Gaurko hitza

Updates from iraila, 2018 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:38 pm on 2018/09/15 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  sudurtalo 

  izond. adkor izond. Sudur zapala duena. 

  Sinonimoak: izond. adkor.

  [sudurtalo] : sudurmotz, sudurzabal (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. chato, -a; de cara aplanada
  fr (de nariz aplastada) qui a le nez camus (nez petit et plat) , (nez gros et plat) qui a le nez épaté loc adj
  en (de nariz aplastada) snub-nosed adj, (US) pug-nosed adj
  port izond. chato, -a

  Oso jende kuxkuxeroa da, eta kristalen kontra pilatzen dira denak, eta horregatik izaten dira hain sudurtaloak. [Peter Pan, James Matthew Barrie (Julen Gabiria), Alberdania, 2004] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  sudurtalo (Argazkia: Marcin Moga, FlickrCC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:50 pm on 2018/09/14 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  doktoregai 

  iz. Doktore tesia egiten ari den ikaslea. (Hiztegi Batua)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es doctorando
  fr doctorant, doctorante
  en doctoral student
  port Univ doutorando

  Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak ukatu egin du Rivera bertan doktoregai denik [eitb.eus, 2018-09-14)

  

  doktoregai (Argazkia: EFE)

   
• 

  Maite 8:56 pm on 2018/09/13 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  erle(-)belar 

  iz.  Ezkaia. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ERLE-BELAR (-lh- SP, Urt II 36, Dv, H, A). a) Tomillo. “Thym” SP. Erle belharraz, zein baita belhar xume eta khiratz bat, egiten den eztia. SP Phil 196 (He 198 erle-belhar). Tomillo edo erle-belar ori leiotik zintzilik jarri kanpoko aldetik, ta ez omen da moskitorik sartzen. Ostolaiz 151.

  b) (S ap. A <- Alth Bot; Foix ap. Lh). Hiedra terrestre. “Lierre terrestre” Alth Bot 10.

  Sinonimoak: iz.

      [ezkaia]: elar, ezkai, xarbot Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es tomillo
  fr thym
  en thyme
  port tomilho

  Tomillo edo erle-belar ori leiotik zintzilik jarri kanpoko aldetik, ta ez omen da moskitorik sartzen. Ostolaiz 151. (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  erle(-)belar (Argazkia: feministjulie, FlickrCC)

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2018/09/12 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hankalepo 

  adb. Hankalatraba. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  hankalepo. “(AN-gip), a horcajadas, llevar un niño colgado del cuello” A. v. hankalepoka.

  Sinonimoak: adb.
  [hankalepo] : zangalatrau, hankalatraba, hankalepo, kunkailo (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. a horcajadas
  fr à califourchon loc adv
  en astride
  port loc adv a cavalo

  Laurent aulki batean hankalepo eserita zegoen, suaren aurrean.  [Besteen odola, Simone de Beauvoir (Oier Alonso), Ibaizabal, 2000] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  hankalepo(Argazkia: Flickr Creative Commons, Australian National Maritime Museum)

   
• 

  Maite 10:49 pm on 2018/09/10 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  konpontxo egin 

  iz.  Eguneroko bizitzan edo kontuetan, edo zernahi eratako harremanetan, ados etorri edo elkarri egokitu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, “konpondu”)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  KONPONTXO EGIN. Arreglarse, entenderse. Eskuko argia zuenak errezago egiten zuen neskekin konpontxo. Zendoia 44. Oilloekin konpontxo bereala egin zan [uso] ura. N. Id. Auspoa 295, 43.

  Sinonimoak: ad.
  [konpontxo egin] : konpondu, ulertu

  Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference):

  es arreglarse, entenderse
  fr s’entendre
  en (UK, informal) get on, (US, informal) get along
  port entender-se

  Baina fakultatekoei oso desatseginak eta harmonia onaren kontrakoak zaizkie horrelako gaiak -ondo nabarmen darie boterean dagoenarekin konpontxo egiteko abildadea!  [Konpainia noblean, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  konpontxo egin (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:11 pm on 2018/09/09 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  potin 

  .iz.  Bizk. Tamaina ertaineko txalupa, arrantzan erabiltzen dena. Legatz potina. Arraina polito zekartzaten potinek. Bermeo, Mundaka eta Elantxobeko txalupa, potin eta batel, arrantzuan dabiltzan guztiak. Ibaiko potinak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 potin (V, G ap. A).

  1. “(V, G), lancha de mediana largura, menor que la trainera” A. “Arrantzurako oi ziran ontziyak eta gaurko egunez oi direnak oek dira: treñeroa, txalop aundiya, potiña, batela, plata edo ala […]” Elizdo EEs 1925, 213. Berrogei arratz besigu dakaz / txalupa andiak egiñak, / ogeta amar bat txikerrak eta / larogei lebatz potinak. Azc PB 65. Nasara sartu zala potiñ bat. Ag Kr 17. Sardinzarren potiña zan agertu etzan bakarra. Ib. 17. Bermeo, Mundaka eta Elantxobeko txalupa, potin da batel arrantzuan dabiltzan guztiak. Echta Jos 28. Ixil-ixillik, legorrean jato-ta zegon potin baten branka-atzian eskutatu nintzan. Inzag RIEV 1923, 503. An urretxuan ebiltzan potiñak ere, senperrenak ikusita gero, ba etozan kaieruntz. Erkiag Arran 164. v. tbn. Eguzk GizAuz 39.

  (Haciendo referencia a la cama). Alderdi danetati / tetxuraiño sua, / erdiko potiñian / erreten sargua. And AUzta 148.

  2. (V-gip). Ref.: A; Iz ArOñ. “(FSeg), regordetillo” A. “Pótin-potíña da, es muy lleno, rechoncho” Iz ArOñ.

  3. “(V-ger), botijo” A.

  2 potin. “(V-arr), charco” A. v. 2 potingo.

  Sinonimoak: iz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
  

  1. batel
  2. potxingo, putzu, potxongo.
  3. txongil

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (batez ere B) canoa, lancha, bote (2) iz. (batez ere B) botijo (3) iz. (batez ere B) charco, balsa
  fr (1) iz. (batez ere B) canoë, canot de sauvetage, canot, barque (2) iz. (batez ere B) cruche (3) iz. (batez ere B) flaque, flaque
  en (1) iz. (batez ere B) canoe, boat (2) iz. (batez ere B) earthenware pitcher (3) iz. (batez ere B) (small) puddle, (larger) pool
  port (1) iz. (batez ere B) canoa, bote (2) iz. (batez ere B) moringa, bilha (3) iz. (batez ere B) charco, poça

  Belaontzi bat, bizpahiru batel eta potin bakarra ikusi genituen nasan, erre eta urperatutako ontzi pare baten inguruan.  [Diamantezko miraria, Joxemari Urteaga (Elkar, 2006)] (Egungo Testuen Corpusa)

  

  potin (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:22 pm on 2018/09/08 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txilibitu 

  iz. Txilibitu 1. iz. Txistuaren edo flautaren antzeko musika-tresna txikia. Ik. txirula. Txilibitua jo. Artzainen txilibitua. Kanaberazko txilibitu bat. Txilibitu hotsa. Txilibitu soinuan dantzan. 2 iz. Lgart. Zakila. Zer egiten duzu txilibitua bistan? || Txilibitu 2. iz. Itsas arrain teleosteoa, luzarana eta kolore biziak dituena (Labrus bimaculatus).  (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  [txilibitu 1] txistu, tutu (haur.)
  [txilibitu 2] xaramela, xirula

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. silbato, pito; flauta (2) iz. (lgart.) pito, pitilín
  fr (1) iz. sifflet, flûte (2) iz. quéquette, zizi
  en iz. whistle; flute
  port (1) iz. apito (2) pinto, pirulito

  Arratsaldean plastiko beltza eta txilibituak izan dira berriro Kale Nagusiko espaloietan, baita tentsioa ere. [Alardearen zuzeneko kontaketa Berrian, 2018-09-08)]
  

  

  txilibitu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)