ad. lorrindu, lorrin/lorrindu, lorrintzen 1 da/du ad. Bizk. Hondatu. Etxea eta ondasunak lorrintzen. 2 da ad. Bizk. Iraulkatu. Basatzan lorrindu. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
lorrindu (Vc ap. A), lordindu.
1. “Malograr, echar a perder alguna cosa, revolver” A. “Gu Bilborako egotea asko da eguraldia lorrinduteko, […] para que el tiempo se revuelva” Ib. (s.v. lorrin). Tr. Documentado en textos meridionales del s. XX, en su mayorÃa posteriores a 1950. La forma lordindu sólo se encuentra en San MartÃn. Itzok garairik egokiena lorrinduko bailukete. Zait Sof 45. Karlista berriok bestaldean dakusguz […] erdalkeriz, odol-zalekeriz, kutsatuta, lorrinduta. Alt LB 109. Industri-olaen keiak, ekandu ta zeru-aldeak lorrindu legiezela. Erkiag Arran 17. Adu txarra […] ebilkion […] bere barne-baratzeko landaratxo pipil-barriak lorrinduten? Ib. 95. Adabau ta orraztu apur bat zure itzak, zure etorkizuna lorrindu ta muskildu eztagizun. Larrak EG 1958, 267. Euskaldunok, geure aulkeriz, urtetik urtera euskeria era guztietan makalduaz eta lordinduaz goiaz. SM Zirik 30. Erreminta ta ganerakoak, ganorarik ezagaitik bertan beera lorrindu bage. Erkiag BatB 73. Ostikopean zapaldu ta urteierea lorrindu bere, lurrezko ataka auskorra itsutu ta lauzkituaz. Ib. 36. Tasun eder ori keri itsusi bilakaturik zegoen: ele-eder […] ta erri-arazoak lorrindurik zeuden. Zait Plat 36. Arnas artzen zuten atsa bera ke-kio urrinez lorrindurik zegoen […] ondaturik. Ib. 26. Bere gogoa lorrindu bage iraunerazi duenen bat. Ib. 125. [Zezenak] bere saiets zuriz iakintu guriak lorrinduz. Ibiñ Virgil 49. Joko-edanetan etxea ta ondasunak lorrintzen. Alzola Atalak 58.
(Part. en función de adj.). Izango zana gero… Txadon-Aingerua / garbituko ebana gogo lorrindua. Enb 210. Emazterik artu ez dauan gizaseme gazte lorrindua. Erkiag BatB 203. Neguko gau illunbezuetan eskatu bagako ura eskeintzen eutsen oparo zeruak, itoin-irristada ta itusur-tantakaden itxura lorrinduan. Ib. 35.
2. “(Vc), revolcarse” A. Biotzeko utsuneak bete nai badoguz, gogoko mingostasunak gozatu […] ezkaitezan beeko basatzetan lorrindu. A Ezale 1898, 406b.
3. Hacer de mala manera, hacer de cualquier modo; chapurrear. Erdi lo abar bat egin ogean bueltaka, etxeko goixeko zeregiñak lorrindu, ta ni beruntz eta bestia goruntz. Gerrika 228. Onek be, gaztelera lorrintzen eban. Ib. 223.
Sinonimoak:Â ad. Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
   Â
[alferrik galdu]: alferrik galdu,
apurtu,
arraskatu,
birrin-birrin egin,
desegin,
desolatu,
errautsi,
hauts bihurtu,
hauts egin,
hondatu,
porrokatu,
suntsitu,
trimin-trimin egin,
triskatu,
triskilatu,
zatitu,
zehatu,
zirpildu,
andeatu Ipar.,
arrabaskatu Ipar.,
aurritu Ipar.,
barreiatu Ipar.,
deboilatu Ipar.,
funditu Ipar.,
gaizkitu Ipar.,
mamikatu Ipar.,
partekatu Ipar.,
porroskatu Ipar.,
sakailatu Ipar.,
xehakatu Ipar.,
xehatu Ipar.,
zatikatu Ipar.,
zirtzikatu Ipar.,
banatu Bizk.,
birrindu Bizk.,
laskitu Bizk.,
trimindu Bizk.,
zuzitu Bizk.,
abarrikatu Naf.,
izorratu beh.,
galetsi jas.,
abarrakitu g.e.,
atarratu g.e.,
triska egin g.e.,
arrasatu zah.,
arrazatu zah.,
destruitu zah.,
narriatu zah.,
puskakatu Ipar. g.e.,
bilakatu Ipar. zah.,
partaiatu Ipar. zah.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) da ad. (B) revolcarse, enfangarse (2) du ad. (B) revolver, mezclar (3) du ad. (B) echar a perder, estropear
fr (1) da ad. (B) se couvrir de boue (2) du ad. (B) mélanger (3) du ad. (B) abîmer
en (1) da ad. (B) roll around, roll about (2) du ad. (B) mix (3) du ad. (B) ruin, destroy
port (1) da ad. (B) enlamear-se (2) du ad. (B) mexer (3) du ad. (B) estragar
Basatzan lorrindu da.
lorrindu (fotosvirales.com)
Reply