bilgor

iz. Gantza. Idi bilgorra. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

1 bilgor.
(B, BN, Sal, R; SP, Dv, H), bigor (H), bikor (G, AN; Lar, H), bilgogor, bilgorra (B, R; VocBN), biligor (R), bilkor (AN-egüés, B, Ae, Sal; O-SP 221, SP, Aq 179, Dv, VocB), bilkorra, gilbor (G-nav, AN-olza; Aq (AN)179), gilborra (G-nav), milgor (BN, S; SP, O-SP 221, Dv, H), milgorra (S; Gèze). Ref.: Bon-Ond 141; VocPir 328; A (bikor, bilgor, biligor, bilkor, gilbor, milgor), Aezk 116 (bilkor); Lrq /milgoRa/; ContR 518; Iz R 287 y 304, Als (gilborrí); Satr VocP ; Izeta BHizt2 (bilkor). Sebo; grasa animal. “Bilkorra, suif. On dit en Basse-Navarre et en Soule milgorra” O-SP 221. “Sebo que está adherido al riñón” VocB. v. ziho; gantz; cf. gilbor.
Abere mota asko arkitzen dira. Bikor mota eta aragi mota. It Dial 71 (Ur sebo muetia, Dv zihotsu, Ip milgorratsu). Jaunari usain guziz onetan erreko dituzu bilgorrak. Dv Num 18, 17. Ez dut nahi zuen aharien holokaustarik, ez abereen bilgorrik, ez aratxeen odolik, ez-eta bildots eta akherrenik. Dv Is 1, 11 (Ol, Ker gantz). Danielek hartu zituen beraz bikhea, bilgorra eta ileak, eta urtharazi zituen batean. Dv Dan 14, 26. Ahariak ez du buztana baino poxi hoberik; hango bilgogorra urin eta olio bezala baliatzen da. Prop 1880b, 380. Oilo-milgorrak sortzen dituan begi txikiak bezelako maixpuilo koipetsu batzuz beterikako salda gizena. Lh Yol 21. Erran polita ori, neri erran zidan andereak ere, ez du bilkor andirik, me-mea da. FIr GH 1926, 752. Zartainerako burra aldiz, nundik nahitik eros ditake eta erosten ere da eskualde hetan; batzuetan, Frantzian bezala, bilgorrarekin guti edo aski nahastekaturik. JE Med 123. Esteak, esan, agitz ziriak, / oilloarenak bezain mê; / ori du nonbait gaitz izkutua. / Gilborrez, ostera, ainbeste. “De sebo” . Or Eus 226. Aien odola oparrigañean ixuri bear duzu; eta, beraien bilgorra ketarazi, Yauberi usai gozoko oparitzat. Ol Num 18, 17 (Ker gantza).

BILGOR-ZOPA. “Bilgorra-zopa, sopa de sebo” (R-is) Iz R 304.

2 bilgor.“(Sal), vaca con cría crecida” A.

Sinonimoak: iz.

[bilgor] : gantza, ziho (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. sebo, grasa animal
fr iz. suif
en iz. tallow
port iz. sebo

Testuinguruan

Erran polita ori, neri erran zidan andereak ere, ez du bilkor andirik, me-mea da. FIr GH 1926, 752.