meritu

iz. Herr. Merezimendua. Idazle izateko dohainak eta hizketarako talentua, beste meriturik ez zuen. Zazpi ume hazi baditu, ez dauka meritu makala! Beste mundurako merituak irabazten. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

meritu.
(V-gip ap. Elexp Berg ; SP), merito . Mérito. “Zazpi ume azi baittu, eztauka merittu makala” Elexp Berg. v. merezimendu. Tr. Documentado al Norte en Leiçarraga, en autores del s. XVII y en AstLas, Goyhetche y Zalduby. Al Sur se encuentra en Cardaberaz, en un texto baztanés del s. XVIII (BOEans 821), en Añibarro (EL1 65), Guerrico y autores desde la segunda mitad del s. XIX, principalmente bersolaris y textos populares. Meritu es la forma más usual. Hay merito en Cardaberaz (junto a meritu), Guerrico y JanEd (I 23). En DFrec hay 23 ejs. de meritu y 1 de merito, todos ellos meridionales.

Gure merituz ezin goga dezakegula Iainkoa guri ungi egitera. Lç Ins D 1r. Anhitz obra on egiten dute eta bai meritu ere erdiesten. Ax 153 (V 101). Jesukristoren pasioneko meritua eta balioa. Ib. 527 (V 339). [Sainduak] eztira loriatzen bere merituez. SP Imit III 58, 8 (Ch merezimendu). Ona testamentu balioso ta merito andiko bat. Cb Eg III 223. Neke guziak pazienzia ta meritoaz eramateko. Ib. 368 (Just 138 meritu). Emaztiari burian/ adarren egitia dela/ meritu handi bat lurrian. AstLas 22. Mesederik batere eskatzeko, meritorik batere ez degunak. Gco I 407. Bethi atsegin bat da erakurtzen dena aise konprenitzea. Hauk ere badukete bere meritua. Gy XII. Beste mundurako merituak irabazi. Bv AsL 133. Frantzian […] plekariak sahetseko paretarik gabe artzen dire Espainian baino meritu gehixagorekin. Zby RIEV 1908, 85. Bada merito anditzat zeukaten gazte aien garbitasuna. Ag Serm 255. Meritu aundiyak daduzka oraiñ / eskolan erakustiak. EusJok 26 (v. tbn. II 84 y 51). Ez ei eukan meritu makala […] aiñ ederto eitiak. SM Zirik 103. Egillearen erruak edo merituak eskatzen duen aiñaan. Vill Jaink 104. Otoitzaldian egiñ oriek oro “bestek eragiñak” balira […] ez leuke batere meriturik. Or in Gazt MusIx 46. Gudan irabazitako merituak bear zizkin. Ataño TxanKan 250. Naikoa egin zutela, naiko merituak bazituztela uste det. BAyerbe 153. Pazientziaz eroateak / badau naikoa meritu. FEtxeb 48. v. tbn. Harb 453. Hm 111. Tt Arima 40. CartAnd 375. AB AmaE 399. Sor Bar 38. Arrantz 36. Enb 80. Tx B 124. Bilbao IpuiB 228. Basarri 60. Osk Kurl 168. Uzt LEG I 339.

(Con suf. de comparación). Aldez gehiago da eta merituago, probeari […] emaitea. Ax 228 (V 151;
v. tbn. 240 (V 161)).

Sinonimoak: iz. beh.

[merezimendua]: merezi, merezimendu, onkaig.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (herr.) mérito, merecimiento
fr iz. mérite
en iz. merit; credit
port iz. mérito

Testuinguruan

Ez daukazu meritu makala! #gaurkohitza