patxada

iz. 1 iz. Ezergatik larritzen ez den pertsonaren tasuna. Bere nekeetan patxada handikoa. Baserritarrak patxada gehiagokoak dira jaten, edaten eta hizketan. 2 iz. Lasaitasunezko egoera. Ik. epe 2. Lasai eta patxada onean. Ondo patxadan zegoen. Hemen ez dugun soseguz eta patxadaz elkarrizketa luzeren bat egiteko bidea aurkituko bagenu. Hizketan patxada ederrean jarduten zekien hark. Orduan presaka eta muturka egin behar zena, orain astiro eta patxada ederrean egin daiteke. Hitz egin dezagun patxadan. Patxadan ibiltzea dago gaur boladan. Patxada hartzeko. Denbora bateko zalgurdi patxada ederrekoak. || Patxadazko ibilera (Ik. patxadatsu). Etxe zabal patxadazkoak. Patxadazkoa izan bazina, topatuko zenuen andrea. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

patxada.
(V, G, AN-5vill, L, B, S; ph- Dv), patxara (V-gip, G), patzada. Ref.: Diccionario Vasco-Español-Francés hiztegiari (1905-1906) dagokio.”>A (patxada, patxara); Iz ArOñ (patxára); Etxabu Ond 117; Elexp Bergara aldeko lexikoa (1996).”>Berg (patxára).  Tranquilidad; parsimonia. ” Horixe da phatxada! quel sang froid!” Dv. “Cachaza, pachorra” Diccionario Vasco-Español-Francés hiztegiari (1905-1906) dagokio.”>A. Cf. fatxada.
Baserritarren arpegian irakurri det nik askotan len esandako pake ta patxara on guztia. Ag Serm 418. Bei gorriak bedarra jaten mana edo patxadarik andienagaz. Ag Kr 205. Patxara aundiarekin. Ill Testim 26. Pare gabia izan biar du / mutill orretxen patxara. JanEd II 89. Aztia badoa, aphezpiku baten patxadarekin. Barb Sup 90. Zuk zeure patxada orregaz ernegau eraingo zeuskio santu bati be. Kk Ab II 106. Etzun lo aspertu bat egiteko patxadarik barruan. Etxde JJ 158. Erkoren patxara ta iztunen ederra ikusirik. Eston Iz 77. Zakurraren patxadea ikusi zutenean. Osk Kurl 163. Izan patxada pixka bat. Guztia batera ez dago esaterik. MAtx Gazt 55. Denak pobriak izana arren / au da patzada erraza! Auspoa 77-78, 276. Gozotasunaren, patxadaren […] eta beste mila dohairen eredu zeneko animalia. PPer Harrip 15. Neska, au den kotxe-pilla eta jendearen ibilli bearra! Beste patxara bat zegon gure errian. TxGarm BordaB 114. Zenbait argali guri ainbeste / patxara ikusten zaio. Insausti 227. En DFrec hay 18 ejs. de patxada y 10 de patxara.

Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    [ezergatik larritzen ez denaren tasuna]: plaiut Bizk.
    [lasaitasunezko egoera]: epe Bizk.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (1) iz. facha, traza, figura, aspecto (2) iz. cachaza, pachorra (3) iz. calma, tranquilidad
fr iz. iz. air extérieur, mine, allure (2) iz. flegme, tranquillité, calme, sang-froid
en iz. calm, calmness, ease
portiz. (1) estampa, aspecto (2) calma, pachorra (3) tranquilidade, calma

Ondo patxadan zegoen.   (Hiztegi Batua)

patxada (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)