ziatu

du ad. Bogaren kontrako arraunketa egin, ontzia arraunlariak begira dauden aldera higitzeko.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

Orotariko Euskal Hiztegian

1 ziatu (zia V, G ap. A; Lar > H), zixe (V-m ap. Zubk Ond).

“Ciar, es voz bascongada, ziatu” Lar. “Scier, terme de marine, ramer en arrière, à rebours” H. “Ciar, remar hacia atrás” A. “Ciar. Frenar” Zubk Ond. Cf. Aq 353: “Para forcejar atrás, zia ababor o estribord”.

  • “Garrar, una embarcación, ziatu, atzeratu” Lar.
  • “Cejar, ziatu, atzeratu” Lar. Beste batzuek dituzu, gure Euskeran nai ez lukeenak beste hizkundeetatik hiztxo batere: eta onen bidez epaiten ta ziatzen bezala dira jolasean. Lar, carta a Mb 279.

2 ziatu.

1. “Apuntar o aguzar en punta” Lar (s.v. ciar). “Apuntar, afilar las puntas” Ib. v. ziaztatu.

2. Estimular (?). Nekazari bat ziatu ta abiatuten daben legez frutuen esperanzeak, igarotera eguraldi txarrak, neke izerdiak, otz beroak. Añ MisE 175s.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es du ad. ciar, remar hacia atrás
fr (1) Náut ramer en arrière (2) (retroceder) reculer.
en (1) (=ir hacia atrás) to go backwards, back up; (Náut) to go astern (2) (=cambiar de opinión) to back down
port (1) cume, cume (2) terraço

Ziabogan istriborreko arraunlariek bogatu egiten dute, eta ababorreko lehen hirurek ziatu, euren gorputza toletetara gerturatu, traineruak buelta har ez dezan. [«Banderak garesti daude, tarte txikian zazpi traineru baikabiltza», BIANDITZ IRAOLA, 2004-07-28] (Ereduzko Prosa Gaur)

ziatu (Argazkia: FlickrCC, Mike Baird)