iz. (Ipar.) 1. Neurria. Nolako izari halako sari. 2. Zuhurtzia. Izariz mintzatzea hobe duzu.
Sinonimoak: (1) neurri (2) tamaina, dimentsio, kaizu, hein, proportzio (3) neurriz, neurrian.
Gisa hartako burdin zati batzuetarik ateratzen zituzten, izari edo neurri berezi batzuetako tresna batean sartu ondoan. [ Luzaiden gaindi, Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren]
izord. (Ipar.) Ni izenordainaren forma indartua, neu. Nihaur ere ibili naiz anitzetan galdurik.
Sinonimoak: nerau, neu.
Badakik, bertzalde, ezen deus ere gertatuko balitz, nihaur nintzatekeela kulpant bakarra. [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien]
iz. (Ipar.) (batez ere pl.) Itzulinguruak.
Sinonimoak: itzulinguru, ingurumari (vueltas, rodeos).
Adierazi nahi duguna mihian dantzatu ahal izateko, itzuli-mitzuliak egin behar ditugu hizkuntzarekin. [Euskaldun… edo baikor?, Aitor Renteria “Txato”]
du ad. Zerbaiten edo norbaiten alde txarrez, edo ustez txarrez, marmarka edo gaizki esaka aritu.
Sinonimoak: marmarrean aritu, marmar aritu, maiseoan aritu, gaitzetsi, murmurikatu, gaitzerran, azpiak jan, kritikatu, ezaindu.
Aurreneko hitzen ondoren, azken asteetako zenbait gorabehera maiseatu zituzten. [Ordaina zor nizun, Joxemari Urteaga]
izond. (Ipar.) Irmoa, finkoa.
Sinonimoak: irmo, sendo, finko, tinko, gogor.
Eta hala egin nuen egun batean osabaren lerroetarik amaren lerroetarat, fermu, segur eta bortitz. [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien]
adber. (Ipar.) Ezustean.
Sinonimoak: ezustean, bat-batean, otoz otoan, tupustean, ustekabean.
Azkenekotz zimenduak urratzen ditu; eta gau batez, ustegabean, jendeak deskantsuki lo daudelarik hain tieso zen etxe hazkarra lurrerat tipustapan erortzen da! [Janpierre Arbelbide, Xipri Arbelbide]
iz. (Ipar.) Astinaldia.
Sinonimoak: Astinaldia, jipoia.
Debalde ene fereka amultsuak eta inarrosaldi bortitzak. [Rock’n’roll, Aingeru Epaltza]
Reply