iz. BOT. Papaberazeoen familiako landare belarkara eta urterokoa, 50 cm-raino hazten dena. Hostoak ebakiak dira eta loreek kolore gorri biziko petalo handiak dituzte. Fruitua kapsula-motakoa da. Arrunta da, bereziki eskualde mediterranearreko bide-ertz eta labore-sorotan (Papaver rhoeas). Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa
iz. 1. Antzerki-lanak antzezteko erabiltzen den eta eskuz edo hari bidez maneiatzen den panpina-antzekoa. 2. Horiek erabiliz egiten den antzerki-ikuskizuna. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) marioneta (2) marioneta-ikuskizuna, antzerki-ikuskizuna (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es marioneta, tÃtere, dominguillo; marionetas (antzerkian)
fr pantin, guignol, marionnette
en puppet, marionette
Nerbioen lau harietatik zintzilik zegoen, txotxongilo baten gisan. [Pasaia blues, Harkaitz Cano (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
txotxongilo (FlickrCC, tranchis)
iz. Leinuz gizarte–egoera jasoa zuen eta bere lanetik bizi ez zen pertsona. Ez nuen uste esaten zuela aitoren semek gezurrik. Eta hik aurki adieraziko dun jaiotzez aitoren alaba jatorra haizen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
aitoren seme iz.
[aitonen semea] aitonen seme, aristokrata, zaldun Heg., handizuren g.e., noble g.e.
aitoren alaba iz.
[aitonen alaba] aitonen alaba, aristokrata, anderauren g.e., handizuren g.e., noble g.e.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia)
es (1) noble (2) dama, mujer noble
fr (1) homme noble (2) femme noble
en (1) nobleman (2)Â noblewoman
Jantz ezazu beroki arrunt bat.. – orain herritar xehea zara, txiroa, porrot egin duen aitoren seme bat, baina ez duzu zertan lotsaturik! [Arima hilak, Nikolai Gogol / Jose Morales (Ibaizabal, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)
1. iz. Maitasunaren adierazgarri den besarkada, musu edo fereka. Laztan estu bat eman zion. 2. iz. eta izond. Maitea, kutuna. Nire bihotzeko laztana. Adiskide laztana. 3. izond. (L) Pertsona garbi eta apaindua. • LAZTAN EMAN. Laztandu. Aitari laztan emanik, irten zen.
(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
laztan iz.
[besarkada] besarka, besarkada, besarkaldi Ipar., orakada Bizk.
[musua] muin, musu, musuka, pot Ipar., apa Bizk., ma haur., pa haur., apaka zah.
laztan izond.
[maitea] kutun, maite, kuttun adkor., kario Zub. g.e.
Beste hizkuntza batzuetan: (Elhuyar Hiztegia)
es caricia, arrumaco, carantoña, mimo; abrazo, beso; amado, -a, querido, -a; aseado, -a
fr caresse, câlinerie; embrassade; cher, chéri
en caress, stroke, gentle touch; hug, embrace; dear, loved, beloved
Laztan bakar bat emango banizu, ezingo zintuzket utzi, infernuraino segituko nizuke. [Konpainia noblean, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
laztan (FlickrCC, papillon)
(1) iz. Mota, itxura, tankera. (2) iz. Geldialdia, etenaldia. Kera bat egin. • kera-dei. MIL. Koartel edo kanpamentu bateko tropa ordu jakin batean isil dadin egiten den deia. Gerra-garaian edo setio-egoeran, jendea ordu jakin batean etxera joan dadin ematen den abisu edo deia (ordu horretan alerta-neurri bereziak hartzen dira eta elektrizitatea moztu egiten da). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) mota, itxura, tankera, antz (2) geldialdi, etenaldi (3) mota, klase (4) asto (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es apariencia, aspecto, traza; clase, especie; semejanza, parecido / detención, alto /
fr apparence / halte
en appearance / halt
“Egun atsegina izan ezazu”, nahiz eta honelako esaldietara ohiturik zegoen egon, zenbaitetan, pentsatzen jartzean, arrotz egiten zitzaizkion Josebari, kortesiazko usadio ihartuen kera hartzen zien, ilunabarretan batez ere. [110. Street-eko geltokia, Iñaki Zabaleta (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
ad. Erabat leher egin edo nekatu. Eta alferrik egiten genituen leherrenak asperturik eta gogaiturik utzi gintuzten azkenean. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: senperrenak egin, direnak egin, akitu, jota geratu, neka-neka egin, lehertu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es esforzarse mucho, hacer grandes esfuerzos; desriñonar(se)
fr faire des efforts, s’efforcer
en to try hard
Garbi gelditu zen azkenean, leherrenak eginagatik ere, ez nintzela eragiketa haiek egiteko gauza. [Durduzaz eta dardaraz, Amélie Nothomb / Joxan Elosegi (Igela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
du ad. 1. Ugaztunetan, umeak amaren ugatzetik esnea zurgatu; ura, esnea edo beste likidoren bat zurgatu. Inork ba al daki nongo errapetik edoski zenuen? Haurrak titia edoskitzen dio amari. 2. (hed.) Zurgatu. Zuhaitzak bere erroez lurraren gozoa eta gizentasuna edoskitzen du. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) titia hartu (2) hurrupatu, tiratu, xurgatu, zurrupatu (3) miazkatu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es mamar, succionar; sorber, absorber, chupar
fr téter
en to suckle, to nurse
Baina nire abokatuak latinez ez baleki ere, ailorbe-gustua al zuen amaren bularretik edoski zuen euskarak? [Argizariaren egunak, Anjel Lertxundi (Alberdania, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)
edoski (FlickrCC, Union of One - Brandon)
Reply