Gaurko hitza

Updates from azaroa, 2015 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:02 am on 2015/11/22 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gaztigatu 

  1. dio ad. Jakitea komeni zaion zerbait norbaiti adierazi. Dabidi gaztigatu zion aitak hil nahi zuela, eta ezkutatu zedila. 2. du ad. Gaztigua eman. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [ohartarazi]: azpimarratu, begia argitu, begia jo, begiak argitu, begiak ireki, begietaratu, iragarri, jabearazi, jakinarazi, kontuan ipini, kontuan jarri, nabarmendu, ohar egin, ohartarazi, parte eman, abertitu beh., abisatu beh., anuntziatu g.e.

      [zigortu]: Ipar.zigortu, larderiatu Ipar., kastigatu Heg., atarratu g.e., nekaldu g.e., penatu g.e., punitu Ipar. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) dio ad. avisar, comunicar, notificar (2) du ad. (Ipar.) castigar, dar un escarmiento
  fr (1) dio ad. aviser, faire savoir, notifier (2) du ad. (Ipar.) punir, châtier
  en (1) dio ad. to notify, to inform, to send word (2) du ad. to punish
  port (1) dio ad. avisar, comunicar (2) castigar

  Entzun:

  LEHEN DESKRIBAPENA

  Petalo belikoak dituzu
  betazalak

  gaur ernaldu eta gaur ihartuko direnak
  hozkailuan gordeta
  gaztiga zaitzadan denbora ez iragaitera

  ezpainik eta bularrik galkorrenak dituzu
  elurrezko bola maldan behera
  eta beti ahul izateko obsesio hori

  atzazaletan hitz pozoitsuak
  airean koloretako lapitzez
  margotzen dituzunak

  [Aingurak erreketan, Jon Benito (Susa poesia, 2001)]
  

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:02 pm on 2015/11/21 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  tableta 

  1. iz. INFORM. Ordenagailu eramangarri txikia, telefono adimendunak baino handiagoa eta ukipen-pantailaz hornitua. (Euskalterm)  2. iz. Laukizuzen-formako txokolatezko pastilla, puska txikiagotan zati daitekeena. 3. iz. MED. Konprimatua, pastilla.  (Euskalterm eta Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) [gailu elektronikoa] tableta (2) [txokolatezkoa] tableta [botika] (3) pastilla
  fr (1) [gailu elektronikoa] tablette  (2) [txokolatezkoa] tablette (3) [botika] comprimé
  en (1) [gailu elektronikoa] tablet (2) [txokolatezkoa] bar (3) [botika] tablet, pill
  

  Entzun:

  Urtebetetzean oparitu zioten tabletarekin hartzen zituen eskolako apunteak.

  Lupin maisua txokolate-tableta handi bat zatitzen ari zen. [Harry Potter eta sorgin harria, J.K. Rowling / Iñaki Mendiguren (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Niri mesede egina zidaten zorabioaren aurkako tableta haiek eraman nizkionean, dena den, Sabethek ez zuen bere kamarotera inor sartzerik nahi. [Homo Faber, Max Frisch / Joxe Austin Arrieta (Elkar, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  tablet (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 12:36 pm on 2015/11/20 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  destatu 

  du ad. Tiro egin aurretik, arma bat jo nahi den ituaren norabidean jarri.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  destatu (O-SPAd, SP, Lar, Lar Sup, Dv, H (G, L), A). Apuntar; disponer, prevenir. “Mirer ou prendre visée” O-SPAd 882. El resto de los testimonios lexicográficos dependen directamente de éste (así SP, Dv, H (en parte) e incluso Azkue (“mirar”), que parece haber interpretado mal la trad. fr.), salvo Lar (“asestar artillería, &c., sutunpa […] destatu”; cf. tbn. Lar DVC 206: “apuntar, asestar”) y Lar Sup (“disponer” > H). Kheinatzen dira eta eztute aurthikitzen; destatzen dira eta eztute desarratzen. Ax 54 (V 35). Ethorkizuneko gauzak, […] nahi ditutzu oraidanik gobernatu, trazatu eta destatu. Ib. 66 (V 43, que traduce “alcanzar”; en AxH “resolver”). Guk destatzen eta ordenatzen dugun gero hartara heldu gabe, kontu hura konpli ditekeiela. Ib. 117 (V 77). Bethi ere, lehenbizitik hartu dugun xedeari, ahal bezanbat, aurthikitzen dioguela, hari iarraikitzen gatzaitzala, hartara destatzen eta enkaratzen garela. Ib. 270 (V 181).

  Sinonimoak: ad. g.e.

      [su-arma helburura zuzendu]: keinatu Ipar., apuntatu Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. apuntar; disponer, prevenir
  fr viser
  en aim
  port apontar

  Entzun:

  Intsektizida esprai aspaldian erabili gabea hartu eta armiarma destatu nuen. [Terrorea (III), Anjel Erro (Jira, 2015-11-20)] (Berria.eus)

  

  destatu (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 11:55 pm on 2015/11/19 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  abangoardia 

  iz. 1. MIL. Talde armatu batean, aurrean doan zatia. 2. Artean, politikan, herri-mugimenduetan, etab.etan aitzindari gertatzen dena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [abangoardia] : aitzinalde, aurrealde (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es vangoardia
  fr avant-garde
  en (Mil.) vanguard
  port vanguarda Æ’.

  Entzun:

  Garai hartako Arantzazu euskal kulturgintzaren abangoardia moduko bat bezala saldu digute. [Gauza txikien liburua, Pako Aristi (Erein, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  abangoardia (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 7:04 pm on 2015/11/18 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zohardi 

  (batez ere Z) 1. izond. Zeruaz mintzatuz, hodeirik gabea. 2. iz. Oskarbia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. eta izond.  Zub. (UZEI eta Adorez sinonimoen hiztegia)

      [oskarbia]: oskarbi
  [garbia]: garbi, argi, garden

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Z) cielo sereno, cielo despejado (2) izond. (Z) despierto, -a, vivo, -a, despejado, -a
  fr (1) iz. serein, clair, pur [ciel] (2) izond. vif, vive, dégourdi, -e
  en (1) iz. clear sky (2) izond. [argia, garbia] clear; bright, lively, sharp
  port izond. (cielo, tiempo) aberto(a), limpo(a).

  Entzun:

  Zohardi ederra Donostiaren gainean. [Putzu, Txillardegi (Elkar, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Gezurra ahoskatu zion, anaiaren ordez alabaina, Etxegoineko belar biltzeen karietarako uda-gau zohardi batez, birjinitatea ebatsi zion Gerard baitzegoen.[Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  zohardi (FlickrCC, Jay)

   
• 

  Maite 9:56 am on 2015/11/17 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  elge 

  iz. (Ipar.) Alorra, lur landua.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [lur landua]: alor, arlo, landa, sail, soro, kanpaña Ipar., larrain Ipar., kanpo g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) campo [normalmente el cultivado]
  fr (Ipar.) champ (cultivé)
  en field
  port campo

  Entzun:

  Eta libre sortu zen, harrapazank hankatik, VIII. mendean gaizki erromanizatutako Kantabria-Errioxako elge horretan ez zielako men egin latinaren arauei.  [Hizkuntza libre batean, Iñigo Aranbarri (Larrepetit, 2015-11-15 )] (Berria.eus)

  

  elge (Skeeze, Pixabay Public Domain)

   
• 

  Maite 11:50 pm on 2015/11/16 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  behiki 

  iz. Behiaren okela. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  iz.

      [behiaren okela]: geheli zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es carne de vacuno
  fr viande de vache
  en beef
  port carne de bovino
  

  Entzun:

  Han hiru sukaldari izerditsu arrautzak, urdaiazpikoa, hanburgesak, patatak eta latako behiki xehatua frijitzen ari ziren.  [Manhattan Transfer, John Dos Passos / Lopez de Arana (Ibaizabal, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  behiki (Pixabay, CC0 Public Domain)