Gaurko hitza

Tagged: P Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:33 am on 2014/11/02 Permalink | Reply
  Tags: P   

  promenatu 

  da ad. (Heg.) Leku batean astiro ibili, ia beti oinez, haizea hartzeko, jostatzeko edo ariketa fisikoa egiteko asmoz. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘paseatu’)

  Sinonimoak: iz.
  [paseatu]: paseatu, ostera egin, txango egin, ibili  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es pasear
  fr (se) promener
  en (1) to go for a walk, to take a walk (2) to take for a walk, to walk
  port passear

  Entzun:
  

  Berak zehazten badu gauza bat dela pilariketako hego haizearekin jertsea erantzi behar izatea, eta beste bat, aurten bezala, oporretako pasealekutan promenatzeko jantzi arin eta poz kutsukoak gainetik kendu ezinik ibiltzea, orduan eta gehiago okertzen diote begirada. [Hotza, Idurre Eskisabel (Bira, 2014-10-21 )] (Berria.eus)

  

  promenatu (PixabayCC, ferobanjo, CC0 Public Domain)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:39 am on 2014/10/27 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pasteka 

  iz. BOT. Angurria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  pasteka, pazteka (T-L). Sandía. Xehatzen tuzu pastekak puxka tikitan eta emaiten ur hotzian. ECocin 50.

  Sinonimoak: iz.
  [angurria] : angurri, sandia (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es sandía
  fr pastèque
  en watermelon
  port melancia

  Entzun:
  

  Mahai gainean dauden pasteka puska gorri biziak jan ditu.

  

  pasteka (Pixabay, PDPics, CC0 Public Domain )

   
• 

  Maite 7:44 am on 2014/09/04 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pastiza 

  iz. (Ipar.) Pastela. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [pastela] : pastel (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) pastel
  fr (Ipar.) gâteau
  en cake, pastry, pie, pudding
  port bolo

  Entzun:
  

  Bakoitzak pastiza lodi bat zirudien: azukreztatua eta kremaz betea. [Skyroom, Ramuntxo Etxeberri (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pastiza (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:36 pm on 2014/07/17 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pilixka 

  iz. (Ipar) Kopuru txikia, pixka (atzean bat ezartzen zaio askotan). Bertze aldeko jende pilixka batekin.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  pilixka.

  Pequeña cantidad. v. pilista.  Jinak ziren bertze aldeko jende pilixka batekin. Herr 4-6-1959, 3.

  Sinonimoak: iz.
  [pixka] : pixka, kopuru txiki (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) poco, -a, cantidad pequeña; pedacito, pizca
  fr (Ipar.) une très petite quantité
  en little bit, pinch, small amount
  port (cantidad pequeña o número pequeño) pouco(a)

  Entzun:

  Joanak ziren beste aldeko jende pilixka batekin. [Orotariko Euskal Hiztegia, moldatua]
  

  

  pilixka (dreamstime.com)

   
• 

  Maite 8:53 am on 2014/05/27 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pizma 

  

  pizma (Irudia: natural-holistic-health.com)

  Ore-moduko topikoa, kanpo-erabileran hotza edo beroa ezar daitekeena. Irinaz (linazi-irinaz, adib.), hautsez edo bestelako substantzia xurgatzailez, likido baten bidez diluitua, eta zenbait kasutan sendagai batez osatuak izaten dira.  (Euskalterm)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  pizma (G-nav, B ap. A; Aq 1036 (AN)).

  “Emplasto, bizma” A.

  Sinonimoak: iz.

  [enplastua]: mantar, enplastu Heg., txaplata Bizk., tirakiloi g.e., partxe Heg. beh., kataplasma  (UZEI eta 5000 Adorez  sinonimoen hiztegiak eta Euskalterm)

  Beste hizkuntza batzuetan (Euskalterm eta Word Reference hiztegiak):

  es cataplasma
  fr cataplasme
  en cataplasm, poultice
  port cataplasma

  Entzun:
  

  Kiskaltzen zuen burua, eta pizma hotz bat jartzeko agindu zuen medikuak.

  
  

   
• 

  Maite 7:42 am on 2014/05/05 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pezoi 

  iz. (Ipar.) 1. Hesia. Neguan, ur-hegiko larrea pezoiz inguratuko dugu. 2. Lubakia. Baztertzen ahal liteke mendietatik jausten zaigun uholdea pezoi handi bat eginez. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  pezoi. v. pezoin.

  1. “Dos de fossé, digue” SP. “Clôture en fossé” VocBN. “Clôture de champ enlevée de terre” Dv. “1.º vallado, trinchera o pared de tierra que sostiene un terreno elevado; 2.º (B, Sal), escarpa, declive” A. “Tranchée” Lrq. “Vallado que sostiene un terreno. Pezoin hortan muturketu ta erori” Izeta BHizt2. v. lezoi. Tr. Documentado sólo en la tradición septentrional.

  2. pezoi. Tramo; trozo de terreno. Herriko Etxean eztabadatu dute jakiteko zer abiaduretan mugatu behar den bide pezoi hori 50 ala 70 km. orenean. (Hazparne). Herr 11-9-2003, 4. Bi zubi berien arteko pezoia egina izanen da. (Hazparne). Herr 9-9-2004, 4. Lur pezoi bat saldu. (Hazparne). Herr 9-6-2005, 4.

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [hesia]: Ipar.hesi, langa, lezoi, barrera Heg., luhesi g.e., baragailu Ipar. zah.

  [lubakia]: lezoi, lubaki, lubeta g.e., trintxera Heg. g.e., karkaba Bizk. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Ipar.) seto, valla (2) (Ipar.) trinchera, fosa, zanja
  fr (1) haie (2) tranchée, fossé
  en (1) hedge, fence (2) trench, ditch, trough
  port (1) cerca (2) trincheira, cova, vala, valeta

  Entzun:
  

  Asko lur jabek nahi lukete beren etxekoentzat etxe egiteko baimena ardietsi, edo berdin lur pezoi bat saldu barroki berri baten eraikitzeko, dirua biltzeko. [Hazparne, sinadurarik gabe, “Herrietako kronikak: Lapurdi” (2005-06-09, 4. orr.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  pezoi (geographCC, Pauline E )

  pezoi (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 9:24 am on 2014/04/04 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pettux 

  izond. (L) Leloa, kaikua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  pettux (L ap. A), petus (BN-mix ap. Lander sg. DRA).

  “(L), bobo, imbécil” A. “Peal: persona torpe y despreciable. Comprobado en BN-mix, a la vista de un pobre ataúd, al que se le define diciendo: Erori duk hori ere, atusetik petuserat (Lander)” DRA.

  Sinonimoak:  izond. Lap.
  [ergela] : arin, babalore, babo, bulunba, buruarin, eltze, ergel, ero, eroxka, inozo, kaiku, kaskarin, kirten, lelantoni, lerdo, memo, tonto, tontolapiko, tutulu, txatxu, txoriburu, zoro, zoroxka, zozo, zozoilo, ments Ipar., pello Ipar., xanfarin Ipar., zuntzun Ipar., tontolo Heg., txoropito Heg., atunburu Bizk., gangar Bizk., ganorabako Bizk., ganoragabe Bizk., ganoragabeko Bizk., kokolo Bizk., lapiko Bizk., lelo Bizk., mozolo Bizk., papao Bizk., pepelerdo Bizk., taket Bizk., tankalo Bizk., tentel Bizk., txotxolo Bizk., tetele Ipar./Naf., ilupa Naf., pergut Zub., astapito beh., ganbelu beh., alotza g.e., haizebelats g.e., inputika g.e., narra g.e., txolin g.e., zoroko g.e., memelo Bizk. beh., koko Bizk. g.e., txotxin Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (L) tonto, -a, necio, -a, majadero, -a, bobo, -a, imbécil
  fr sot, sotte, léger, -ère ; niais, -e ; stupide
  en stupid, foolish, silly
  port tonto(a), néscio(a), tolo(a), bobo(a)

  Entzun:
  

  –-Utz nazak bakean, pettux horrek!

  

  pettux (Gaurko Hitza, CC)