Gaurko hitza

Tagged: E Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:33 am on 2014/10/20 Permalink | Reply
  Tags: E   

  eraitsi 

  du ad. 1. Jaitsiarazi; erorarazi, bota. 2. Jetzi. 3. ERAIK. Eraikin bat lurreratu, lurrera bota, modu kontrolatuan oso-osorik edo zatika eroraraziz. 4. MAT. Geometrian, eraispen bat egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [jaitsarazi]: jaitsarazi

  [jetzi]: jetzi

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) bajar, hacer descender; abatir, derribar (2) [edaria] sacar, servir, escanciar (3) Ik. jetzi (4) (Eraik.) [eraikina] demoler, derribar (5) (Mat.) abatir (6) bajar
  fr (1) descendre, faire descendre (2) [eraikina] démolir (3) Ik. jetzi
  en (1) to take down (2) [eraikinak] to demolish, to knock/pull sth down
  port (1) baixar, descer; abater, abater (2) demolir, derrubar

  Entzun:
  

  Horma eraisteko garaia

  Nafarroako eremu ez-euskaldunean ezin da euskaraz ikasi sare publikoan. Eskasa da euskaraz ikasten dutenen kopurua. Bihar bertan abiatuko dute legea aldatzeko bidea. [Horma eraisteko garaia, G. goikoetxea (Berria. eus, 2014-10-19)]
  

  eraitsi (FlickrCC, Erik (HASH) Hersman)

  eraitsi (Argazkia: nodulo.org)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:37 pm on 2014/10/10 Permalink | Reply
  Tags: E   

  errefus 

  iz. 1. (Ipar.) Errefusatzea, ukatzea. Lehenbiziko ezean eta errefusean. 2. MED. Txertaketa ostean, antigorputzak sortuz gorputzak izaten duen defentsa-erreakzioa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [ukatzea]: ez, ezetz, ezezko, ukamen, ukapen, ukatze, ukazio, uko, ukaera g.e., arnegu Ipar. g.e., arnegamendu Ipar. zah.

  errefus izond. Ipar.

  [erreusa]: urduri, kexu Ipar., ekurugaitz Zub., erreus Zub., kiriotsu jas., nerbioso Heg. beh.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz.(Ipar.) rechazo, negativa (2) iz. (Ipar.) sobrante, que se rechaza (3) iz. (Med.) rechazo (4) izond. (Ipar.) inservible, estropeado, -a; desechado, -a; defectuoso, -a
  fr (1) iz. (Ipar.) refus, rejet (2) iz. (Med.) rejet
  en (1) rejection, refusal (2) (Med.) rejection
  port (1) (de propuesta, de pedido) recusa, repúdio (2) (Med.) rejeição

  Entzun:
  

  Horrela, eta eskubide multzoa handitzera joz gero mugimenduaren eraginkortasuna, oro har, ahulduko ote zen beldurrez, halako errefus moduko bat ikusten da ingurumena giza eskubidetzat hartzeko unean, nahiz itun biek berariaz aipatzen duten natur ingurunea. [Garapen iraunkorra, Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Nahi du […] lehenbiziko ezean eta errefusean eztezagun etsi. Ax 460 (V 299).

  

  errefus (FlickrCC, Christophe Sertelet)

   
• 

  Maite 9:32 pm on 2014/10/05 Permalink | Reply
  Tags: E   

  erriatu 

  ad. (ITSAS.)  jaitsi, eraitsi; askatu, laxatu.

  Orotariko Euskal Hizkuntza

  erriatu (V, G; O-SP 223, SP (sin trad.), Dv, H), irriatu (G ap. A; Lar -> H; Dv (G), que cita a Bil). Ref.: A y Zubk Ond (erria).

  Arriar, bajar; soltar, aflojar. “C’est un mot de Marine qui signifie détacher une corde de navire” O-SP. “Amainar. Lat. Vela contrahere” Lar. v. arriatu. Batela itsasorat erriaturik. He Act 27, 30 (TB, Dv jautsi, Ol eraitsi, Ker jaurti). Irriatu zituzten belak. TB Act 27, 17 (Lç erautsi, He beheratu, Dv jautsi, Ol eratxi, Ker eratsi). Bridak irriyatu. Bil 163 (CancB 2, 1, 106 traduce “suelta las bridas”). Uberara arrairik etortzen baldin bazan, sare mallakoa erriatzen zuten. Elizdo EEs 1925, 215.

  (Fig.). “Amaine usted esa cólera, irria sukar hori” Lar.

  Sinonimoak: iz.

  [jaitsi] : eraitsi, jaitsarazi (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
  [askatu] : askatu, laxatu, lokabetu, soltatu… (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Itsas.) arriar (2) (Itsas.) soltar, aflojar, largar (3) (hed.) pagar; soltar, apoquinar (4) (hed.) amainar, calmar
  fr (1) (Itsas.) [belak] amener, abaisser, affaler (2) (Itsas.) [soka] lâcher, mollir
  en (1) (Itsas.) to lower
  port (1) (Itsas.) arriar (2) (Itsas.) soltar

  Entzun:
  

  Gero bela erriatu zuen, baina haizeak kontrako ertzerantz eraman zuen. [Peter Pan, James Matthew Barrie / Julen Gabiria (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Uberara arrairik etortzen baldin bazan, sare mallakoa erriatzen zuten. Elizdo EEs 1925, 215. (Orotariko Euskal Hiztegia)

  erriatu (KMK 14)

  erriatu (Wikimedia Commons, moldatua)

   
• 

  Maite 7:36 am on 2014/10/02 Permalink | Reply
  Tags: E   

  eurrez 

  adb. Erruz, ugari. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: adlag. Bizk.

  [ugari]: ausarki, ausarkian, bar-bar, bolo-bolo, erruz, franko, gizenki, gogotik, jori, lodi, naro, naroki, naroro, oparo, plei-plei, ugari, frankoki Ipar., goriki Ipar., ihaurri Ipar., nasaiki Ipar., tole Ipar., bizkorki Naf., abasto beh., barra-barra beh., ertohil g.e., joriki g.e., ugariki g.e., ugariro g.e., abondo zah., aseki zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (B) abundantemente, profusamente
  fr en abondance
  en in abundance, in large quantities
  port em abundância

  Entzun:
  

  Han ere baziren ipuin kontalariak, eurrez. [Joseba Sarrionandiaren itzulera, Bernardo Kapanaga (Txistu y Tamboliñ, 2014-09-30)]
  

  Neguan, ur beroa eurrez behar izaten denez, maiz betetzen eta husten dute, eta su bizi baten gainean irakiten egon ohi da. [Axenario, Jules Renard / Itziar Otegi (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
  

  

  eurrez (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 7:58 am on 2014/09/18 Permalink | Reply
  Tags: E   

  erabaki 

  du ad. Auzitan edo zalantzatan dagoenari buruz erabateko asmoa hartu edo iritzia eman. Epaileak erabaki behar duen auzia. | iz. Erabakitzea. Erabaki sendoa. Baiezko erabakia. Erabakia hartu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  erabaki ad.

  [deliberatu]: deliberatu, ebatzi, determinatu zah., arrastatu Ipar. g.e., disposatu Ipar. zah., erresolitu Ipar. zah.

  [asmoa hartu]: gogo hartu, gogoa hartu, gogoan hartu Ipar., bati egin Ipar. zah.

  erabaki iz.

  [erabakizuna]: deliberamendu, delibero, erabakizun, gogokunde Ipar., burubide Bizk., erabakitza g.e., deliberazio zah., determinazio zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es 1 du ad. decidir, acordar; resolver, fallar, dirimir 2 du ad. explicar, declarar 3 da ad. decidirse; proponerse 4 da/du ad. distinguir(se), diferenciar(se), separar(se) | 1 iz. decisión, resolución; mandato, sentencia, pronunciamiento 2 iz. juicio, proceso 3 iz. decisión, determinación | 1 izond. decidido, -a; resuelto, -a; descarado, -a 2 izond. definido, -a; decidido, -a
  

  fr 1 du ad. décider, résoudre 2 da ad. (se) décider, (se) proposer | 1 iz. décision, résolution ; détermination
  

  en 1 du ad. to decide, to make/take a decision | 1 iz. decision
  

  port 1 decidir, concluir 2 explicar, declarar | 1 iz. decisão

  Entzun:
  

  4,3 milioi hautesle, bi aukera eta galdera argi bat: “Herrialde independentea izan behar al luke Eskoziak?”. Horrela, erreferendum bidez erabakiko dute Eskozian herrialdearen etorkizun politikoa; Eskozia estatu independente bihurtzen den edo Erresuma Batuan jarraituko duen.  [Burujabetzaren Alba, Jon Olano] (berria.eus)
  

  

  erabaki (FlickrCC, FutUndBeidl)

   
• 

  Maite 12:01 pm on 2014/09/07 Permalink | Reply
  Tags: E   

  erroitz 

  iz. (Ipar.) Amildegia. Erroitzera eroria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [amildegia] : amildegi, troka, malkar, penditz, amiltoki, malkortegi (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Ipar.) precipicio, despeñadero (2) [azalekoa] grieta
  fr précipice, ravin
  en precipice
  port (1) precipício (2) fenda

  Entzun:
  

  Txara, erroitz eta oihan artetik jarraitu zion, ezagutzen ez zituen basoetatik igaroz, lurrera jaitsia zen gauean zehar ihesi zihoan orban zuri hartatik begia kendu gabe. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Jendetza erraldoiaren minean Mai eta biok besarkatu ginen, elkarren gorputzak tinkatuz, erroitz, holtz, harkaitz, zernaitz eta ordoki bakoitza daldara araziz. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Si vis pacem para bellum joko likitsean ari ginen, aurpegi erdian bi erroitz urraturen antzera begi zuloak borobil zeuzkan ostatuko zerbitzari harrituaren soaren itzalean. [Entre les loups cruels, Itxaro Borda (Maiatz, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  erroitz (Irudia: ibytes.es)

   
• 

  Maite 9:22 am on 2014/09/05 Permalink | Reply
  Tags: E   

  estralurtar 

  adj. Lurra ez den planeta bati edo Unibertsoko bestelako toki bati dagokiona; zientzia-fikzioan, hango kidea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [estralurtar] : adj. lurretik kanpoko, Lurraz haraindiko (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adj./iz. extraterrestre
  fr adj./iz. extraterrestre
  en (1) adj. extraterrestrial (2) iz. alien
  port adj & mÆ’ extraterrestre

  Entzun:
  

  Beti aritu naiz fantasian izaki estralurtar batek hura atzemanen lukeen unearekin, dezifratu ahal izanen ote zuen, jasotakoari adimen arrastorik aurkituko zion.  [Pop, Anjel Erro (Jira, 2014-09-05)] (Berria.eus)

   

  

  estralurtar (Wikimedia Commons)