo 

  iz. Ile-mordoa, bereziki kopetaren aurrean dagoena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [xerlo] ile-xerlo (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es mata/mechón de pelo [especialmente referido al flequillo]
  fr cheveux, mèche de cheveux
  en mop of hair; tuft
  port juba, mata

  Beltza baino beltzagoa ei da auzoko jende askoren egoera, eta, noski, gastuen murrizketan beharrezkoak ez direnak kentzen direla lehendabizi: ile apaindegikoak, nola ez. Berari pena handia ematen diola, eta ez hainbeste negozioan sumatu duen txakalaldiagatik, baizik eta tinteari uko egiten dioten emakume horiek beren autoestimuaren zati bati egiten diolako uko. Alegia, bi txanponen truke umeak zaindu eta etxeak garbitzeko enplegatzen dituzten andre dotoreen parekoago sentiarazten dieten kaoba edo urre koloreko xerloei.  [Xerloak, Idurre Eskisabel (Berria, 2013-01-27)]

  

  xerlo (FlickrCC, Vox Efx)

   
• 

  Maite 10:00 am on 2012/08/08 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xapi 

  (b). interjekzioa. Katua uxatzeko esan ohi dena. • Voz con la que se espanta al gato. Xapi katua!, alde ortik!

  Sinonimoak: ad. g.e.
  [katua uxatu] angabetu Naf. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Antonimoak:
  [katua erakarri] angabetu Naf. g.e.Ant. mis-mis.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es zape [voz que se utiliza para alejar al gato]
  fr ouste
  en shoo

  -Katarramixon, nun izen? – Gaztelan. – Zer ekarri? – Gaztaie eta ogixe. – Nun itxi? – Aramaixotxuen. – Nok jan? – Katuek eta txakurrek. – Xapi, xapi, xapi! [Euskara batua, Koldo Zuazo (Elkar, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Maite and Iñaki Agirre are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Iñaki Agirre 8:16 am on 2012/08/09 Permalink

    Kontrakoa, katuari etortzeko esateko, mixi-mixi erabili ohi da (G, Zar.)

  • 

    Maite 8:35 am on 2012/08/09 Permalink

    Zenbatetan esan dudan nik mixi-mixi hori! 19 urtez katutxo bat izan nuen. 🙂

• 

  Maite 8:22 am on 2012/03/08 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xalamatika 

  iz. Hizkera nahasi ulertezina edo itzulinguruz betea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: kalamatrika

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es clamor en la conversación, griterío; galimatías; rodeos, recovecos

  Zirt edo zart egitea baino hobe da, ordea, betiere konbentzimenduaren bidea. Eta zaborren gai gaiztotu honek hainbesteko xalamatika sortu badu, pentsa zenbatekoa sortuko lukeen, esaterako, trafiko handiegia dugula, errepide gehitxo behar ditugula, kutsadura gero eta jasangaitzagoa dela eta… aginte guneren batek familiako edo pertsonako auto bakar bat izatera behartuko bagintu. [Atez ate, Andoni Egaña (Berria, 2012-03-03)]

   
• 

  Maite 8:00 am on 2011/07/22 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xurgagailu 

  Xurgagailua hautsa eta beste zenbait zikinkeri-partikulak xurgatzeko aire-bonba erabiltzen duen gailua da. Jarraitu irakurtzen… (Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es (1) aspirador, -a (2) ventosa
  fr aspirateur
  en (1) hoover, vacuum cleaner (Br) (2) suction cup, sucker

  Lantegiko armairura abiatu, xurgagailu bat atera handik, konektatu, eta orria desagertua zen bazterreraino hedatu zuen kablea. [Loroaren teorema, Denis Guedj / Jon Muñoz  (EHU, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  xurgagailu (FlickrCC, owagner)

   
• 

  Maite 8:03 am on 2011/05/20 Permalink | Reply
  Tags: X   

  xingola-mingola 

  adb. Sigi-saga. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: sigi-saga, sigi-sagaka, sigi-sagan, zeharka-meharka, ikur-makurka, esemeseka (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es en zigzag, haciendo eses
  fr en zigzag, en zigzaguant
  en zigzagging

  Haurrentzako liburuetatik hartuak dira honako metagrama jostagarriak: risti-rasta, terrela-merrela, ttirun-ttarun, txintxina-mintxina, txirriki-mirriki, txirristi-mirristi, txukutu-txakutu, txoko-moko, xegeren-megeren, xikitun-xakatun, xingola-mingola, xiri-xara, zirrin-zarran (OLAIZOLA). [Hitza azti, Iñaki Arranz (Alberdania, 2006) Orr.: 34] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)