gilbo

(1) Litsa, lihazkia; ile, bilo (2) Elur-maluta.

Orotariko Euskal Hiztegian

(G-goi ap. A ), gilba (G-azp ap. Gketx Loiola ), gelbo (G-goi ap. JMB At ). “Hilacha, pelusa. Gilboz bete zait soiñekoa ” A. “Pelusa” JMB At. Zirkilluak gelboaz arindu. (Interpr?). EEs 1912, 219. ” Gilbo, copo” Garate Cont, RIEV 1935, 350, . ” Gelbo, arista que el viento lleva” JMB At.

Sinonimoak: iz.

[litsa]: Litsa, lihazkia

[elur-maluta]: elur-luma, elur-maluta, elur-malo

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) hilacha, pelusa (2) copo
fr (1) effilochure, peluche (2) flocon, flocon de neige
en (1) loose thread, fluff, fuzz, lint (2) snowflake
port (1) penugem (2) floco

Informazio gehigarria

Justo M. Mokoroak (1990) bildu zuen, elurra egiten duenetan, ugaritasuna adierazteko. Gilbo berbaren esanahia argituko dugu:

   â€œAlakoxe nazka ematen dit gilbo orrek!” aipatutako esaldian azaltzen da itzulpen hau ondoan dagoelarik: “Qué asco me da esa espuma flotante…! Eta liburu berean Josefa Martina Mujikak esanda: “Arrikatzaren kearra dator, illauna bezela (-Illauna zeri esaten zaio?- Ontzi-gaiñetan gelditzen dan gilbo orri” eta hau ere bai: Illauna  izan (euki)-ezkero eztu balio trapuak kristal-garbitzeko. (N.B. Usada la palabra para designar la pelusa o espuma sucia de las fábricas de la post-guerra en Tolosa: Manuela Ormaetxeak)

Bestalde, gilbo gabe, gelbo berbak beste esanahi bat dauka: “iz. Hauts mataza; oihalei ateratzen zaien zuntz edo izpi modukoa. Gelboz bete zait soinekoa” (EH). Horrenbestez, gilboa ilauna edo oihalei ateratzen zaien zuntza bezalakoa da, eta elur kontuetan goitik behera egiten duen elurra gilboka dator, matazaka.

Elurra gilboka eta matazaka, Kepa Diegez [EtnoMet (Aroaren berbaroak)]

Testuinguruan

Elurra gilboka eta matazaka, Kepa Diegez