Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:34 pm on 2019/03/27 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  tximinokeria 

  iz. Tximinoari dagokion egite gaitzesgarria. Ikaragarrizko tximinokeriak egiten. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  tximinokeria (V-gip; Lar), ximinokeria (Dv, H), tximinoikeria, ximiñukeria (SP), ziminokeria. Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg.

  Monería, monada, payasada. “Singerie” SP. “Monería” Lar. Badabillzka inguru haiñitz inustria / milla grimasa eta ximinokeria. Gy 96. Horra egungo errepublikaren gaixtakerietarik bat, zoina baita, denbora berean, nik ongi erran ez dezaketan eskarnioa, grimasa, ziminokeria. Elsb Fram 162. Zer nahi ziminokeria egin ondoan, teatrotik jausten dira lauak. Ox 51. Girixtino berriak paganoeri egiten etzioten trufarik etzen beren jainko faltsoekin zabilzkaten ximinokerientzat. Zerb Bahnar 109. Eskuak gora, eskuak bera, ikaragarrizko zirkin eta tximiñoikeriak egiten ez ebillen ba? Bilbao IpuiB 237. Gure ziminokeria ta zorokerietan parte hartzen zuelarik. Herr 5-1-1961, 4. Inguruan zituen sorgin guzien gatik, bere kantu eta ziminokeri guziekin. “Singeries”. Ardoy SFran 165.

  Imitación grotesca. Yakin dizit framazonak zirela, eta heien erlisionea gurearen ximinokeria bat dela. Elsb Fram 175.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. monería
  fr (1) (acción del mono) singerie (2) (gesto gracioso) singerie, pitrerie
  en (1) (=mueca) funny face, monkey face; (=imitación) mimicry (2) (=payasada) antic, prank (3) (=banalidad) trifle, triviality
  port iz. gracinha

  Huraxe bai, tximinokeria galanta! [Jakintzaren arbola, Pio Baroja / Josu Zabaleta (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  tximinokeria (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:13 pm on 2019/03/26 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  azkenean 

  iz. adb. Gainerakoen ondoren. Eta azkenean, azkena. Azkenean denok espero genuena gertatu zen. || Azkenean ez zen etorri.   (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: adlag.

  [azken finean]: atzenean, atzenez, azken batean, azken buruan, azken finean, azkenik, buruenik, geroenean, hondarrean, ororen buruan, azkenekoz Ipar., behingotz Ipar., guztien buruan Ipar., azkenez Bizk., azkeneko g.e., azkenengo g.e., azkenki g.e., azkenaz goiti Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es al final, por último; al fin, por fin; al cabo
  fr enfin, finalement
  en in the end, finally, at (long) last
  port por fim, finalmente

  Azkenean!

  

  azkenean (Argazkia: Andoni Canellada / FOKU)

   
• 

  Maite 10:55 pm on 2019/03/25 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  atsolor 

  iz. Gip. Emakume erdi berriari auzoko emakumeek egiten dioten ikustaldia; ikustaldi horretan egiten den oparia. Kopatxo batzuk pattar, txokolate hari bultzatzeko, eta noizbait bukatu zen gure atsolorra. Erditu berriari atsolorra egin. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ATSO-LOR (AN-gip ap. A). “Visita a la recién parida” A. v. ATSO-BESTA. Kopaxka batzuk patar, [txokolate] ari bultzatzeko, eta noizbait bukatu uan gure atsolorra. Ataño TxanKan 159.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (G) visita a la recién parida (2) iz. (G) regalo que se hace en la visita a la recién parida
  fr (1) visite au nouveau-né (2) cadeau qui est fait lors de la visite au nouveau-né
  en (1) visit to the newborn (2) gift that is made in the visit to the newly born
  port (1) visita ao recém-nascido (2) presente que é feito na visita ao recém-nascido

  Kopatxo batzuk pattar, txokolate hari bultzatzeko, eta noizbait bukatu zen gure atsolorra. (Hiztegi Batua)

  

  atsolor (Argazkia: Actitudfem.com)

   
• 

  Maite 9:10 pm on 2019/03/24 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  proportzionaltasun 

  iz. Proportzionala denaren nolakotasuna. Zigorraren proportzionaltasuna ezbaian jarriz. (Hiztegi Batua)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. proporcionalidad
  fr iz. proportionality
  en iz. proportionnalité
  port iz. proporcionalidade

  Justizia eta proportzionaltasuna aldarrikatu dituzte Altsasun bildutako lagunek (Eitb.eus)

  

  proportzionaltasun (Argazkia: eitb.eus)

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2019/03/23 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  toleiu 

  iz. Ipar. Estira, tormentua. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  toleiu. Martirio. Cf. toreo. Ifernuak asma ahal detzakeen toleiu eta estira garratzenak neretzat. Dv LEd 205.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

  [estira]: estira, tormentu, tortura, suplizio zah., tormenta Ipar. zah.(UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) tormento, suplicio; dolor, sufrimiento
  fr iz. tourment, supplice; douleur, peine, souffrance
  en iz. torment, torture, nightmare, murder, hell; pain, suffering
  port iz. (Ipar.) tormento, suplício; dor, sofrimento

  Ifernuak asma ahal detzakeen toleiu eta estira garratzenak neretzat. Dv LEd 205.

  

  toleiu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:53 pm on 2019/03/22 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  margolari 

  iz. Margolanak egiten dituen artista. Ik. pintore; pintatzaile. Ignazio Zuloaga margolaria. XIX. mendeko frantziar margolariak. Euskal margolari eskola. Margolariaren lantegia. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  margolari (Bera, Lh).

  Pintor (artístico). Jose Inazio Etxenagusia, Ondarribiko seme margolariaren bizitza. EEs 1914, 99. Ziamarta berriz Gipuzkoako margolari azkarren batek egiteko asmua artu zan. Ayerb EEs 1915, 292. Oihalaren gainean finkatu ukan balute margolariek sainduari Manresako kaperañoan gertatu gogo-bahitzea. JE Ber 60. Arrue Balle’tar Joseba, margolaria. EAEg 30-1-1937, 939. Margolari: Aita Jose Luis Iriondo. Bilbao IpuiB 277. Irurak ertizaleak, pintatzailleak, margolariak. Alzola Atalak 77. v. tbn. Zink Crit 8. EEs 1931, 69. Berron Kijote 18s. En DFrec hay 7 ejs., uno de ellos septentrional.

  Pintor (de brocha gorda). Itxasontzi marruzkalari margolariak. EAEg 15-1-1937, 810.

  Sinonimoak: iz.

  [margotzailea]: ilustratzaile, irudigile, margotzaile, pintatzaile, pintore, antzezlari neol. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. pintor, -a [de cuadros]
  fr iz. peintre
  en iz. painter
  port iz. pintor, -a [de cuadros]

  Margolariak mihisea duen bezala, musikariak isiltasuna dauka, espazio hutsa, sortzeko lautada. [Margolaria [zine kritika], Mikel zumeta (Zuzeu, 2019-03-22)]
  

  

  margolari (Argazkia: Margolaria)

   
• 

  Maite 8:29 pm on 2019/03/21 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  erantzi 

  iz. 1 du ad. (Soinekoak eta kidekoak) soinetik kendu. Atarian kapa erantzi zuen. Gona erantzi zion. Soineko guztiak erantzi eta biluzik gelditu zen. Oinetakoak erantzi zituenean. Txapela erantzi. Haren aurrean denok erantzi beharko genuke txapela. Armak erantzi bitartean. 2 da ad. Biluzi. Bere soinekoez erantzi zenean. Eta jantzia badago, erantz dadila. Zuhaitza hostoz erantzi da. Zure argiaz erantzirik, ilunpea ageri dute. Harrotasun-bide zituen lau gauzatxoez erantzia.(Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad.

      [biluzi]: larrugorritu, erauntzi Ipar./Naf., pikarraitu Zub., biluzgorritu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. [arropa] quitar(se) (2) da/du ad. (Heg.) (aurrean duen izen-sintagmak -z kasu-atzizkia har dezake) desvestir(se), despojar(se); desnudar(se) (3) da ad. desprenderse, despojarse
  fr (1) du ad. [arropa] ôter (2) da/du ad. (se) déshabiller, (se) dépouiller, (se) dénuder, (se) dévêtir
  en (1) du ad. to take sth off, to undress, to strip; to remove [clothes] (2) da ad. to undress, to strip, to get undressed; to take off [your clothes]
  port (1) tirar, (formal) despir-se (2) despir-se, despojar-se,

  

  erantzi (Argazkia: sara alba9, Flickr)