Gaurko hitza

Recent Updates Page 128 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:56 pm on 2019/11/27 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  mendoi 

  iz. Ipar. Pila. Lur mendoiak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  mendoi. (BN ap. A ; Dv, A Apend). “Tertre. Le même probablement que munthoin ” Dv, que cita el ej. de Laph. “Montón. Elhur-mendoi bat erori da (BN-baig), ha caído un montón de nieve. Lur-mendoi (BN-baig), montón de tierra en lo alto que amenaza derrumbarse” A. ” Mendoi, amas volumineux quelconque, évoquant les contours d’une montagne” JE Ber Voc. ” Hur-mendoi eta turrusta guziak (Casanave de Baigorri)” A Apend. Itsas zolatik atheratzen da ur mendoi bat, botheresu eta mutiri. Laph 223. [Haranak] jin giren eskualderat ez du […] lur-mendoi batzuez bertzerik. JE Ber 76. Arteka haren erditik xutitzen zen mendoi kazkar arkaizdun bat, iduriz itsasoaren oldarra hobeki hausteko oraino. Ib. 84. Aizeak ieki ala, itsasoko ur-mendoiak iñarrosten […] asten dira. Ibiñ Virgil 77 (v. tbn. ur-mendoi Monzon Urrundik 109).

  Sinonimoak: iz.
  

  [mendoi] : ezponda, pendoitz (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) montón, masa voluminosa (de tierra, nieve…) que tiene forma de montículo
  fr pile, masse volumineuse
  en pile, bulky mass
  port pilha, massa volumosa

  Elur mendoi bat erori da. (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  mendoi (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:02 pm on 2019/11/26 Permalink | Reply
  Tags: O ( 147 )   

  oilobusti 

  adj. Ipar. Koldarra. Ik. oilo 2. Egungo gurasoak dira agertzen beren haurren aldera sobera flako, eta erran daiteke direla haiei buruz egiazko euliak edo oilobustiak. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  

  [oilobusti] : koldar, beldurti, uzkur (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. gallina, cobarde, pusilánime
  fr cowardly; coward
  en lâche adj
  port covarde

  Etsaiaren aurrean ikaraz dagoen oilobustia baino ez da. [Euskararen isobarak, Pako Aristi (Erein, 2014)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  oilobusti (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:45 pm on 2019/11/25 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  agerikotasun 

  iz. Ikusgaitasuna.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  Sinonimoak: iz.
  

  [agerikotasun] : ikusgaitasun, nabaritasun

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. visibilidad
  fr iz. visibilité
  en iz. visibility
  port iz. visibilidade

  Arazoa oso larria da. Agerikotasun handiagoa ematen lagunduko duen guztia egitea gure esku dago.#azaroak25 #IndarkeriaMatxistarenAurkakoEguna
  

  

  agerikotasun (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:27 pm on 2019/11/24 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bris-bris 

  adb. bris-bris. Distiratuz. Begiak bris-bris jartzen zaizkio. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  bris-bris. v. BRIST-BRIST.

  BRIST-BRIST. (briz-briz V-gip ap. Etxba Eib).

  a) Destellando. “Brillantemente. Briz-briz agiri zan Zesterukua, Arraten, Zesterukua aparecía como un foco de luz” Etxba Eib. Zer dan ez dakit, baña gizon aserrekorra ezagun-ezaguna izan oi-da: begiak “brist-brist” jartzen zaizka. E. Larrañaga EEs 1921, 170. Gertau zittuan bris-bris zaldixa eta onen apaiñ guztiak, eta ala be, bere galtzairuzko petua, eta zorioneko egunian, juan zan soñian au espillua letz ebala, baña zapi eder bategaz estalduta. Etxba Ibilt 459.
  b) Rápidamente. Brixt-brixt, bidearen erditik zoan, bere buruarekin irriz. GAlm 1957, 22 (ap. DRA).

  BRIST-BRIST EGIN. Brillar. “Bris-brist eiñ” Elexp Berg s.v. brist eiñ. v. BRIST EGIN. Eta… diru asko utzi du? Eta… guretzat utzi du? –galdetu zuan Patxik begiak bris bris egiten ziotela. Apaol 36.

  Sinonimoak: iz.
  

  [bris-bris] : distiratuz (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. onomatopeya del brillo, del resplandor
  fr adb. onomatopées de luminosité, de rayonnement
  en adb. onomatopoeia of brightness, of radiance
  port adb. onomatopéia do brilho, do esplendor

  Garagardotegian, Rakelen begiak ere bris-bris zeuden eta esango nuke Rubenen begiak bilatzen zituela. [Jeans-ak hozkailuan, Patxi Zubizarreta (Alberdania, 2000)]

  Begiak bris-bris jartzen zaizkio Mikel ikustean. (Elhuyar hiztegia)

  

  bris-bris

  

  bris-bris (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:43 pm on 2019/11/23 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hamaika 

  iz. (L, BN eta GN) 1. Ardiak lepoan daraman zintzarria. 2. (hed.) Pertsona berritsua, txotxoloa. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  Sinonimoak: iz.
  

  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Erl.) (Zuz.) absolución
  fr (Zuz.)acquittement nm
  en (1) iz. (Erl.) absolution (2) iz. (Zuz.) acquittal
  port absolvição

  -Nola sartu zara nahaspila honetan? [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  hamaika (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:31 pm on 2019/11/22 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  mendortz 

  iz. Eguna argitzen hasten den unea.|| Egunsentia.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  mendortz. (AN-egüés ap. Bon-Ond 138 ). Alba, aurora. Jaióze urriarén zorzigarrénean aur preziosogúra, mendórtz árgi edérra, ekárzeko irúzki dibinoa mundúra. LE Doc 146. Ortáko estimazágun irúzki dibinoarén mendórtz edérra, ta Ama Maria. Ib. 32. Gau nola ilunarén / ondóan argía, / jaiótze egunarén / mendórtza Maria, / guzíen onkía / gozo ta alegría. LE Kop 28.

  Sinonimoak: iz.
  

  [mendortz] : egunsenti, goiztiri, argi-urratze, argi-azkorri, (goiz-)alba 

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. alba, aurora
  fr iz.  aube
  en iz. dawn
  port iz. alvorada, aurora

  Mendortzak esango dit zer egin. #gaurkohitza

  

  mendortz (Gaurko hitza, CCO Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:03 pm on 2019/11/21 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  mamutu 

  ad. mamutu, mamu/mamutu, mamutzen || da/du ad. Mozorrotu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  mamutu. 1. (AN, L-ain, BN ap. A ; VocBN , Dv (BN), H). “Se couvrir, se masquer d’une manière hideuse” VocBN . “Enmascararse” A. 2. mamotu (V ap. A; Añ), mamaotu (Añ). “Embobar […], la mujer” Añ. “Embobarse una mujer, así como kokotu es embobarse un hombre” A.

  Sinonimoak: ad.

      [mozorrotu]: mozorrotu, desgisatu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es da/du ad. disfrazar(se)
  fr da/du ad. (se) déguiser, (se) masquer
  en da/du ad. [dibertitzeko] to dress up; [iruzur egiteko] to disguise oneself
  port da/du ad. disfarçar-se

  Gorpuztutako literaturaz, mamututako ahotsez  [Amagoia Gurrutxaga Uranga, Berria.eus (2019-11-21)]
  

  

  mamutu (Argazkia: Juan Carlos Ruiz/ Foku)