xangre

iz. Ipar. Minbizia.  (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

xangre. sangre , xankre (L, BN, S ap. Lh; Urt IV 126, Hb), txankre (Lar).
Cáncer. “Zaratán, min bizia, txankrea” Lar. v. minbizi. Tr. Documentado en textos septentrionales desde Haraneder. Presuna batek izanen du kanzer bat edo sangre bat besoan. He Phil 217 (SP 215 xamarra). Halako jendeen hitza xankre bat bezala baratxe-baratxe irabaziaz doha. He 2 Tim 2, 17 (Lç gangrená, TB, Dv, Ol, BiblE minbizia). Haren xankrea ideki zen, et denbora gutirik barnean izigarriki hedatu zen. Birjin 608. Gau-erditan, burura heldu zaio: Xangrea duela zintzurrean! Bai, xangrea! Ez zen bertzerik! Xangrea eta bere pipatzeak emanikako xangrea! Barb Sup 34. Badakizu zer eritasun izigarria den odol-xuria, zonbaitek odolaren xankrea erraiten baitiote. Herr 27-11-1958, 1. Xangriaz jana, bilintzi-balantza dabila Roosvelt, gizonkiaren orde, izaitekotz gizonaren itzala. SoEg Herr 27-5-1965, 1. Erresuma jorienetan ere gelditzen dira, xangre batzuen pare, beren zuzena ardietsi ez duten herrialdeak. Othoizlari 1967 (n.º 48), 12. Griña asko aipatu dituzte, oro xangre handienak, familiari kalte egiten diotenak. Herr 20-5-1971, 3.
XANGRE-BELAR (-belhar L, BN, S ap. Lh; Hb). “Dentelaire” Hb.

Sinonimoak: iz. Ipar. g.e.

[minbizia]: minbizi, bizien Bizk., kantzer g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (Ipar.) (Med.) cáncer
fr iz. (Med.) cancer
en iz. (Med.) cancer
port iz. (Med.) câncer, cancro

Testuinguruan

Ustezko paradoxa ez da horren paradoxikoa. [Europako mugetan barrena, Edorta Jimenez (Txalaparta, 2000)]