Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:46 pm on 2018/12/08 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  koratilo 

  iz. Txalekoa. 

  Orotariko Euskal Hiztegian

  koratilo (V), korotilo (AN-ulz; -illo- AN-araq). Ref.: A (koratillo); A Apend (korotilo); Lacombe (ap. DRA, korotillo). Chaleco; corpiño. Kirruzko kaltza zuri, kapela baltz biribil, koratilo txilindun (V). A EY II 272. Gorantz edo koratillo au ija okotzeragiño erabiltten dan <dau> janzkija dozu. Otx 125. Aista! kendu dezala koratilo ori (AN-ulz). A EY IV 275. “Korotilo, chaqueta de lienzo” A Aezk 295.

  Sinonimoak: z. g.e.

      [txalekoa]: barneko motz, txaleko Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (B) chaleco
  fr iz. (B) gilet
  en iz. (UK) waistcoat, (US) vest
  port iz. colete

  Gaur ere koratilo horiz jantzi da Paris.

  

  koratilo (Argazkia: Berria.eus)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:47 pm on 2018/12/07 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bolada 

  iz.  1 iz. Bat-batean eta kopuru handian iristen den gauza. Ik. haize bolada. Haize haserretuaren boladek gainbehera zerabilten ontzia. Ur bolada. Jende boladak. 2 iz. Heg. Mota bereko gauza askoren gertaldia. Aurten eztei bolada egon da auzoan. 3 iz. Heg. Denboraldia. Bolada txarra dut aspaldian. Bolada honetan badut nahikoa nahigabe. Azken bolada honetan ez dut ikusi. Lehen ere izan ditu horrelako boladak. Aski geldo ibili dela bolada batean. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [erasoa]: pirrinta g.e., buhunba Ipar. zah.

      [denboraldia]: aldikada, denboraldi, unada Bizk., unekada Bizk.

      [moda]: moda, menta Ipar.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. oleada; racha; ráfaga, racha, soplo (2) iz. (hed.) gran cantidad de, abundancia de (3) iz. temporada, época, racha
  fr (1) iz. [haizearena] coup de vent (2) iz. vague, affluence ; grande quantité (3) iz. [denboraldi] période, époque, moment, passe
  en (1) iz. [haizea] gust; squall (2) iz. [denboraldia] season; period; length of time
  port (1) iz. onda; racha (2) iz. (hed.) grande número de (3) iz. temporada

  Urtetik urtera, gero eta gehiago dira euskaraz argitaratzen diren komikiak. Gorakada horren atzean ez dago arrazoi bakar bat, baina generoa bolada onean ikusten dute sortzaile nahiz argitaratzaileek. [Irudiz ere osatzen da azoka, Ainhoa Sarasola (Berria.eus, 2018-12-07)]
  

  

  bolada (Argazkia: Marisol Ramirez, Foku)

   
• 

  Maite 10:29 pm on 2018/12/06 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  eztialdi 

  iz.  1 iz. Barealdia. Ekaitz osteko eztialdia. Eztialdi baketsua. Bere oinazearen eztialdietan. 2 iz. Erleek eztia egiten duten garaia. Eztialdia datorrenean erleak oso indartsu edukitzea komeni da. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  eztialdi (G, AN, L, BN, R, S ap. A; Dv).

  1. Calma, sosiego. “Répit, calme momentané” Dv. Onezkero yaikita, aize-itxasoei agindu egin zien; ta eztialdi ederra etorri zan. Ol Mt 8, 26 (Or MB 134 eztialdi; Lç sosagu, He kalma, TB eztitasun, SalabBN eztitarzun, Dv jabaldura, Ip eme, Or, Ker, IBk, IBe barealdi). Eztialdi paketsu ta ameskor au Madalen ezagutzearekin etorri zitzaion. Etxde JJ 162. Etzezakean pozbide ta eztialdirik arki bere barren mingostuak. Ib. 32 (v. tbn. 107, 123, 260). Gau ondoren eguna dator, ekaitz ostean eztialdia. Onaind in Gazt MusIx 149 (v. tbn. 71).

  2. Luna de miel. Bere gizon gaztiaz ortik ziar ezti-aldia eginda, atzo etorri ziran etxera. Kk Ab II 90. Azken makala ezkonbarriok euren ezti-aldiari emon yeutsena. Bilbao IpuiB 17. Martitzen goizean urten yuen euren ezti-aldia egitera. Ib. 14 (v. tbn. 13).

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [barealdia]: barealdi, lasaialdi, jabalaldi Ipar., jabaldura Ipar., nasaialdi Bizk., lasaibide jas.

      [ezkonberrien bidaia]: ezkon-bidaia, eztei-bidaia

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. mielada, época de gran producción de miel (2) iz. calma, reposo, sosiego; [mina, gaixotasuna] alivio (3) iz. luna de miel
  fr (1) iz. calm; calmness; peace (2) iz. honeymoon
  en (1) iz. repos (2) lune de miel
  port (1) repouso, descanso (2) lua-de-mel

  Ekaitzaren ondoren eztialdia dator.  (Elhuyar Hiztegia)

  

  eztialdi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:52 pm on 2018/12/04 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  ahots 

  iz. 1 iz. Ahots kordak dardaratzen direnean sortzen den hotsa. Ahotsik gabe gelditu. Ahots ozena. Ahots garaia, zolia, zorrotza, apala, lodia, sakona. Ahots oneko abeslaria. Ahots aparatua. 2 iz. Irud. Herriaren ahotsa. Gora doa ibaien ahotsa. 3 iz. Musika-lan polifoniko bateko melodia lerro bakoitza. Lau ahotsentzako meza. Abesti bat hiru ahotsetara. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.

      [boza]: boz, mintzura Naf., mintzo jas. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. voz (2) iz. (hed.) voz (3) iz. [kantaria] (hed.) voz, cantante (4) iz. (Mus.) voz
  fr (1) iz. voix (2) iz. [kantaria] chanteur, -euse (3) iz. (Mus.) voix
  en (1) iz. voice (2) iz. singer (3) iz. (Mus.) voice
  port (1) iz. voz (2) iz. (hed.) voz (3) iz. [kantaria] (hed.) voz, cantor, -a

  Euskal Herriko ahots ezberdinak bildu ditu AHOTSAK proiektuak azken urteetan.

  

  ahots (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:16 pm on 2018/12/03 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  euskaraldia 

  iz. Euskaraldia 2018an Euskal Herrian euskararen erabileraren alde abiatu den ekimen bat da, herritar euskaltzaleak aktibatuz hizkuntza ohiturak aldatu asmo dituena. Guztira, 196.000 lagunek eman dute izena Euskaraldian.

  

  Euskaraldia (Argazkia: Wikipedia)

  
  

  Helburua:

  Euskaldunen hizkuntza ohituretan eragitea eta beren harreman sareetan euskara gehiago erabiltzea izango da Euskaraldiaren lehenengo helburua. Hizkuntzaren normalizazioaren ardura pertsonen eta entitateen artean partekatua denez, bestetik, 2019an, mota guztietako entitateek euskararen erabilera babesteko eta bultzatzeko neurriak hartzea izango da beste helburua. Aktibatu aditzak «praktikan jartzea» esan nahi du. Hizkuntzaren erabilerari lotutako kontzeptua da, euskaraz hitz egiten dakitenek edota euskara ulertzeko gaitasuna daukatenek euskara erabil dezaten lortu nahi delako.^[1]

  Hamaika egun horietan, 16 urtetik gorako herritarrei proposamena egin zaie, ahobizi eta belarriprest rolak hartzeko. Ahobizi ulertzen duten guztiei euskaraz hitz egiten dieten euskaldunak dira (baita ezezagunei lehen hitza, gutxienez, euskaraz egiten dietenak ere). Belarriprest, berriz, gutxienez euskara ulertzen duten kideak dira, euskaraz aritzeko gai direnei hizkuntza horretan jarduteko gonbidapena luzatzen dietenak. Antolaketan, auzo, herri zein eskualde bakoitzeko euskaltzale taldeak ari dira, bai eta bestelako elkarte, enpresa zein erakundeetakoak ere. (Euskaraldia, Wikipedia)
  

  Azaroaren 23an hasi zen ariketa gaur iluntzean amaitu da, ekitaldi instituzional batekin. Antolatzaileek Euskaraldiak 365 egunez iraun dezan nahi dute. (Berria.eus, 2018-12-03)

  

  euskaraldia (Argazkia: berria.eus)

   
• 

  Maite 10:31 pm on 2018/12/02 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  sokorri 

  iz. Ipar. Laguntza. Sokorri bila joan. Sokorri eman. Bortaz borta sokorri galdez. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) socorro, auxilio, ayuda (2) interj. (Ipar.) ¡socorro!, ¡auxilio!
  fr iz. (Ipar.) secours (2) interj. au secours!
  en (1) iz. help (formal) aid, assistance (2) interj. Help!
  port (1) iz. socorro (2) interj. socorro

  Sokorri! Lagundu, messedez! 

  

  sokorri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:02 pm on 2018/12/01 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  leban 

  adb. Eskumuturraz eta eskuaz, besoa inon bermatu gabe indar eginez; inoren laguntzarik gabe, norberaren lanaz. Leban jaso du. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  LEBAN (V-m ap. A). A pulso. “Leba (V-m), pulso. Leban jaso, levantar a pulso” A.

  Sinonimoak: adb.
  

  [leban] : pultsuan (Elhuyar Hiztegia)
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es a pulso
  fr à bout de bras loc adv
  en (sin apoyar el brazo) freehand
  port a pulso

  Leban altxatu du pisua. 
  

  

  leban (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)