Updates from urtarrila, 2020 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 11:02 pm on 2020/01/07 Permalink | Reply
    Tags:   

    putzak eduki 

    ad. Haserre egon.  (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: ad.

    [haserre egon]: haserre izan, kexu izan, koskan izan Ipar., samur izan Ipar., haserre egon Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es ad. estar enfadado
    fr ad. être fâché, -ée
    en ad. be angry
    port ad. estar com raiva

    Ez dakit zer pasatzen zaion, baina gaur egundoko putzak dauzka.  (Hiztegi batua)

    putzak eduki (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 9:15 pm on 2020/01/06 Permalink | Reply
    Tags:   

    ilundi 

    iz. g.er. Ilunpea. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    ilundi. Tinieblas. Neol. creado por AG en 1897 de illun ‘oscuro’ y -di (AG 1463) (v. NeolAG). v. ilunpe. Eta argi au illundijetan argittuten da baña illundijak eztabe artu. (Io 1, 5). Obras completas (1965). “>AG 1463 (Arriand illundi; Ol illun). Eguna Zu-gabe netzat da illundia / Zu zera ta nere begien argia. Jaukol Biozkadak (1929). “>Biozk 67. Illobiko illundira [eroiko dira] . Ib. 1 (v. tbn. 53 y 102). Tartar illundiko aita-itzalari ots zegiat. Zait Sopokel”en antzerkiak (1946). [II]: Sopokel”en antzerkiak II (1958). ‘”>Sof 145. Mundua illundi ei da, negar, gezur. SMitx Arraun eta amets (1955). “>Arraun 105. v. tbn. EEs 1916, 222.

    Sinonimoak: iz. g.e.

        [ilunpea]: goibeldura, ilun, ilunpe, iluntasun, lainope, ilundura Ipar., goibel jas., goibeltasun g.e., ilundegi g.e., ilungo g.e., aizaro Naf. g.e. pl.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. tiniebla, oscuridad profunda
    fr iz. ténèbres nfpl, obscurité profonde
    en iz. dark (informal), darkness (formal), shadows (literacy), deep darkness
    port iz. escuridão, escuridão profunda

    Ilundian zuhaitzek gizandiak dirudite, noiz berbetan, noiz zurrumurruka, noiz txistuka.  [Zazpi orduak, Miren Agur Meabe (Elkar, 2010)] (Egungo Testuen Corpusa)

    ilundi (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 7:43 pm on 2020/01/05 Permalink | Reply
    Tags:   

    ikusmiratu 

    du ad. ikusmiratu, ikusmira/ikusmiratu, ikusmiratzen || Begiratu, aztertu. Hango hegalean zeuden txahalak ikusi, haratxoagoko behiak ikusmiratu, beste bazterreko idiak neurtu. Gure artean dabiltzan ideiak erroetaraino ikusmiratu nahi dituzte. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    ikusmiratu. ikusmiatu. Examinar. ” Azterrenak artu: ikusmiatu, ikertu” Zait EG 1957 (7-8), 15 nota. Orko baztarrak ikusmiratu. Bilbao IpuiB 203. Zapatatxua ikus-miratzen asi zan. Ib. 202. Gauzak astiro ikusmiratu gabe. MIH 268.

    Sinonimoak: ad.

    [aztertu]: analizatu, arakatu, aztertu, ikertu, ikuskatu, ikustatu, miatu, etsaminatu Ipar., aratu Bizk., azterkatu g.e., bilakindetu zah., dendatu Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) du ad. registrar, inspeccionar; analizar, investigar (2) du ad. curiosear, fisgar, fisgonear
    fr (1) du ad. perquisitionner, inspecter (2) du ad. fouiner, fureter, épier
    en (1) du ad. [miatu] to inspect, to examine, to check (2) du ad. [jakin nahian ibili] to pry; to snoop
    port (1) du ad. inspecionar, vistoriar, investigar, pesquisar (2) espiar, xeretar, bisbilhotar

    “Eta bitartean zuek, ondo ikusmiratu bazter guztiak”, esan diete lan horretarako aukeratutako biei.  [Uda betiko balitz, Xabier Mendiguren Elizegi (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     

    ikusmiratu (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 11:50 pm on 2020/01/04 Permalink | Reply
    Tags:   

    zardaitu 

    ad. ad. Liraindu.

    Orotariko Euskal Hiztegian

    zardaitu.
    1. (G, L, BN ap. Diccionario Vasco-Español-Francés hiztegiari (1905-1906) dagokio.”>A ; Dv). “Hacerse esbelto” Diccionario Vasco-Español-Francés hiztegiari (1905-1906) dagokio.”>A.
    2. “Cubrirse el cielo de nubes llamadas zardai ” Asp Leiz2. .

    Sinonimoak: ad. g.e.

        [liraindu]: lerdendu, liraindu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es da ad. volverse esbelto, -a
    fr da ad. devenir mince
    en da ad. become slender
    port da ad. tornar-se delgado

    Azken urteetan zardaitu egin da Peru. #gaurkohitza

     

    zardaitu (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 11:50 pm on 2020/01/03 Permalink | Reply
    Tags:   

    xerra 

    iz. 1 iz. Zerbaitetatik, bereziki jaki batetik, ateratzen den zati zapala eta mehea. Haragi xerra bana. Hiru xerra ogi txigortu. Arrautza bat eta erremolatxa xerra bi jan ditu. 2 iz. Haragi xerra. Bazen urte pare bat xerrarik jaten ez zuela. Xerra patatekin. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz.

        [xerra]: xafla Ipar., zafla Ipar., tajada Heg., xerrada Gip., arrunda Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) iz. [haragiari buruz] filete (2) iz. [jatekoa] loncha, rodaja, rebanada, tajada (3) iz. encaje de adorno de las mujeres
    fr (1) iz. bifteck (2) iz. tranche, rondelle
    en (1) iz. [of meat] steak, fillet; [of bacon] rasher (2) iz. [of lemon, bread] slice, sliver
    port iz. (de carne, de pescado) bife

    Afaltzeko haragi xerra eder bat jan dugu. #GaurkoHitza

    xerra (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 11:10 pm on 2020/01/02 Permalink | Reply
    Tags:   

    gaurdaino 

    adb. Gaur arte, egundaino. Ordutik gaurdaino dirauen ohitura. Ez da gaurdaino horrelakorik sortu. Nola ez naiz gaurdaino konturatu? Gaurdainoko mailari eutsi ahal izateko.  (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    GAURDAINO (G, AN-gip-larr-5vill, BN-lab; Lar, Añ; gaurdaraino Lar; gaurdino V-ger-m; gaurgaino V-ple; gaurgino Añ). Ref.: EI 159; Gte Erd 15. “Hasta ahora” Lar. “(Hasta) ahora, hasta el día de hoy” Añ. En EI hay además gaurdano (S), tal vez con el significado de “hasta esta noche”. En DFrec hay 11 ejs. de gaurdaino, 2 de gaurdaño y uno de gaurdaiño. v. egundaino. Gorde ta jagon nau gaurgiño. Añ EL1 6. Sinistu du Eliza guziak bere asieratik gaurdaño. AA III 521. Auxen da atsegiñen niretzat gaurdaño. AB AmaE 398. Geroztik beti gaurdaño . guardatzen dituzte. Bv AsL 222. Lurraren asieratik gaurdaño izan ez dan eta izango ez dan bezalakoa. Inza Azalp 82. Gaurdaño agian lirauke-ta. Ol Mt 11, 23 (tbn. IBk; para las demás versiones, v. GAURKO EGUN). Iñoiz ikusigabea gaurdaño! Aitzol in Laux BBa VI. Tertulian-engandik gaurdaiño etorri da. Or QA 170. Bidez aldatzea zer zen ez nekien gaurdaño. Txill Let 38. Lagun maitia, nola etzera / kontuan jausi gaurdaño. Olea in Auspoa 39, 139. Gaurdaño bizi bear izan dut. Ibiñ Virgil 59. Garai artatik gaurdaiño. Berron Kijote 142. Ez dut gaurdaino hitzaurrerik egin. MIH 296. v. tbn. It Fab 210. Aran SIgn I. Ldi IL 105. JMB ELG 89. TAg Uzt 265. Etxde AlosT 74. Bilbao IpuiB 205.

    Sinonimoak: adlag.

        [gaur arte]: egundaino Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es adb. hasta hoy, hasta el día de hoy, hasta la fecha
    fr adb. jusqu’à ce jour, jusqu’à aujourd’hui
    en adb. up (un)till now
    port adb. até hoje

    Nola ez naiz gaurdaino konturatu?  (Hiztegi batua)

    gaurdaino (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 10:17 pm on 2020/01/01 Permalink | Reply
    Tags:   

    hasibide 

    iz. g.er. Hasiera.

    Orotariko Euskal Hiztegian

    haspide. Comienzo. v. hasiera.  Obra guziz laudagarri horren haspidetzat hautatu zuten eskualde hau. Fedearen Propagacioneco Urtecaria (1877-1912). “>Prop 1886, 273. Ta orretarako gaien enaizelarik, norbaitek asibidea eman bear-ta, banatorkizute. Ldi Itz-lauz (1934).”>IL 87. Oñatik eman zion sallari ezin-aaztuzko asibidea: Gernika, Iruña, Gazteiz yarrai zazkio, lerdenki. Ib. 124. Urak irakin bitartean, asi-bidez, ura anixetarekin atera zuten. Anab Aprikako basamortua (1961).”>Aprika 78.

    Sinonimoak: iz. g.e.

        [hasiera]: abiada, abiatze, hasiera, hastapen, abiamen Ipar., haste Ipar., abiadura Ipar./Naf., hasmenta Naf., abio Zub., hatsarre Zub., hatsapen zah., hatse Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. principio, comienzo
    fr iz. début, commencement
    en iz. beginning
    port iz. princípio, começo, início

    Eta horretarako gaiena ez naizelarik, norbaitek hasibidea eman behar eta, banatorkizue. (Hiztegi Batua)

    hasibide (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel