iz. Fluidoak nonbaitetik jasotzen, erauzten edo konprimatzen dituen makina. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘ponpa’)
Sinonimoak:Â iz.
[ponpa] : ponpa (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es bomba [de agua]
fr pompe à eau
en water pump
port bomba d’água
Entzun:
Uhaga baten modura aritu zinen botaka. [Axenario, Jules Renard / Itziar Otegi (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
 uhaga (Wikipedia) |
 uhaga (Wikimedia Commons) |
iz. Behi-aziendak zaintzen dituen pertsona. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz.
[behizaina] : behizain, betzain zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es vaquero, -a; pastor, -a [de vacas]
fr vacher, -ère
en cowherd
port vaqueiro(a)
Entzun:
Eguzkien odolustea erakusten du arratsaldeak, lo hartu dute harritzako argiek, eta taldeari etengabe aidaka, unaia badoa, unaia badoa. [101 gau, J.M. Olaizola “Txiliku” (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)
unai (FlickrCC, CharlesFred)
ad. Indarra kendu; ezaugarri jatorrenak kenduz, zerbait gatzgabe bihurtu.
Sinonimoak: ad. g.e.
[indarra edo zinezkotasuna kendu] -(r)i indarra kendu, -(r)i mamina/mamia | huna/guna kendu (fig.). (Labayru ikastegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es descafeinar, desnaturalizar, desvirtuar, rebajar (Elhuyar Hiztegia);Â adulterar, mezclar vino con agua (5000 hiztegia)
fr diminuer, dénaturer, fausser
en to dilute, to water down
port descafeinar, desnaturalizar, desvirtuar, rebaixar
Entzun:
Errepublikanoen zuzenketen ostean ere immigrazio erreforma urrats historiko bat izanen dela uste dutenak asko dira oraindik AEBetan, baina etorkinen eskubideen aldeko erakunde askok etsipenez ikusi dute Obamaren jatorrizko proposamenaren urardotzea. [Immigrazio erreforma urardotu dute errepublikanoek, Ion Orzaiz @IonOrzaiz (Berria, 2013-06-29)]
urardotu (Wikimedia Commons)
iz. Lau urtaroetatik lehena. Ipar hemisferioan, martxoko ekinoziotik ekaineko solstiziora hedatzen da. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘udaberri’)
Orotariko Euskal Hiztegian:
udatse. v. UDA-HASTE.
UDA-HASTE (BN-baig ap. A; SP, Urt I 218, H; uda hatze SP), UDASTE. a) Primavera. v. udaberri. 
Eguna ganbiatzen baita bethi gauera, uda-hastea edo belhartzea udara. SP Phil 469.
Sinonimoak: iz.
[lau urtaroetatik lehena]: primadera Ipar., udalehen Bizk., bedatse Zub., belartze Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es primavera
fr printemps
en spring
port primavera
Udaberria adierazteko zortzi-hamar bat hitz omen daude hedatuta Euskal Herri osoan: udalehen, udakhail, eralora, bedatsea, primadera, uda hats etab. Hiztegietan udatsea ageri da eta guri berau gustatu zaigu gehien, udaren hatsa sentitzea izugarri gustatuko litzaigukelako noski! [Udatsea, Barraskilo hegalaria (BlogaBoga, 2013/05/22 )]
udatse (Wikimedia Commons)
iz. BOT. Betulazeoen familiako eta Betula generoko zuhaitz eta zuhaixken izen arrunta. Erraz pitzatzen den azal zuri eta leuna, ertz zerraduna duten hosto peziolodunak, gerbatan elkartutako loreak eta akenio-motako fruituak dituzte. (Harluxet Hiztegi entziklopedikoa)
iz. ZOOL. Muszikapidoen familiako hegazti paseriformea, 16 cm-rainokoa eta lumaje arre-grisaxka, gorputz liraina eta moko zuzen eta fina duena. Intsektiboroa da, eskualde mediterranearrean bizi da eta kantari ona da (Luscinia megarhynchos). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. (batez ere Ipar.) Pertsona batek bere buruaz duen gehiegizko harrotasuna; hantustea, harrokeria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Ipar.
[harrotasuna] arrandia, burgoikeria, buruiritzi, handikeria, handiuste, hantuste, harrokeria, harropuzkeria, harrotasun, oilarkeria, burujope Ipar., espantu Ipar., furfuria Ipar., superbiotasun Ipar., laineza Gip., astintasun g.e., faunkeria g.e., haizekeria g.e., handipuzkeria g.e., handurreria g.e., hantukeria g.e., harroketa g.e., ilarrainkeria g.e., banaloria zah., baneria zah., banitate zah., faza Ipar. g.e., haidorkeria Ipar. g.e., hanpuruskeria Ipar. g.e., harrogoa Ipar. g.e., morga Ipar. g.e., burupe Ipar. zah., handigoa Ipar. zah., hankortasun Ipar. zah., superbia Ipar. zah., urguileria Ipar. zah.,  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es orgullo, soberbia, altivez
fr orgueil, vanité
en arrogance, haughtiness
port orgulho, soberba, altivez
Ez baduzu zure “konkisten†gainean aski publizitate egiten, ez zaizu faltako lagun begiluzerik galdezka heteroen esparrua ongi zedarritu eta urguilu heteroa ongi mantendu aldera. [Urguilu heteroa, Beñat Sarasola (Argia, 2012-10- )]
Reply