txantxar
iz. MED. Organismoko ehun gogorren lesio ultzerosoa, hortzetakoa bereziki. Hortzetan dentina eta esmaltea hondatu diren tokian gertatzen da. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian:
1 (V, arc. ap. A). “Arrapiezo, harapo” A, que cita a RS. Txamaratilla andia ta atorra txantxarduna. “Cabezón grande y camisa con arrapiezos”. RS 168.
2 (V-ger-ple-arr-oroz ap. A; Zam Voc), txantxan (V-gip ap. A), txatxar (V-m ap. A). “Caries. Ardurea artu ezik, gauzarik gogorrenak bere beingoan galduten dira, aginak eurak txantxarrak jaten ditu (V-arr), no cuidándolas, se echan a perder pronto aun las cosas más duras; los mismos dientes los destruye la caries” A. “Txatxarrak jan deustaz matrailagiñik erdiak, neure ardurarik-ezagaitik, la caries me ha comido la mitad de las muelas, […]” Ib. Ta agorik ago atara ezinik / aginak txantxarrak ilak. Azc PB 351.
3 “(V-gip), cresta de ciertas aves” A.
4 “Beleño (V-arr). Txantxar-azi, simiente de beleño” A Apend.
Sinonimoak: iz.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es caries
fr carie
en tooth decay, cavity
port cárie
Entzun:
Txantxarrak jan dizkio haginak.
Reply