iz. ZOOL. Lanpiridoen familiako intsektu koleopteroa. Arrak kakalardo-itxurakoak eta arreak dira. Emeek ez dute hegorik, zizare-forma dute eta biolumineszentzia bizia dute. Marraskiloz elikatzen dira eta Europako hegoaldean bizi dira (Lampyris noctiluca). (Harluxet HIztegi Entziklopedikoa)
iz. Aziendak gordetzen diren toki itxia eta estalia, bereziki baserri barnean egoten dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan ‘ukuilu’ begiratuta)
Sinonimoak: iz.
[abeltegia] ukuilu, abeletxe, ganadutegi, itegi, abeltegi Ipar., barruki Ipar., heia Ipar., mandio Ipar., korta Bizk., ixtegi g.e., estrabi zah., establia Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es establo, cuadra
fr etable, écurie
en stable, stall
port estábulo
Gaur gogora ekarriko dugu Pedro Bernardo Villarreal de Berriz mondragoetarrak idatzitakoa korten inguruan. Gure artean guztiz hedatuta dago korta deitzea baserrietxean ganaduak gordetzeko lekuari. Baina gure aurrekoek etxeko leku horri ittuba deitu izan diote eta oraindik ere hala entzun izan diot nik bati baino gehiagori. Badirudi kortak lekua jan diola ittubari. [Kortak eta ittubak | seles y cuadras, Ana Isabel Ugalde (Arrasate Zientzia Elkartea)]
ittuba (FlickrCC, Rufino Lasaosa)
iz. 1. (B) Enbor-zatia. Idulki bat legez hilik. 2. Habe edo zutoin baten euskarri edo oinarria. Harrizko hamar idulkiren gainean. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[Habe edo zutoin baten euskarria] oinarri (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) pedazo de tronco (2) (Arkit.) pedestal
fr piédestal, socle
en pedestal, base
port pedestal
Marmolezko idulkiok, bertikalitate hori zerurantz, egunen batean estatuok jaisteko aginduko dut, azpiko marmol blokeok kendu eta estatuok hemendik pasatzen den jendearen altueran gera daitezen. [Lagun izoztua, Joseba Sarrionandia (Elkar, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)
idulki (FlickrCC, GALERIEopWEG)
iz. Egindako hutsegiteagatik nork bere baitan sentitzen duen kezka edo ezinegona. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Bizk. g.e.
[zerbait gaizki egin ote delako kezka] eskrupulu, alhadura, har, ausiki (UZEIren Sinonimoen Hiztegia eta Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) remordimiento; inquietud, preocupación (2) (janariarekin) reparo, escrúpulo
fr (1) remord (2) dégoût
en (1) remorse (2) (asco, grima) le da escrúpulos, it makes her feel squeamish
port (1) remordimento, remorso (2) escrúpulo
Beti jendartera jotzen zuen, baina bere izaera suminkor eta ingira zirela-eta, ez zen inorengana hurbiltzen eta ez zuen adiskiderik. [Ipuinak, Anton Txekhov/Xabier Mendiguren Bereziartu (Ibaizabal, 1990)] (armiarma.com)
Damutu da Oscarren eskuei utzi izanagatik. Berregin egiten du iragana: eskuak titietan, ipurmasailetan, izterretan, eskuak sabelpean atzapar bi, txinatar idiogramak urratzen, ezpainak irekitzen, eta zakil harroa gero, bidean aurrera, orain ingira ematen dion ahoa belarrira esaka, “zuhaitz bat egin nahi dizut barnean”. [Zulo bat uretan, Iñigo Aranbarri (Susa, 2008) Orr.: 181] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)
iz. 1. Irteteko ekintza. 2. Nonbaitetik irteteko tokia edo gunea. 3. INFORM. Landutako informazioa eta emaitzak unitate zentraletik kanpoko informazio-euskarrietara igortzean datzan eragiketa. 4. KIR. Lasterketa hasten den tokia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[irtetea] ateraldi, irtenaldi, ilkialdi Ipar., ilkitze Ipar., partiada Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es salida
fr départ, sortie, issue
en (1) (ekintza) going out, leaving, exit, departure; coming out (2) way out; exit (3) (hegazkina, trena) departure (4) (eguzkia) rising
port saÃda
Abestia entzun eta hutsuneak betetzeko ariketa egiteko, egin klik irudiaren gainean.
iz. 1. Argia isladatzen eta objektuen irudia itzultzen duen gainazala (antzina metalezko gainazal leunduak ziren; gaur egun, alde bat metalezko (zilar, eztainu, etab.ezko) geruza mehe batez estalia duen beirazko xafla); gainazal hori eta bere armazoiak osatutako objektua. 2. Eredua, jarraibidea. Zintzoen ispilu argia. 3. Zenbait intsekturen gorputzeko azal leun eta distiratsua. 4. Zenbait aberek, bereziki zaldiek, kopetaren erdian izaten duten orban zuria. • atzerako ispilu. AUTOM. Ibilgailuaren barnealdean nahiz kanpoaldean ezarritakoa, gidariari atzean duena edo datorkiona ikustea ahalbidetzen diona. || ispilu sakon. Izpi guztiak puntu batera biltzen dituena, irudiak handitzen dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ad. g.e.
[gogoa galdu] angabetu Naf. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) espejo (2) modelo, norma, pauta (3) espejuelo, espejo (4) (zenbait abereren orbana) estrella
fr (1) miroir, glace (2) modèle, règle, norme
en mirror
Egin klik, abestia entzun eta hutsuneak betetzeko ariketa egiteko.
iz. 1. BOT. Liliazeoen familiako eta Tulipa generoko landare belarkara eta bizikorren izen arrunta. Sustrai faszikulatuak, erraboila eta zurtoin leunak eta lantza-formako hosto osoak dituzte. Lorea bakarra eta ikusgarria izaten da eta fruitua kapsula-motakoa. Jatorriz asiarrak dira eta apaingarri gisa landatzen dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Reply