Gaurko hitza

Tagged: I Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 6:00 am on 2010/04/14 Permalink | Reply
  Tags: I   

  ibi 

  iz. 1. Ibaietan, uraren sakontasuna txikia dela eta, oinez igaro daitekeen tokia. 2. Bide publikoan, lokaletan sartu ahal izateko ibilgailuentzat egokitutako espaloi-zatia. • ibi iraunkor. Betiere pasabidea zabalik eduki behar duena, dagokion galtzada-zatian aparkatzea debekatua dagoena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1) ibide, ubera (2) itsas behera (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es vado (ibaian); vado (bide publikoan)
  fr gué
  en ford (ibaikoa); kerb (Br); curb (Am) (espaloikoa)

  Egun hartan Oka erreka zeharkatu behar izan zuten, baina ibi eroso bat aurkitu eta zailtasunik batere ez zien eman. [Mikel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ibi (FlickrCC, Sam Nimitz)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:16 am on 2010/02/24 Permalink | Reply
  Tags: I   

  irelu 

  iz. Jeinua, iratxoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: jeinu, iratxo, gaueko (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  es duende; fantasma, espíritu
  fr lutin, fantôme, esprit
  en goblin, elf

  Pirinioetako basoak hainbat izpiritu, jeinu eta jain­koren egoitza izan dira. Basoetan Euskal Herrian Iretxo, Iratxo, Ireltxu edo Irelu deitzen direnak bizi dira, eta badirudi hitz horiek iratze-tik (garoa esan nahi du) era­torriak direla. Lamiak ere azaltzen dira basoetan. Comminges-ko Tantugou izenekoa eta Euskal Herriko Basajaun eta Basanderea ere basoetan bizi dira. Izpiritu gaiztoak ere badira ordea; Katalunian Garrotxa-ko men­dietako emakumeek beldur dioten Esgarrapadones deitzen dena, adibidez. Dirudienez izaki gaizto horrek orbeletara zihoazen emakumeei erasotzen zien. [Zuhaitzak, gaiak.net] 

   
• 

  Maite 7:36 am on 2010/02/19 Permalink | Reply
  Tags: I   

  izorra 

  1. izond. Haurdun dagoena. Emazte izorra. 2. iz. Haurdunaldia. Ene emazteak izorra gaiztoa du. • izorra handi. Haurdunaldian aurreratua dagoena. • IZORRA IZAN. Haurdun egon. Maria Solta da negarrez / izorra dela beldurrez. Izorra omen zara / ene arreba Juana. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:
  izorra adond. zah. [haurdun] haurdun, umedun, seindun Bizk., izorrarik zah.
  izorra iz. g.e. [haurdunaldia] haurdunaldi, haurduntza, izorraldi zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  es embarazada, encinta; embarazo
  fr enceinte, grosse [femme]
  en pregnant; mother-to-be

  Gustu handiz ikusiko ninduen horren ederra, horren gaztea, horren osasuntsua, denek zioten bezala, eta bereziki sustatuko zuen, ez dakit garbi nola adierazi, haren barrua ni izorra nengoela jakiteak. [Ahardikeriak, Marie Darrieussecq / Joxan Elosegi  (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 8:20 am on 2010/01/04 Permalink | Reply
  Tags: I   

  izkune 

  iz. Ohitura. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ohitura, ekandu, aztura, usadio, ohikuntza, ohikunde, kostuma (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  es costumbre, hábito
  fr coutume, habitude, usage
  en habit, custom

  Eta guztien artean ardura obeagaz eta sarriago egin bear dozuna, da, ondoen datorrena, zure gorputz okerrari, deungerako etxuntasuna, garramorea eta lera txarra galerazoteko; bekatu-bideetarik alderatuteko; eta sustraiak ebateko arako zugan aginte geiago euki ta geien azpian zaukazan izkune gaistoari. Eta ekin gau eta egun bein arturiko lanari, bapere itxi-aldirik egin bagarik arik eta gauz orren ekandu ona zeugan gogortu artean. [Egun ta egikune guztietan gogarte onetarik atera bear dan ona, Esku-liburua, Pedro Antonio Añibarro (Klasikoen gordailua)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 7:30 am on 2009/11/16 Permalink | Reply
  Tags: I   

  itaxur 

  iz. (Ipar. eta GN) Itogina. Teilen artetik itaxura zerion negarren gisa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: [itogina] gotera, itogin Bizk., zitoitz Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Txinan ibili diren misiolariek erraiten dute ezen txinatarrek erabiltzen dutela suplizio eta tortura mota bat, hitz guti batzuetan azalduko dizudana: lotzen dute biktima goiti-beheiti jarleku batean; ipintzen dute iturri baten azpian, zeinari ura, itogin edo itaxur baten modurat, xortaka darion; erortzen zaio biktimari ura buru gainerat, beti toki bererat, orain xorta bat eta orain bertze bat, harik eta, xortaz xorta, buruan zulo bat eragiten dioten arte… [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  itaxur (FlickrCC)

   
• 

  Maite 3:24 pm on 2009/11/13 Permalink | Reply
  Tags: I   

  idoi 

  iz. 1. Lohia, lokatza, baltsa. 2. (Ipar.) Iraina. Zernahi idoi jasanez. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:[zingira] g.e. istinga, lintzura, zingira, ihiztoka Ipar., inta Ipar.
  [iraina] Ipar. irain, ofentsa, afruntu Ipar., ahalkeizun Ipar., ahapaldi Ipar. pl., desohore Ipar., lotsari Bizk., lotsaizun jas., desondra Heg. beh., laido Ipar. jas., goitzarren Zub. jas., betzigo g.e., geren g.e., iraintasun g.e., aputio zah., injuria zah., agrabio Heg. zah. (UZEIren  Sinonimoen Hiztegia)

  Othuruntza handi bat egin zuten ondoan, erakharri zuten Sanson nahiz eman populuari dostatzeko bidea. Etziren gaixki atzemanak gerthatu. Idoi humiliagarri hark zaurthu zuen Sansonen bihotza. Eman-arazi zuen bere burua etxe guzia zadukaten harroinen aldean. Han egin zioen Jainkoari othoitz hau: ene Jainko Jauna, orhoit zaite nitaz. [Testamen zaharreko historioa (Sansonen heriotzea), Bernard Larregi ] (Klasikoen Gordailua)

   
• 

  Maite 8:00 am on 2009/10/13 Permalink | Reply
  Tags: I   

  ileorde 

  iz. Norberaren ilearen ordez, buruan jartzen den ile–multzo artifiziala. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  ilerantsi, kendu-ipiniko ile (Adorez Sinonimoen Hiztegia); bilorde Sort. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia);

  Ulertezina zitzaion Cesar Telleria 20. ezkaratz hartan, ispilu aurrean, pastadun betaurreko eta ileorde beltzaz jantzita ikustea, pistola eskuetan zuela.  [Pasaia blues, Harkaitz Cano (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ileorde (FlickrCC)