ohoin

iz. 1 iz. Lapurra. Ik. ebasle. Ohoin eta gaizkileak. Gauaz ohoinak bezala. Ohoin batzuek ebatsi zituztela zazpiehun mila libera, diru berri. Ohoinek larruturik utzia. Atzeman dute ohoina. Ohoin zulo batean. Ohoin estalki izan naiz. Ohoin handiak urkarazten ditu txikiak (esr. zah.). || Rollon itsas ohoin famatua (Ik. itsaslapur).2  (Izenondo gisa). Framazon ohoinak. Urde ohoina! Seme ohoina, zer egin didak hik? (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

ohoin (AN-egüés-ilzarb-olza, L, B, BN, S; Volt 90, SP, Urt I 158, Ht VocGr, Lar, Añ (AN), Izt 67r, Arch VocGr, VocBN, Dv (+ ooin), H), uhuin (BN-mix-bard, S; Gèze (uhuñ), Dv (uhuiñ, S), H (uhuñ, S)), uhun (Lar Sup, Hb ap. Lh), oin (Lcc (oña), VocB), ogoñ (L-côte), ohoi (H), ogin (BN-baig). Ref.: Bon-Ond 167; A (ooin, uhuiñ), Apend (ogin); Lrq /ũhúñ/; AtSac 24.

1. Ladrón. “Robador, oña” Lcc. “Caco”, “ladrón”, “pillador”, “salteador” Lar. “Voleur. Itzalka, ebaska ibiltzea, ohoin bat bezala” H. “Il se dit par extension de quelqu’un qui exige plus que le prix dû et exact. Goregi saltzen duzu, zaren bezalako ohoina, vous vendez un prix trop élévé, voleur que vous êtes; de quelqu’un qui triche au jeu, ez horrekin jokoan hari, ohoin hutsa da, ne jouez pas avec celui-là, c’est un pur, un franc voleur” H. “Ohoinak aserratü ahari-ebazlea agertü (S), los ladrones reñidos, aparece el robador del carnero” A. v. lapur.

Tr. Documentado en textos septentrionales; al Sur aparece en RS (uuñ), Lizarraga de Elcano (ooin) y algunos autores modernos. La variante suletina es uhuin, salvo en Tartas (ohoiñ, ohoñ), Belapeyre (II 49 ohoñ), Eguiateguy (ohoiñ) y AstLas (73 ohoin); hay también ejemplos de uhoin en UskLiB e Inchauspe, en ambos casos junto a uhuin. La var. ogoñ es usada por Arriandiaga. En DFrec hay 3 ejs. de ohoin, septentrionales.

Sinonimoak: iz./izond. Ipar.

    [lapurra]: esku-zikin, harrapari, lapur, xixkalari, ebasle Ipar., arrobatzaile Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. ladrón, -ona
fr iz. voleur, -euse
en iz. thief, robber
port iz. ladrão(ona), ladrão(a)

Ohoin handiak urkarazten ditu txikiak (esr. zah.).

ohoin (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)