Gaurko hitza

desmasia (Dv, H (L)).

1. Estrago, desastre, devastación, daño. “Désolation, dégât, ravage, dévastation” Dv. “Odolezko desmasia, sang versé avec abondance” H. Tr. Documentado en escritores septentrionales no suletinos desde fines del s. XVIII. En DFrec hay 4 ejs., septentrionales.

Hedatu zen alde guzietarat israeldarren desmasiaren eta arka hartua zelako berria. Lg I 256. Bakharrik sei ehun benjamintar itzuri ziren desmasia hartarik. Ib. 242. [Heresiak] bereziki hartu zituen Langedoko eta Dofineko bazterrak, zeintan desmasiarik handienak egin baitzituen. MarIl 120. Zeri begira zaude? ala desmasia bera zure gainean ikusi artean? Dv LEd 118 (Cb Eg II 62 kalte). Desmasian ezarria da lurra oro. Dv Ier 4, 20 (Ker ondatuta). Nork erran dezake zonbat desmasia <-zia>, zonbat atsegabe yinen zazkon nazione hari. Elsb Fram X. Desmasia eta zorigaitz hoikien guzien erdian, huna zerk sustatzen zuen eta altxatzen zioen bihotza [Jobi]. Lap 387 (V 176). Pikotak izan zuen sobera denbora gure giristinoen artean anhitz desmasiaren egiteko. Prop 1894, 95. Desmasia gaitzak bazter guzietan: zaldi hil, karrosa xehakatu, odol istil, etxe herrautsien artean. StPierre 16. Alkool tzarren desmasiak. JE Med 146. Basurdiaren ondotik, errekolteri demasia [sic] haundienen egilia: azkona. GaztAlm 1934, 50 (ap. DRA). Ez badautatzu emaiten […] hemengo desmasien ordaina, jakizu, nik erranik, hauziño bat eginen dauzutala. Lf Murtuts 8. Haizeak burrunban zafratzen du etxe hura eta etxea erori da. Hango desmasia! Leon Mt 7, 27 (Hual desegingua). Bi urtez asko nahaskeri, desmasia eta odol-ixurtze jasan zituzten gure arbasoek. Zerb Azk 61. Gard ibaiak gaindi egin du. Desmasiak miliarka… 35 hil. Herr 9-10-1958, 1. Egia erran, frogatua baita hiru aldairek su batek bezenbat desmasia egiten dutela. Larz GH 1959, 87. Desmasiak etziren handiak. Ardoy SFran 198.

2. Exceso, demasía. Desmasia zuen lege [Arestik], eta ez zenbaitek noraezean gorde nahi genukeen nolabaiteko oreka irristakorra. MEIG V 133.

    [hondamendia]: ausiabartza, azken beltz, galmen, hondamen, hondamendi, galtzapen Ipar., itxes Zub., hondaketa g.e., hondapen g.e., galpen zah., deskalabru Heg. beh.

    [gehiegikeria]: g.e.gehiegikeria, larregikeria, larkeria Bizk., neurrigabekeria g.e., esajerazio Heg. beh., gehiegi Ipar. zah., soberania Ipar. zah.