tetele

adj. Ipar. eta Naf. Ergela. Jakintsu direla esanez, tetele bihurtzen dira. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

tetele. 1. (L, BN, S; H (L)), tetel (AN-larr). Ref.: A; Asp Leiz2 (tetel).
“Personne de peu de sens” H (s.v. tatalea). “Bobo” A. “Bobo, atontadillo” Asp Leiz2. . Budaren emazteak tetele batzuek dire; Kristorenak, etxeko aingeruak. Hb Egia 66 (Azkue traduce “charlatanas”). Eskual-herri guzian etzuen ikusi emazte uli, gizon tresna eta haur basa […], bere gisako tetele batzu baizik. HU Zez 121. Erranik aski, bero, loale, / abiatu zen gure tetele. Ox 116. Zer elhe tetele zuriak atheratzen othe ditu orduan urinak? Zer perekak egiten? JE Bur 87. Ez nizala pikaren azken umia, ez eta ere irri egiteko errekaitu bat, tetela, ergela edo mentsa. Zub 69. Ago ixillik tetela! TP Kattalin 181. Beharrik ez baituzue gogoan atxiki, Orreagako laborari tetele harek erakutsia. JE Ber 97. Irriz zaudezte segur sendagailu tetele huntaz. Larz GH 1934, 410. Iakintsu dirala esanez, tetel biurtzen dira. Or Aitork 168. Ez da aski tetele edo maltzur izaitea, zanpa-zanpa partiden lerroan eremaiteko. SoEg Herr 21-4-1960, 1. Zerbait athera ditake, balitz ere tetele. Harrazpi “Larresoroko Semenarioa” (ap. DRA). “(BN-lab), persona apática, muelle, sin iniciativa” A. Sinets-araz zazu zure buruari zure zainak, iguzkitarat malinkerian dagon gatuaren pare, tetelearen teteleaz loaren maletan sartzerat doatzila. Herr 22-12-1959 (ap. DRA; la ref. es incorrecta). 2. (H (L)), tetel (B, BN). Ref.: A; Lh; Gte Erd 301; Izeta BHizt2. . “Qui articule mal, en parlant, certaines lettres, et las confond avec d’autres” H s.v. tatalea. “Ceceoso” A. “Solas tetela du (B)” Gte Erd 301. v. tatale. TETELE ETA TATALA. Diciendo tonterías. Ez dute merezi populu-buruzagi izaitea, tetele eta tatala, egi gordina gordez, aiseria eta utzieria predikatzen dutenek. Herr 22-12-1966 2. TETELE-METELE. A lo tonto. Batzuetan goxatzen zaio begitartea [Khrouchtchevi] eta tetele-metele eskaintzen Amerikari, duela gutixko hasi den bezela, bien artean mundua erdizka dezaten. SoEg Herr 7-9-1961, 3.

Sinonimoak: iz.

[ergela] : izond. Ipar./Naf.

arin, babalore, babo, bulunba, buruarin, eltze, ergel, ero, eroxka, inozo, kaiku, kaskarin, kirten, lelantoni, lerdo, memo, tonto, tontolapiko, tutulu, txatxu, txoriburu, zoro, zoroxka, zozo, zozoilo, ments Ipar., pello Ipar., xanfarin Ipar., zuntzun Ipar., tontolo Heg., txoropito Heg., atunburu Bizk., gangar Bizk., ganorabako Bizk., ganoragabe Bizk., ganoragabeko Bizk., kokolo Bizk., lapiko Bizk., lelo Bizk., mozolo Bizk., papao Bizk., pepelerdo Bizk., taket Bizk., tankalo Bizk., tentel Bizk., txotxolo Bizk., pettux Lap., ilupa Naf., pergut Zub., astapito beh., ganbelu beh., alotza g.e., haizebelats g.e., inputika g.e., narra g.e., txolin g.e., zoroko g.e., memelo Bizk. beh., koko Bizk. g.e., txotxin Bizk. g.e., pikabuztan Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es izond. (GN/Ipar.) apático, -a, desganado, -a; apocado, -a; tontaina
fr izond. (GN/Ipar.) imbécile, sot, sotte, idiot, -e
en izond. (GN/Ipar.) fool, idiot
port izond. (GN/Ipar.) desanimado(a), apático(a), sem vontade; diminuído(a); burro, tonto

Testuinguruan

-Uste duzu tetele hutsak garela ala? [Susmaezinak, Itxaro Borda (Alberdania, 2019)]