Gaurko hitza

Tagged: P Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:40 am on 2015/11/10 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pozkida 

  iz. Poza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  pozkida (Lar, H), bozkida.

  “Consuelo” Lar. Bizitz-izpiritualean guziak eztirela iragaten dastair-eztitan, bozkida sentsukarazkotan, amodio gozotan, gantzudura zerutarretan. “Consolations sensibles”. Birjin 111. Jakingabier jakintzia, flakier indarra, erier osagarria, antsiatier pozkida. Egiat 211. Agur zeruko eguzki / pozkidaz betia. ArgiDL 166. Emeki-emeki, bere mixerien pozkida billakatuz, elizara bero-bearrez urbiltzen asi zan. Etxde JJ 221. Bere buruko adats guriak aitagiarrebaren bular gaiñean kokaturik pozkida egarriz. Ib. 163.

  (Gc ap. A; Lar, Izt 9v, H). “Complacencia” Lar. “Alegría, contento” A. Irurak erbitara / irten omen ziran, / ugari billatzeko / pozkida bizian. Izt Po 61. Ezkondurik daude gaur / pozkida betean. Ib. 86. Baldin itzaiak diruaren otsa zirrin zarran eragiten bazion zizkuari, pozkida betean sagardoz aserik guztiak jarriko ziran dantzari. Izt C 179. España guztiaren pozkida beterako. Ib. 464. Aú dá nere Seme amatuá, nor-baitan ditután nere pozkida guziak (Mt 17, 5). BOEanm 1311. Matsaren emakaia / pozkida osua. JanEd II 10. Arin ta pozkidaz beterik biurtu zan beartsu ura bere errira. Zab Gabon 80. Amatasunezko pozkida santuak. Otag EE 1881b, 111. Ango arpegi alaien begiratze pozkidaz betea. JBDei 1919, 246. Onela mintzo banatzaizu pozkida pizkat ematearren da. Lab EEguna 114. A, ze pozkida orduan! SMitx Aranz 224.

  Au da pozkida-leku, emen da pakea jabe. Gazt MusIx 109.

  Sinonimoak: iz. jas.

      [kontsolazioa]: kontsolamendu Ipar., kontsolazio Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es gozo, contento; alegría
  fr plaisir, joie
  en joy, enjoyment
  port gozo, prazer, satisfação

  Entzun:

  Poza eta pozkida zeriola etorri zen Santxo bere etxera; urrutitik antzeman zion bere emazteak, eta galdezka hasi zitzaion berehala. [On Kixote Mantxako, Miguel de Cervantes / Patxi Ezkiaga (Erein, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pozkida (Wikimedia Commons)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:56 pm on 2015/10/27 Permalink | Reply
  Tags: P   

  piltxikatu 

  du ad. (B) Imurtxi egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.

      [atximurkatu]: atximur egin, atximurka egin, atximurkatu, imurtxi egin, zimiko egin, zimikatu Ipar.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. (B) pellizcar (2) comer a bocados
  fr pincer
  en to pinch
  port beliscar

  Entzun:
  

  Gizonak gogoz piltxikatu zuen.

  

  piltxikatu (Argazkia: Habla signada)

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2015/10/26 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pitxinbaba 

  Tabakoa edo bestelako substantziaren bat erretzeko tresna. Tabakoa ontzi–antzeko txiki batean jartzen da, eta bertatik ateratzen den hodi batetik kea zurgatzen da (ahoratu aurretik iragazki batetik iragaten da).  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘pipa’)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  pitxinbaba (Lar, H). “Pipa de fumar” Lar.

  Sinonimoak: iz.
  [pitxinbaba] : pipa

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es pipa
  fr pipe à fumer
  en pipe [for smoking]
  port cachimbo

  Entzun:

  Aitonak pitxinbaba ahoratu eta kea biriketaratu zuen.

  

  pitxinbaba (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 11:38 pm on 2015/10/17 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pasahitz 

  Pasahitza (ingelesez, password) baliabide baterako sarbidea kontrolatzeko balio duen karaktere-kate sekretua da. Orokorrean software baliabide baterako sarrera babesteko ezartzen da pasahitza. Pasahitza sistema horretan sartu behar denak bakarrik jakin behar du eta beste pertsona guztientzat sekretua izan behar du. Gehienetan erabiltzaile izen batekin lotuta egoten da pasahitza eta biak idatzi behar izaten dira.  (Jarraitu irakurtzen Wikipedian)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es contraseña
  fr signe de reconnaissance
  en password
  port senha

  Entzun:

  Ateko giltzekin batera, ordenagailuen pasahitzak eta posta elektronikorako helbideak eman zizkiguten. [Nevadako egunak, Bernardo Atxaga (Pamiela, 2013)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pasahitz (pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 8:03 am on 2015/09/14 Permalink | Reply
  Tags: P   

  plama 

  iz. Orrialdea.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  plama (SP (in m.), Urt IV 462, H), palma, plamu (Ht VocGr, Lecl, Arch VocGr, H).

  Página. “Page” Ht VocGr 395. Othoiztea zein baitago hurren plaman etziñik. EZ Man II 4. Liburu bat, plama eta iskiribu gutitan hanbat arrozoin eder eta autoritate halto, teologiaren mamia hitz gutiz eta laburtzki aditzera emaiten darozkiguna. ES 145s. Bakharren eta haiñitzen diferenzia, plamu 7. Ht Gram 508 (índice). Ehün urthetako gizonen izanetzaz papel plama bat ezin bethe ziala. Egiat 190. Jesu Kristoren bihotz sakratuaren liburuan, 280 plaman. JesBih 463. Liburu hekietarik edozein horri edo plama irakurtzekotan. Dv LEd VI. Ikhusiko dugu bertze palman nola gerthatu zen erran dugun gauza izigarri hori. Egunaria 1857 (ap. DRA). Ikus zazu yusa segidako palmetan. ECocin 14. Herria-ren 587 lumeroko aurren plamatik. Arti Tobera 262. Plama horretan bertan hau irakur daiteke. MEIG VIII 37. Hemen duzue gure gizonak 17gn. plaman dioena. Ib. 29. En DFrec hay 1 ej. septentrional de plama. v. tbn. MarIl XX. Gy 343. Hb Egia 157. Lander RIEV 1908, 622. Lf ELit 122. Plamu: Arch Fab 314.

   (Ht VocGr, H), plamea (det., Lar, H). “Feuille de papier” Ht VocGr 365. “Hoja de papel” Lar. Iskribatzen dik, ezti-eztia, paper plama eder batean. Elzb PAd 79.

   “Feuillet d’un livre” Dv.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [orrialdea]: orrialde, orrika g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) plana, folio, hoja, lámina; página
  fr iz. (Ipar.) page, feuille
  en iz. page, sheet, leaf
  port iz. (de libro, de cuaderno) folha

  Entzun:

  Plama horretan bertan hau irakur daiteke. MEIG VIII 37. (Orotariko Euskal Hiztegia)
  

  Eta, halarik ere, Nafarroa Garaiko mapari behatzen badiozu, ez duzu Urbiainik edirenen, baina badago bai Urbiainik: ene bihotzean dago, ene ariman, eta, ondorez, ene arimako mapetarik batean aurkitu ahal izanen duzu, orri eta plama hauetan barrena, zeren Joanes Etxegoienen lumatik sortu baitzen Urbiain, Urbiainek Joanes Etxegoien sor zezan amoreakatik, benturaz… [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  plama (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:54 pm on 2015/09/03 Permalink | Reply
  Tags: P   

  purrust 

  iz. Irria, iseka. || Purrust egin. Purrust eginez erantzun dit petral horrek.  (Lur Hiztegi Entziklopedikoa) Sinonimoak: iz. g.e.

      [irria]: algara, barre, barre-antz, iji eta aja, iji-aja, ijiji-ajaja, irri, karkaila Ipar., karkara Ipar.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak): es (1) iz. burla, mofa (2) onom. onomatopeya del derrame de granos o de líquidos fr (mofa) moquerie ƒ en taunt, jibe; mockery n port chacota ƒ, zombaria ƒ Entzun:

  Purrust eginez erantzun dit petral horrek.  (Lur Hiztegi Entziklopedikoa)

   

  

  purrust (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 8:51 am on 2015/08/25 Permalink | Reply
  Tags: P   

  puzgarri 

  izond. Putz daitekeena.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  puzgarri. (Usado en la expr. aho-puzgarri ‘pretencioso’). Ta garaikundea nola iritxi zanez, antustez ez dizut yalgi-nai ao-puzgarri. Zait Sof 139. Neurriak artu bage, eder zitzazikion orrelako esakera ao-puzgarriak. Ib. 33.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. inflable, hinchable
  fr gonflable
  en inflatable
  port  inflável

  Entzun:
  

  Plastikozko krokodilo itxurako piszina puzgarri bat atera zuen bertatik eta lurrean destolestu zuen. [Pasaia blues, Harkaitz Cano (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  puzgarri (FlickrCC, Prinsotel Hotels)