Gaurko hitza

Updates from uztaila, 2019 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:04 pm on 2019/07/18 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  blaga 

  iz.  Denbora-pasako hizketaldia. 

  Sinonimoak: iz.
  

  [blaga]: berriketa, berriketaldi, hizketa, hizketaldi, berbaldi, solasaldi, solas, berbeta

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. charla, parloteo
  fr iz. causerie, bavardage
  en iz. chat; gossip
  port iz. fuxico

  Blaga lasaian zeuden jubilatuek harriturik begiratzen zioten infernuko Beltzeburengandik ihesean zebilela zirudien mutil hari. [Berandu da gelditzeko, Unai Iturriaga (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  blaga (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:05 pm on 2019/07/05 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  binbilikatu 

  ad. binbilikatu, binbilika, binbilikatzen. Oreka-puntuarekiko edo ardatzarekiko alde batera eta bestera higitu.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  binbilikatu. “Ballotter” T-L.

  Sinonimoak: ad.

      [gorgoinatu]: gorgoinatu, zabu egin, zalantzatu, zanbulu egin, zanbuluak egin, junpatu Ipar., balanbatu g.e., zabundu g.e., zabunkatu g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. bambolear(se), balancear(se)
  fr se balancer⇒ v pron
  en sway⇒, totter⇒
  port da/du ad. balançar-se, rebolar-se

  Halako edo holako filmetako giro-deskribapena egin niezazueke, hartara jarriz gero: atetzar herdoildu kresalak horzkatuak, bidoi solte binbilikatuak, zoru kirrinkariak, masta ulukariak, bai eta ere ikaratzen olandresen barkuak, baina ni ez.  [Terra Sigillata, Joxe Austin Arrieta, Txalaparta, 2008] (Egungo Testuen Corpusa)

  

  binbilikatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:54 pm on 2019/06/29 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  betaro 

  adb. g.er. Astiro, poliki. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  betaro (H). Con tiempo, con detenimiento. “Avec loisir. Syn. astiro, astiki, astirekin” H (que cita a AA). Cf. 1 beta. v. BETAZ; astiro. Gauza bearra da ezkonzaren gañean arretarekin eta betaro itz egitea. AA I 558. Zeren Sakramentu onek dakartzian eginbideak andiak diran, eta betaro begiratu nai ziezan zenbaitek. Ib. 67. Ongi ta betaro gogoan erabilli ote degu, Nor dan guri itzegiteko ainbeste neurri artu dituana? AA III 430. Bideska txigorretan barrena noa, bada, sastarka ta lore berrituen usai ezea betaro-betaro ausnartzen. Txill Let 26.

  Sinonimoak: adond. g.e.

  [astiro]: apurka, astiro, astiz, baratz, emaro, emeki, geldika, geldiro, poliki, poliki-poliki, polito, baratxe Ipar., erreposki Ipar., pausatuki Ipar., pirka-pirka Ipar., geldi-geldika Bizk., geldika-geldika Bizk., astiki g.e., betaz zah., astiroki Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. despacio, pausadamente, calmadamente
  fr adb. lentement, posément, doucement
  en adb. slowly, calmly; gradually; gently
  port adb. devagar,

  Edateko ontziak bi hatzetarik goiti nehoiz ere betetzen ez zenituela, astiro eta betaroedaten zenuen arnoa. [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  betaro (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:41 pm on 2019/06/21 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bortxatu 

  ad. bortxatu, bortxa/bortxatu, bortxatzen 1 du ad. Indarrez behartu eta amore emanarazi. Senarrak bere emaztea gauza lohiak egitera bortxatuko balu. Egiptora joatera bortxatuak izan ziren. Nork bere burua bortxatu eta garaitu behar du. Inork bortxatu gabe egina. Ez nintzela neure gogoz sartu saltsa horretan, besteren eskez eta bestek bortxaturik baizik. 2 du ad. Ateez, sarrailez eta kidekoez mintzatuz, indarrez ireki. Jauna, joko dut zure atea, eta, zuk manatu bezala, bortxatuko dut, ez bada irekitzen. 3 du ad. Norbaitek beste bat, batez ere gizonezko batek emakume bat, indarkeriaz berarekin sexu-harremanak izatera behartu. Gizonak hilez eta emakumeak bortxatuz. Bortxatu ondoren, hil egin zuten. Hamalau urteko neskatxa bortxatu zuelako. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [indarrez behartu edo amore emanarazi]: behartu, bortxa egin, bulkatu, bultza egin, bultzatu, erakarri, premiatu, hertsitu Ipar., obligarazi Ipar., derrigortu Heg., obligatu g.e., hertsatu Ipar. jas., kuturtu Gip. g.e.

      [indarkeriaz sexu-harremanak izatera behartu]: biolatu, derrigortu, abusatu

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. forzar, obligar (a) (2) du ad. [atea, sarraila] forzar, abrir por la fuerza (3) du ad. violar, forzar sexualmente
  fr (1) du ad. obliger, forcer (2) du ad. [atea, sarraila] forcer (3) du ad. violenter, violer
  en (1) du ad. [derrigortu] to force, to compel (2) du ad. [indarrez sartu] to break into sth (3) du ad. [sexualki] to rape, to molest
  port (1) du ad. forçar; (a) (2) du ad. [atea, sarraila] forçar (3) violentar, estuprar

  Bortxatu egin dute.

  

  bortxatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:00 pm on 2019/05/22 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  babaka 

  iz. Ardien edo ahuntzen gorotz alea. Ik. baba 4. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  babaka (L-ain, BN-lab, Sc, R ap. A; H), bebaka (S ap. A; Foix ap. Lh). Excremento de ganado ovino. “Crotte de brebis, chèvre” H. “Cagarruta de cabra” A. “Crotte de chèvre” (de baba, fève)” Lh. v. altxirri, arkin, 1 baba (3).

  Sinonimoak: iz.

  [abere xeheen gorotza]: ardi-baba, ardi-gorotz, baba, arkin Ipar., arkorotz Bizk., pikor Ipar./Naf., altxirri g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) boñiga
  fr (cheval) crottin; (vache) bouse
  en cow pat, cow dropping n
  port bosta

  Babaka, urrezkoa izanik ere, beti babaka.

  

  babaka (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:43 pm on 2019/04/29 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bozkariatu 

  ad. Bozkariatu, bozkaria, bozkariatzen. da/du ad. Bozkarioz bete. Ik. poztu. Esan diezaion haren etortzeak zenbateraino bozkariatzen gaituen. Bozkaria zaitezte Jaunaren baitan. Edan dezagun bihotzaren bozkariatzeko. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad. Ipar.

  [bozkarioz bete]: alaiarazi, alaitu, begia argitu, begiak argitu, begiak ireki, poztu, zoratu, alegeratu Ipar., loriatu Ipar., arraitu L-BN, alegratu Heg. beh., pagutu Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. (batez ere Ipar.) alegrar(se), regocijar(se), alborozar(se)
  fr da/du ad. (se) réjouir, jubiler
  en da/du ad. to be glad/happy/delighted; to rejoice, to revel
  port da/du ad. (batez ere Ipar.) alegrar-se, regozijar-se

  Edan dezagun bihotzaren bozkariatzeko. (Hiztegi Batua)

  

  bozkariatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:08 pm on 2019/04/28 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  boz(-)emaile 

  iz.  Boto-emailea. Milesker gure boz-emaile guztiei, segi dezagun aitzina! (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  BOZ-EMAILE. Votante, elector. Promesez eta mehatxuz eta gezurrez ttuttulatzen tuzte botz-emaileak. EskLAlm 1889, 3. Boz-emaile Judas ttipi, boz biltzale Judas handi. HU Zez 198. Ez ote da zuzen, boz-emaileak jakitea boz egun hautan bederen xuxen nor norat dagon? Ib. 141. Norbaitek izendatua zen araiz; eta nork? Herriak, herriko gizonek; boz emailek. HU Aurp 128. Han bere herritar boz-emaile biarnesen aitzinean egin du mintzaldi bat. Ib. 81. Xuberoko eta Baxenabarreko boz-emailek igorria da Pariserat Berdoly zenator. Ib. 142.

  Sinonimoak: iz.

      [bozkatzailea]: aukeratzaile, bozkatzaile, hautatzaile, hautesle, hautari g.e., boto-emaile (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. votante, elector, -a
  fr iz. votant, -e ; électeur, -trice
  en iz. elector, (informal) voter
  port iz. eleitor, -a

  Boz-emaileak izan dira gaurko protagonistak.

  

  boz-emaile (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)