itokarrean

adb. Itoka. Azpikoek gaina hartu zidaten itokarrean, lasaibiderik eta arnasarik utzi gabe. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

Orotariko Euskal Hiztegia

itokarrean (H (G) s.v. ithoka, que cita a Izt).

1. A toda prisa. “Vengo sin aliento, itokarrean nator (AN)” A EY III 243. v. ITOMENDIAN. Gerorako laga bage estu estuka itokarrean. Izt C 336. Kiklopeak burni mokor malguz tximistak egiten itokarrean dabiltzanean. “[Ils] se hâtent”. Ibiñ Virgil 111.

2. A punto de ahogar(se). Ittokarrean zegoala, ta aize preskoa artu bear zula esan zion. Or SCruz 46. Nigarrez itokarrean. Or Mi 135. Gaiña artu zidaten, itokarrean, lasapiderik eta arnasik utzi gabe. “Premebant”. Or Aitork 165. A punto de estrangular. Eldu zion itokarrean. Or Mt 28, 18 (Lç ito).

3. “Itokorren, apuradamente” Asp Leiz.

Sinonimoak: adlag. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    [erabat lasterka]: itoan, ito-itoka, itoka
    [itotzeko zorian]: itoka

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es adb. apresuradamente; ahogándose
en hastily, hurriedly
port anda-que-anda

-Hantxe naiz -esan zuen Nelek, apalki eta itokarrean legez berba eginda-, olioz, berdez margoturiko gelatxo batean.  [Ulenspiegelen elezaharra, Charles De Coster / Koldo Izagirre (Elkar/Alberdania, 2007)] (Ereduzko Prosa Gaur)

 

itokarrean (Gaurko hitza, CC)