Gaurko hitza

Tagged: P Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 2:58 pm on 2016/04/11 Permalink | Reply
  Tags: P   

  patari 

  iz. (B) Piztia, animalia.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:iz. Bizk.

      [piztia]: basabere, basahizi, basapiztia, larrabere, piztia, basanimalia Ipar. g.e., bestia L-BN zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (B) fiera, bestia salvaje; alimaña
  fr animal sauvage, bête féroce
  en beast, wild animal
  port fera, besta

  Mexikon zela, Cardenas presidentearekin ere elkartu zen, ahuntz batzuk eta horrelako patari galduren bat besterik ez zuen uhartea erosteko asmoz.  [Hitzak eta giltzak, Iñigo Aranbarri (Alberdania, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  patari (Pixabay, CC0 Public Domain)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:50 pm on 2016/03/09 Permalink | Reply
  Tags: P   

  potxo 

  iz. 1. (BN) Txakurkumea. 2. Ik. botxo. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:iiz. Ipar.

      [txakurra]: txakur, or Ipar., zakur Ipar./Naf., toto haur., xakur L-N adkor., ozar Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (BN) cachorro de perro (2) iz. (Heg.) potro, cría de yegua (3) iz. Ik. botxo
  fr (1) (de perro) chiot (2) poulain, pouliche
  en (1) puppy, pup (2) (male) colt, foal n
  port (1) (de perro) cachorrinho, -a, filhote (2) potro, -a, poldro, -a

  Ur beroz erre den potxoa beldur da epelarenzat. Volt 191s.  [moldatua] (Orotariko Euskal Hiztegian)

  

  potxo (Wikimedia Commons, ManuelFD)

   
• 

  Maite 6:26 pm on 2016/02/16 Permalink | Reply
  Tags: P   

  puntapax 

  iz. 2 mm baino gutxiagoko diametroa duen iltze txikia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  puntapax (G-azp-nav), puntapais (V-gip), puntapaitz (V-gip). Ref.: Ond Bac (puntapaxa); Elexp Berg.

  “Los clavos modernos; los antiguos giltza. Vendrá de ‘punta de París'” Ond Bac. “Clavo de unos 3 ó 4 cm. Erosi puntapaisak listoiak josteko” Elexp Berg. v. parispunta. Arbola bati puntapaxa sartu ta ixpillua an ipiñi zintzilikan. BasoM 128.

  Sinonimoak: iz.

      [iltze txiki buru-zabala]: parispunta Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es clavo pequeño, punta/alfiler de París
  fr petit clou
  en small nail; wire nail
  port prego prego

  Gainera, Usurbilgo Puntapax kalean geunden, eta nola ez nintzen gogoratuko punta de Paris dagoela guk puntapaxa deitzen diogun iltze klasearen atzean? Kaleak eta ondoko zubiak zergatik ziren Puntapax galdetu nion.  [Laseferra, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2016-02-14)] (Berria.eus)

  

  puntapax (Irudia: maderwilonline.com)

   
• 

  Maite 1:18 pm on 2016/01/08 Permalink | Reply
  Tags: P   

  penatu 

  da/du ad. 1. Zigortu. 2. Oinazetu, nekea eman. Eta penatu zara ni penetarik ateratzeagatik. 3. Nahigabetu, atsekabetu. Penaturik egon.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [zigortu]: g.e.zigortu, gaztigatu Ipar., larderiatu Ipar., kastigatu Heg., atarratu g.e., nekaldu g.e., punitu Ipar. g.e.

      [oinazetu]: g.e.mankatu, min hartu, mindu, oinazetu, min egin Ipar., oinaztatu Ipar., nekepetu g.e., hiratu zah., doloratu Ipar. zah., tormentatu Ipar. zah.

      [nahigabetu]: beh.atsekabetu, desolatu, nahigabetu, dolutu Ipar., lazeriatu Ipar., nahigabeztatu Ipar., ondikatu Ipar., bihozmindu g.e., tamaldu g.e., atsekabe egin zah., desplazer egin zah., aflijitu Ipar. zah., atsekabeztatu Ipar. zah., damuztatu Ipar. zah., doloratu Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es 1 da/du ad. castigar(se), culpar(se) 2 da/du ad. atormentar(se), martirizar(se) 3 da/du ad. disgustar(se); desconsolar(se), apenar(se), afligir(se)
  fr 1 da/du ad. (se) tourmenter, (s’)inquiéter 2 da/du ad. (s’)affliger, (se) fâcher
  en da/du ad. to sadden, to grieve
  port 1 da/du ad. castigar-se, culpar-se 2 da/du ad. atormentar-se 3 da/du ad. desgostar-se

  Entzun:

  Penatzen ikasi beharko du Aitzol Atutxak. EITB1

  Penatuta joan zen Matias afaltzera, anaia penatu zitzaiolako. [Van’t Hoffen ilea, Unai Elorriaga (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  penatu (Irudia: eitb.eus)

   
• 

  Maite 11:04 am on 2015/12/20 Permalink | Reply
  Tags: P   

  promes 

  iz. Gerora zerbait egingo dela aginduz ematen den hitza; fededunak Jainkoari edo santuren bati zerbait egin edo beteko duela agindutakoa. Promes egin.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [agintzaria]: agindu, agintzari, agintza Ipar., aginde zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es promesa
  fr promesse
  en promise
  port promessa
  

  Entzun:

  Txosten horrek, esaterako, gero beteko ez diren hamaika promes baino eragin handiagoa izan lezake boto-emaileen artean.  [Denak du bere prezioa, Migel Angel Mintegi (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  promes (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:44 pm on 2015/12/12 Permalink | Reply
  Tags: P   

  pantaila 

  iz. 1. Argi-izpiak, haizea, beroa, erradiazioa, etab. pasatzen ez uzteko jarritako oztopoa. Argiaren kasuan, normalean argi-iturri baten inguruan jarritako tamaina desberdineko xaflez osatuta dago, zeintzuk argia norabide batean zuzentzen baitute. 2. Zerbait ezkutatzen duen objektua edo pertsona. 3. Hodi katodikoetan, irudia proiektatzen den gainazala. Telebista-pantaila. 4. Filmak, diapositibak, etab. bertan proiektatzeko erabiltzen den gainazal zuria. • kristal likidozko pantaila.INFORM. Argirik igortzen ez duen pantaila-mota. Bi elektrodo gardenen tartean kokatutako likido anisotropoa daukan gelaxka batek osatzen du pantailaren puntu bakoitza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
  

  Sinonimoak: iz.
  [pantaila] : monitore (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es pantalla
  fr écran
  en screen
  port tela

  Entzun:

  Mahai gainean zenbait paper, eta aldamenean ordenagailuaren pantaila, modelo berri-berrikoa, telebista-aparatu bat bezain handi, erredakzioan nuena baino lau aldiz potentzia handiagokoa. [Rock’n’roll, Aingeru Epaltza (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pantaila (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 9:17 pm on 2015/12/08 Permalink | Reply
  Tags: P   

  putar 

  iz. Ostikoa. 

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 putar (VocBN > A; Dv). Coz. “Ruade de bêtes chevalines ou asine” VocBN. Zaldiaren laster eta putarrak orduan! JE Bur 20. Jakina dugu odola ahotraka igortzerainokoan bere indar guziak etzituela, gau batez, Italian, sobera ukan, lo zagolarik ere bere baitan sendi zuen lohiaren bentzutzeko. Etsaiaren azken putarrak? Ardoy SFran 306.

  2 putar. 1. “Putesco” Lar. 2. “Qui fréquente les femmes débauchées, etc.” H.

  3 putar. “Puto, cabrón. I aiz putarra, i. Gizon artean, norbait kalifikatzeko ia bakarrik, eta doinu ia ‘kariñosoan’” Elexp Berg

  Sinonimoak: iz.
  [astoarena…] : ostiko  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) coz [del caballo, el burro]
  fr iz. (de animal) ruade
  en iz. (de animal: patada) kick
  port iz. coice

  Entzun:

  Ganbeluak eta kabalak putarka ari ziren eta hauts gorria harrotzen zuten. [Basamortua, J.M.G. Le Clezio / Luis Berrizbeitia (Elkar, 2009)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  putar (Creative Commons Attribution 4.0 International License, http://www.tOrange.us)