Gaurko hitza

Tagged: P Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:28 am on 2015/08/12 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pipermin 

  iz. Piper gorri mehe luzea da, oso mina.^[1]. Solanaceae familiako eta Capsicum generoko zenbait kide izendatzeko erabiltzen dute izena, batez ere Capsicum anuum. Gaztelaniaz guindilla eta ingelesez Chili pepper diete. Ameriketan jatorria dute.^[2] baina kolondar trukaketaren ondorioz mundu osora zabaldu da. (Wikipedia)

  Orotariko Euskal hiztegian

  pipermin (Vc, Gc, AN ap. A; Lar, Añ, Hb ap. Lh, Lcq 124, Zam Voc), piparmiñ (V-gip ap. Elexp Berg, s.v. pipar).

  1. “Pimentón, piper miña, pipergorria” Lar (v. tbn. Añ). “Guindilla, pimiento picante” A. Ahul… salda, biper-minak hori ez badu ontzen. GH 1926, 326. Medikuek ostera pipermiña lakoxe arrazpiaz esan eutson […]. Kk Ab II 9. Txatxaliñ pipermiña baiño estuago edo beruago ibiliarren be, lirin-laranka kantetan beti Lorentzo. Alzola Atalak 57. Afari atsegiña, pipar miña larregi, arean. Erkiag BatB 167.

   Piper miñ utsa jaten dutela dirudite. Urruz Iru ziri 122. Ama biotzekoa! / zuk zeustan esaten / ez inos ikasteko / piper mina iaten: / zuk irakatsi zeustan / dotrina santua. Azc PB 357.

  Apainduririk eztuala nai / baña bai ondo jaztia, / piper miña da onentzaz iñor / apaiñago ikustia. Urruz Zer 77.

  2. Malicia; gracia. Piparmiña zeramakien, berriz, aren ateraldiak. TAg Uzt 237. Zentza gaitezen, ta neurtu ditzagun gure aserre, pipermin eta mingañak. NEtx EG 1958, 206. Egundoko zaputzak eta pipermiñak izaten omen zituzten. Ib. 206. Errupiño Pipermiñ deituten eutsen or-an-emen guztiak. Ta euki be gero baeukon piper-miñik naiko gure Errupiñok. Bilbao IpuiB 93. [Euskal-ipuiak eta bertsoak] biak ere umore bera azaltzen dute; berdin-berdiñak dituzte beren grazia, pipermiña, eztena, ziria. In MEIG III 109.

  3. (Adj.). De mal genio. “Gizon pipermina (B)” Gte Erd 212 (junto a petral, zakar, zaputz, etc., de otras zonas) .  –Piper miñ ao… –Ta i berritsu. ABar Goi 56. Zakurren ipurtzora [sic] bidaliko luke pozik atso piper miña. Eston Iz 67. Alako gertakizuneri tabernari geienak ez detse kasurik eiten, baña, Mari Piparmin-ek (izena ondo ipiñi zetsen piparmin utsa zalako) ara nun […]. SM Zirik 49. An kamionik ez zala ikusi nuan ikaratuta. Nere “txoper-piper”-ek (ura bai “piper min”), ordua baño len alde egin zuan toki artatik. Anab Aprika 69.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, 5000 eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Bot.) guindilla {Capsicum annuum} (2) genio picante.
  fr piment rouge
  en chilli (pepper)
  port pimenta muito ardida

  Entzun:
  

  Zer pipermin klase jan ote zuen Perrettek? [Loroaren teorema, Denis Guedj / Jon Muñoz (EHU, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Anak eginen zion elkarrizketa gezaz harata, aise ere pipermin biziagoko erreportaiaren soslaiak marrazten hasi zitzaizkidan buru barnean. [Rock’n’roll, Aingeru Epaltza (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pipermin (Wikimedia Commons)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:28 am on 2015/07/27 Permalink | Reply
  Tags: P   

  plazabaratze 

  iz. Plaza lorategia.  (Nola erran, frantses-euskara hiztegi elektronikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [plazabaratze] : plaza lorategi (Nola erran hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Nola erran, Collins eta Word Reference hiztegiak):

  es m (jardinillo) plaza ajardinada
  fr square
  en (petit jardin public) park, public garden
  Entzun:

  Mendeburu honen ospatzeko, kontzertu batzuk Albeniz plazabaratzean eskainiko dira:
  pour célébrer ce centenaire, des concerts seront offerts au square Albeniz (Nola erran, frantses-euskara hiztegi elektronikoa)

  

  plazabaratze (Argazkia: Aitor Argotek bidalia)

   
• 

  Maite 8:58 am on 2015/07/25 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pingback 

  Webgune baten egileak norbaitek bere artikulu baterako lotura bat jartzen duenean ohartarazteko balio duen sistema da. Honi esker, bere artikuluetarako loturak nortzuk jartzen dituzten jakitea errazten da. WordPress bezalako blogak argitaratzeko sistema batzuek automatikoki onartzen dituzte pingback ohartarazpenak. (Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es pingback
  fr pingback
  en pingback
  port pingback

  Entzun:

  Pingback batetik iritsi nintzen bere blogera. Harrezkero, argitaratzen duen oro irakurtzen dut.

   

  

  pingback (Infografia: abdiseno.com)

   
• 

  Maite 10:32 pm on 2015/07/18 Permalink | Reply
  Tags: P   

  podcast 

  Web-jario edo sindikazio-sistema baten bidez multimedia-fitxategiak (audioak, bideoak) banatzeko sistema. Erabiltzaileak fitxategi horiek jasoko ditu, eta nahi duenean erreproduzitzeko aukera izango du.
  

  Wikipedian

  Podcast bat RSS jario bitartez gailu mugikor eta ordenagailuetan erreproduzitzeko banatzen den multimedia fitxategia da. Hitzak jatorri ingelesa dauka, iPod eta broadcast terminoen batura da.

  Halako indarra hartu du podcastak —eta horrek zerikusia du Interneten banda zabalera handitzearekin—, zeren New Oxford American Dictionaryk 2005. urteko hitz izendatu baitzuen. Kazetariez gain zaletu asko ere badago podcast-a egiten, gustoko duten gairen baten gainean informatu edo musika kaleratu asmoz. Beste batzuek, berriz, nahiago dute edukia landu, gai baten inguruan zenbaitetan, elkarrizketak eskainita edo grabazioak.

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es podcast
  fr podcast; baladodiffusion
  en podcast
  port podcast

  Entzun:

  Korrika egitera ateratzen naizenean, podcastak entzutea oso gustuko dut.

  

   
• 

  Maite 11:57 pm on 2015/06/09 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pinaburu 

  iz. BOT. Pinotxa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [pinuaren fruitua]: anana (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Bot.) piña [estróbilo]
  fr pomme de pin
  en pine cone
  port (fruto) abacaxi m;

  Entzun:

  Usain hordigarria zeriok hostaila hezeari, iratzeari, zuhaitz-azal puska goroldiotsuen tapiz bigun, labain eta uniformeari, eta orobat pinaburu, orbel eta pinu-orratz deseginez betetako bidexka ihintz-tantaz blai denari, maiteminduen izerdiari ekinaldi grinatsuetan darion darion lurrina bezain hordigarria. [Azken hitzordua, Sandor Marai / Xabier Olarra (Igela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pinaburu (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2015/06/06 Permalink | Reply
  Tags: P   

  phishing 

  Phishing iruzurraren munduko delituari erreferentzia egiten dion hitz informatiko bat da, zeina informazio konfidentziala (pasahitza edota kreditu txartel edo bankuko edozein informazio) era iruzurgile baten bidez eskuratzeagatik ezagutzen den gizarte-ingeniariaren erabilpenaren bitartez praktikatzen den. Iruzurgilea, phisher izenez ezaguna, ustezko komunikazio elektroniko ofizial baten bitartez (normalean posta elektroniko edo bat-bateko mezularitza edota dei telefonikoen bidez ere burutua) konfiantzazko enpresa edo pertsona bezala aurkezten da.

  Phishing-arekin zerikusia duen salaketa kopuru altua dela eta, babeserako metodo gehigarriak behar dira. Phishing-aren praktika hau zigortzen duen legeak ezarriz, erabiltzaileak ohartarazteko kanpainak eginez eta programetarako neurri teknikoak ezarriz, aurre egiteko saiakerak burutu dira. (Wikipedia)

  Sinonimoak: password harvesting fishing, pasahitzen uzta eta arrantza (Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Wikipedia):

  es phishing
  fr phishing, hameçonnage, filoutage
  en phishing
  port phishing

  Entzun:

  Gero eta gehiago dira salatzen diren phishing kasuak.

   

  

  phishing [An example of a phishing email, disguised as an official email from a (fictional) bank. The sender is attempting to trick the recipient into revealing confidential information by “confirming” it at the phisher’s website. Note the misspelling of the words received and discrepancy. Also note that although the URL of the bank’s webpage appears to be legitimate, the hyperlink would actually be pointed at the phisher’s webpage., Wikipedia]

   
• 

  Maite 12:44 pm on 2015/05/15 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pauma 

  iz. ZOOL. Meleagridoen familiako hegazti galiformea. Arrak kolore urdineko ozelo handi banaz apainduta dauden isats gaineko luma luzeak dauzka eta araldian zabaldu eta emeari erakusten dizkio. Arrek zein emeek, burua luma-koroa txiki batez apaindua dute. Jatorriz India eta Sri Lankakoa da (Pavus cristatus). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [hegazterrena]: hegazterren (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) pavo real, pavón (Pavo cristatus)
  fr (Zool.) paon
  en peacock
  port pavão

  Goi aldean borla lodi batzuk haizeak jo eta paumaren isatsaren antzera geratzen ziren zabalik. [Mikel Strogoff, Jules Verne/Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pauma (Antonio Tajuelo, FlickrCC)