gogortu

ad. gogortu, gogor/gogortu, gogortzen

1 da/du ad. Gogor edo gogorrago bihurtu, gogortasuna hartu edo eman. Eguzkiak beratzen du ezkoa eta gogortzen lurra. Itsutu ditu haien begiak eta haien bihotzak gogortu. Ez zuen amorerik eman; bigundu eta samurtu beharrean, gogortzen hasi zitzaigun. Gurasoen kontra gogortzen direla. Bere setan gogortua zegoen. Ekandu on hori zugan gogortu artean.

2 da/du ad. Sorgortu, sentiberatasuna galdu edo galarazi; zalutasuna galdu edo galarazi. Hezurrak zaizkit gogortu, belarriak ere gortu. Goazak, Xalbat, hotzak gogortuko hau bestela.

3 zaio ad. Gogor egin. Nor ziren Antioko erregeari gogortu eta guda egin ziotenak? Lagunari gogortu bazaio.

4 (Partizipio burutua izenondo gisa). Badakizu izotza ur gogortua besterik ez dela. Arrautza gorringo gogortu bat har ezazu. Bigun zezala bekatari gogortu haren bihotza. Lapur eta eraile gogortu batek ez eze, kristau bihozberagoak ere ez luke horrela jokatuko.

(Hiztegi batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

berrogaialdi. Cuarentena, período de cuarenta días. v. berrogeizaro. Berrogei-aldi onen ondoren deabrua alderatu eta tentatzen asi zitzaion. Lard 372. Ta andikan berrogei egunera, berrogei-aldia bete zitzaion. Jesus! Ura edaten asi ta an zakurra ikusten zuala. PEBiz 42. Naiz berrogai-aldi ezoak naiz legorikaragarriak edo izotzaldiak edo uzta ugariak zekazten. Or Mi 90. Garizumako edo berrogeialdiko barua, Jesukristo gure Jaunaren baruaren oroipenean egin oi dugu. Or MB 156.

Sinonimoak

ad.   [gogor bihurtu]: mokortu Ipar.    [gogor egin]: aurka egin, aurpegi eman, aurpegia eman, aurre egin, aurre eman, buru atxiki, buru egin, buru eman, burura eman, gogor egin, indar egin, kontra egin, kontrakarrean jarri, burutzia egin Ipar., iharduki Ipar., jarki Bizk., dorpetu g.e., ihardetsi Ipar. g.e., kontratu Ipar. zah.

Beste hizkuntza batzuetan

  • es (1) da/du ad. endurecer(se), entumecer(se); mantenerse, obstinarse; cuajar(se) (2) zaio ad. enfrentarse, hacer frente
  • en (1) da/du ad. (se) durcir, (s’)endurcir (2) zaio ad. faire front, (s’)affronter
  • fr (1) da ad. to harden, to stiffen, to strengthen; to get/go hard (2) du ad. to harden, to stiffen, to strengthen; to make hard/stiff
  • port (1) da endurecer (se) (2) confrontar, fazer frente

Testuinguruan

Pedro Sanchez, Espainiako presidenteak gaur eman du jakitera itxialdia gogortu eta erabatekoa izango dela datorren astelehenetik aurrera.