Gaurko hitza

Tagged: P Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:12 pm on 2015/03/30 Permalink | Reply
  Tags: P   

  plaza 

  iz. 1. Herri barruko toki publiko eta zabala, eraikinez inguratua eta hainbat kaleren elkargune dena. 2. Jendaurrean aritzeko lekua, zenbait jarduera (kirol– edo bertso–saioa, esaterako) egiten den tokia; bizitza publikoa gertatzen den irudizko eremua. Euskara, jalgi hadi plazara! 3. Elikagaien aldizkako azoka, merkatua. Plazan erosten du. Azpeitian asteartetan izaten da plaza. Plaza egin. 4. Lanpostua (bereziki, Administrazioan funtzionario batek betetzen duena). Zortzi plaza betetzeko azterketa egingo da. 5. KIR. Frontisik gabeko pilotalekua. 6. KIR. Idi–dema, gizon–proba, etab.etan, norantza berean egiten den ibilbide-tartea (proba egiten den tokiaren arabera, distantzia desberdina da). 7. TAUROM. Zezenketa egiten den tokia (eskuarki zezen-plaza hitz-elkartean).  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [enparantza]: enparantza  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) plaza (2) plaza, lugar público, escena; lugar de recreo (3) (Heg.) plaza, mercado (4) plaza, puesto de trabajo (5) [frontisik gabekoa] frontón (6) (Kir.) [herri-kirol batzuetan] recorrido (7) (Ipar.) plaza, lugar, sitio
  fr (1) place (2) [jendaurrean aritzeko lekua] lieu public, scène, place (3) [azoka, merkatua] (Heg.) marché (4) [lanpostua] poste, emploi (5) fronton
  en (1) square; plaza (2) [jendaurrean aritzeko lekua] public life; stage, scene (3) [azoka] market, marketplace (4) [lanpostua] post
  port (1) praça

  Entzun:
  

  Euskara plaza publikoan jokatzen da, eta plazaren izaera publikoa euskaran.
  Plazan eta euskaraz harilkatzen da elkarbizitza, bizikidetza.
  Plazan eta euskaraz borrokatzen dira injustizia sozialak.
  Plazan eta eusakraz jartzen da frogan demokrazia.
  Demokrazia demokratizatzeko balio behar du euskarak. 

  [Bagara nor, Lorea Agirre]
  

  

  2.500 Km egin ostean, lekukoa Bilbora iritsi zen atzo. Hona hemen mezua! @EuskalakariAEK

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 6:28 pm on 2015/02/24 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pats 

  iz. Sagar, mahats eta antzeko fruituetatik, sakatu ondoren gelditzen den hondarra edo hondakina. Sagardoa atereaz gainera gelditzen zaie patsa, abereak neguan bazkatzeko. • IZERDI PATSETAN. Ik. izerdi.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Wikipedian:

  Patsa edo lapa fruituak zanpatu eta zukua atera ondoren geratzen den hondarra da, fruituen azal eta haziek osaturikoa, bereziki mahats, sagar eta olibaren kasuan. Hainbat erabilpen izan ditzake, hala nola destilatuz pattarak eta bioerregaiak ekoizteko.

  Sinonimoak: iz.

  [batsa]: lapa Ipar., graspa g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es orujo, casca [especialmente el de la manzana]
  fr marc [de raisin, de fruits]
  en marc
  port bagaço

  Entzun:
  

  Baina ez da arraroa: indarkeriazko zenbait ekintzarekin akritiko izan gara, izan da jende asko, eta patsa hor da. [Soinketa etengabea, Mikel Elorza (Arkupean, 2015-01-10)] (Berria.eus)

  

  mahats-patsa (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:24 pm on 2015/02/14 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pantaila-babesle 

  Pantaila-babeslea monitorearen irudi-kalitatea mantentzeko diseinatu den ordenagailu-programa bat da, berau erabiltzen ez denean irudiak mugimenduan jartzen dituena. Honela, aurrezarritako aldi batean ez bada teklarik sakatzen edo sagua mugitzen, pantaila-babeslea martxan jartzen da. Gaur egun, pantaila-babesleak segurtasun helburuekin edo dibertsiorako erabiltzen dira nagusiki.

  Historia

  Hasiera batean pantaila-babeslea irudi baten grabatu iraunkor bat pantailan saihesteko garatu zen. Monitore zaharretan (zuri beltzekoetan) fenomeno hau maiz gertatzen zen irudi baten aldi luze bateko esposizioaren ondoren, hori dela eta pantailak sortutako izpietako elektroiek puntu berean denbora luzean jotzen zuten, leku horretan kolore-galera sortuz.

  Pantaila-babesleak arazo hau saihesten du pantaila guztiz zurituz, edo irudiak edo testua erakutsiz pantailaren gune batzuk freskatu gabe geratzea saihesteko.

  Pantailak babesteaz gain, pantaila babesleek atzeko planoan atazak exekutatzeko balio dute ordenagailua piztuta mantenduz, prozesaketaren potentzia galtzea saihestuz. Adibidez, birus-kontrakoa exekutatzea baimentzen du edo konputazio banatuko proiektuekin lan egitea.

  Pantaila-babeslea amaitzeko pasahitz bat eska dezan konfiguratu daiteke, lana babesteko.

  (Wikipedia, pantaila-babesle)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Inform.) salvapantallas, salvapantalla, protector de pantalla
  fr écran de veille
  en screen Saver
  port bildschirmschoner

  Entzun:
  

  Pozten gara berriz ere jakinarazteaz milaka profesional eta enpresaren eguneroko topagune den gure webgune korporatibotik, 2010eko otsailean hasi genuen ekimenaren mezua zabaltzen eta lankidetzan jarraitzen dugula. Eta horretarako, datorren aldian, webgunean dagoeneko ohikoak diren irudien MULTZO BERRI bat erabiliko dugu, baita horren bidez erabilgarri dauden gainerako produktu elektronikoena ere (pantaila-babesleak eta mahaigaineko atzeko planoak). Irudi berri horiekin desagertzeko arriskuan den Asiako eta Ozeaniako eremu geografikoko beste espezie multzo bat erakutsi nahi dizuegu.  [Deskarga itzazu dibertsitate biologikoari buruzko mahaigaineko atzeko plano eta pantaila-babesle berriak, Fraternidad Muprespa]

  

  pantaila-babesle (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:00 am on 2015/02/08 Permalink | Reply
  Tags: P   

  patux 

  izond. Kaskarina, zentzu gutxikoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘txoriburu’)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  patux. “Mamarracho. Eliza patuxa, iglesia fea” A Apend.

  Sinonimoak: iz.
  [zentzu gutxikoa] : txingote, txoriburu
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es mamarracho
  fr (imbécil) pauvre type; (persona despreciable) rien-du-tout
  en jerk, idiot
  port fam ridículo m, -a; palhaço m, -a

  Entzun:
  

  MAITAZORO

  larrian edo gezurrean etortzen banaiz
  bera dut gerizpea
  burua neke mututu banaiz
  bera dut askatu nauen berba
  gozo zoro maitasoro
  ezpain erreok hezetu dituen iruntza

  zakurraren salara bidali izan dudan arren
  pazientziaz milikatu ditu
  ezagutzen ez nituen neure bazterñoak
  xuxurlaz eta txilioz egina da
  gozo zoro maitasoro
  lotzen gaituen estekaren zuntza

  atsegintasunik eman ez diodanean ere
  larrutan besterik egin ez diodanean ere
  ordainik gabe eskaini izan dit
  hil ala biziko jokoan
  gozo zoro maitasoro
  bere biluzi beroaren oturuntza

  jelostu plantak egin izan dizkit
  berba hezeak asmatuz esaldi zentzubeteak
  hanpatu egiten nau
  niretzat hiltzen eta pizten da guztiz
  gozo zoro maitasoro
  aldiari leialeko huntza

  oinarrizko legeak zehartuz
  zorrotzeneko arauak apurtuz
  ohikotasun jatorrak baztertuz
  gozo zoro maitasoro
  bihurtu izan du bide
  trabatzen ninduen iluntza

  jakinaren gainean ez banengo bezala
  eman izan didate beraren berri
  patux arlote motz axola zait bost
  hazi egiten nau gainez eragiten
  zenbatenaz lokatzago dut hanbatenaz aratzago
  bere kausaren gerlaria naiz bera da
  gozo zoro maitasoro
  eraiki nauen ororen funtsa

  maitemindua bi mila urte
  hiru mila urte eduki dut maitemindua
  arte guztiak ikasten sortuko nintzenerako
  limurtasun guztiak nire egarrira isurtzeko irritsean
  iraun du bost mila urte zain
  gozo zoro maitasoro
  haragian haragi odolean odol da
  gogait eragiteraino neure
  hizkuntza

  [Parisen bizi naiz, Koldo Izagirre (Susa Poesia, 2013)]
  

   
• 

  Maite 10:40 pm on 2015/01/03 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pixel 

  Ingelesezko ‘picture element’ hitzen laburtzapen fonetikoa, irudi baten ebazpen-mailaren neurria adierazteko erabiltzen dena. Irudi baten elementurik txikiena, indibidualki har daitekeena kolorea edo intentsitatea aplikatzeko edo besteengandik bereizteko hainbat prozeduraren bidez (fotografia, telebista, etab.).  (Euskalterm)

  Wikipedian:

  Pixel bat (ingelesez, picture element) irudi digital baten unitate txikiena da. Irudi digital hau argazki bat, bideo bat edo grafiko bat izan daiteke. Irudi digital bat handitzerakoan (zoom), irudi hori osatzen duten pixelak ikustea posible da, karratu txikiek osatzen dutela ikus dezakegu. Pixelak ez dira beraien artean ukitzen, irudi batean hala gertatzen dela dirudien arren. Pantaila bateko irudia pixelez osatuta dago, zutabe kopuru (“X”) eta lerro kopuru (“Y”) batez, alegia. Honi, pantaila-bereizmena deitzen zaio. Pixel baten kolorea hiru osagairen konbinazioa da: gorria, berdea eta urdina (RGB).

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es píxel, punto
  fr pixel, élément d’image
  en pixel
  port

  Entzun:
  

  Irudi digital bat handitzerakoan (zoom), irudi hori osatzen duten pixelak ikustea posible da, karratu txikiek osatzen dutela ikus dezakegu. (pixel, Wikipedia)

  

  16x16ko irudi baten pixelen irudikapena (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:48 am on 2014/12/21 Permalink | Reply
  Tags: P   

  ponpa 

  iz. Fluidoak nonbaitetik jasotzen, erauzten edo konprimatzen dituen makina. • TEKNOL. bero–ponpa. Ingurune hotz batetik (iturri hotzetik) beroa hartu eta ingurune beroago bati (iturri beroari) beroa ematen dion makina. Berokuntzarako eta eguzkitiko energia eta energia geotermikoa egokiago aprobetxatzeko erabiltzen dira. || huts-ponpa. Hutsa egiteko erabiltzen dena. || injekzio-ponpa. Karburadorerik gabeko eztanda-motoreetan erregaia presiopean zilindroetan sartzeko erabiltzen dena. || ponpa zurgatzaile. Balbuladun pistoi batek atzeraka egitean likidoa presio atmosferikoaren eraginez jasotzen duena. || ponpa helikoidal. Presioa torlojo-formako eragile batez lortzen duena. Emari handietarako erabiltzen dira. || ponpa kalorimetriko. Errekuntza-erreakzioetan xahutzen den beroa neurtzeko erabiltzen den tresna. || ponpa zentrifugo. Karkasa baten barnean biratzen diren palen bidez fluidoaren presioa handiagotzeko balio duena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [hotsandia]: zah.arrandia, hotsandi, ospe Ipar., solemnitate Ipar.

  [isurkari bat edo gas bat lekualdatzeko tresna]: uhaga

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Teknol.) bomba (2) pompa, vanidad, grandeza (3) (Mus.) bomba
  fr (Teknol.) pompe
  en pump
  port (1) bomba (2) pompa, suntuosidade, ostentação

  Entzun:
  

  Google Mapsen bilatu dut tokia smartphonean. Goitik behera paseatu ditut bertako bidexkak. Pantailaren argi ñirñirkaritik babestu naiz, aurpegi lausotutako rosariotar batzuen ondoan, zuhaitz baten azpian. Azaldu nahi izan diet armarriena. Baina irri egin didate niri eta irri egin diete nire herriko politikarien kezkei. Komuneko ponpari tiratu diot. [Tronutik, Anjel Erro (Jira, 2014-12-13)] (Berria.eus)

  

   
• 

  Maite 8:27 am on 2014/12/20 Permalink | Reply
  Tags: P   

  plugin-a 

  Plugin (ingelesez, plug-in -konektatu- addin, add-in, addon edo add-on izenekin ere ezaguna) bat aplikazio (Web nabigatzaile edo eposta bezero bat, adibidez) nagusi (edo ostalari) bati funtzio edo baliagarritasun zehatz bat emateko ordenagailu programa bat da. (Wikipedia)

  Sinonimoak: iz.
  [plugin-a] : plugin-a (Euskalterm);  plugin (Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es complemento, plug-in
  fr plug-in, plugin, module d’extension, module externe, greffon, plugiciel, add-on, add-in
  en plug-in, add-in /addin, plugin, extension, add-on / addon
  port plugin, módulo de extensão, plug-in, add-in, add-on

  Entzun:
  

  Euskarazko softwarea deskargatzea: Plugin-ak

  [jatorrizko gunea: euskara.euskadi.net]

  QuarkXPress-erako hitz-zatitzailea

  • QuarkXPress 6.x (Mac Os) bertsiorako hitz-zatitzailea (600 Mb) / Nola instalatu (pdf, 185 Kb)

  Elhuyar hiztegiak

  • Elhuyarren Euskara-Ingelesa hiztegia
    • Microsoft Office 2003/2007/2010 eta 2013 (MSI, 13 MB)  / Nola instalatu (pdf, 653 Kb) / Nola instalatu (ingelesez) (pdf, 681 Kb)
  • Elhuyarren Euskara-Gaztelania hiztegia
    • Microsoft Office 2003/2007/2010 eta 2013 (MSI, 51 MB)  / Nola instalatu (pdf, 732 Kb)
    • MS Word 2000/2002 (10 Mb) /  Nola instalatu (pdf, 300 Kb)
  • Elhuyarren Euskara-Frantsesa hiztegia
    • Microsoft Office 2003/2007/2010 eta 2013 (MSI, 14 MB) / Nola instalatu (pdf, 740 Kb) / Nola instalatu (frantsesez) (pdf, 728 Kb)
    • MS Word 2000/2002 (10 Mb) / Nola instalatu (pdf, 300 Kb)
  • Elhuyarren Euskara-Gaztelania eta Euskara-Frantsesa hiztegiak
    • Microsoft Office 2003 eta 2007 (30769 Kb) / Nola instalatu (pdf, 339 Kb)
    • *Open Office Windows (23,8 Mb) / Nola instalatu (pdf, 251 Kb)
    • *Open Office Linux (23,8 Mb) / Nola instalatu (pdf, 251 Kb)
  • Elhuyarren Euskara-Gaztelania, Euskara-Frantsesa eta Euskara-Ingelesa hiztegiak
    • Open Office 4.x eta Libre office 4.x-tik aurrerako bertsioetan (30769 Kb) / Nola instalatu (pdf, 531 Kb) / Nola instalatu (frantsesez) (pdf, 589 Kb) / Nola instalatu (ingelesez) (pdf, 602 Kb)

  UZEIren sinonimoen hiztegia

  • LibreOffice/OpenOffice Windows (zip, 5,33 Mb) / Nola instalatu (pdf, 345,43 Kb)
  • LibreOffice/OpenOffice Linux (32 bit) (zip, 5,33 Mb) / Nola instalatu (pdf, 338,34 Kb)
  • LibreOffice/OpenOffice Linux (64 bit) (zip, 5,35 Mb) / Nola instalatu (pdf, 338,9 Kb)
  • MS Word 2007 eta MS Word 2010 (exe, 4,31 Mb) / Nola instalatu (MS Word 2007) (pdf, 387,11 Kb) / Nola instalatu (MS Word 2010) (pdf, 210,45 Kb)
  • MS Word 2003 (5 Mb) / Nola instalatu (pdf, 165 Kb)

  Azken eguneratzea: 2014/11/27

  

  plugin-a (Wikimedia Commons)