Gaurko hitza

Updates from martxoa, 2017 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:46 pm on 2017/03/24 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  idustun 

  iz. Lepoa inguratzen duen apaingarria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  idustun, industun. Neol. creado por AG en 1896 de idun ‘cuello’ y estun ‘aro, anillo’. Collar. v. iduneko. Ezarri egixuz [errukija ta egija] idustuntzat zeure idunan (1898). AG 1575. Lepotik dingillizka eukon anbarezko idustuna. Altuna 94 (v. tbn. 97 y 98). Pitxi gelgarriz josi / idustun dirdirtsuba. Laux Euzk 1931, 362 (ap. DRA; la misma poesía en BBa 62 dice industun).

  Sinonimoak: iz.
  [idustun] : iduneko, lepoko; koilare (Heg.) (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. collar, adorno del cuello
  fr collier
  en [bitxia] necklace
  port colar

  Pozik zegoen oparitu zioten idustunarekin.

  

  idustun (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:55 pm on 2017/03/18 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  idus 

  iz. Erromatar egutegian, Idus, (idus, -uum) hilabetearen hamahirugarren eguna zen, ondorengo lau hilabeteetan izan ezik: martxoan, maiatzean, uztailean eta urrian. Azken hauetan, hilabetearen hamabosgarren eguna zen.  (Ikus Wikipedian Erromatar egutegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es Idus
  fr Ides
  en Ides, Idus, Eidus
  port Idos

  Guarda hadi martxoko Idusetatik! [Martxoko idusak, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2017-03-18)] (Berria.eus)

  

  idus (Argazkia: Cesarren heriotza, Wikimedia Commons, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:29 pm on 2017/03/10 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ikareria 

  iz. Dardara, izua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ikareria (R-vid), ikararia (H), ikarari (AN; Hb ap. Lh (-kh-)), ikareri (B; VocB), ikererie (B). Ref.: A (ikarari, ikareri, ikareria); Asp Leiz2; Izeta BHizt (ikererie).

  Temblor. “Temor, espanto” A. “Temblor de tierra” VocB, A e Izeta BHizt. “Bartatsean ikererie izan dugu” Izeta BHizt. Orrelako zerbait ikararia sartu izandu ba-litzait niri. Mb OtGai II 185. Andia da oraingo gure ikareria. Mb OtGai III 210. Lurraren ikarariak, arrien autsteak. Ib. 68. Hire ürzain batek emaiten dik lürrari ikhareria. Chaho AztiB 9. Beriala prest dago / kaballeria; / artilleria / izigarria, / arek ematen debe / ikareria. Afrika 89. Gudariak ikareriz ta bildur ezin aundiagoaz beterik. Inza Azalp 75.

  Sinonimoak: iz.
  [ikareria] : dardara (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. temblor; temor
  fr
  en
  port

  Lur ikareria batek asaldatu ditu nafarrak gaur goizean.

  

  ikareria (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 12:12 pm on 2017/03/04 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  itsumustu 

  iz. Ustekabea.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [ustekabea] ezuste, ezusteko, ustekabe, gertu Zub. g.e. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es sorpresa
  fr surprise
  en surprise

  Bihotzak itsumustu latza eman dit.

  

  itsumustu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 12:01 am on 2017/01/20 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ipurtestu 

  Atzealde gutxiko abere bati erreferentzia egiteko erabiltzen da.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ipurtestu. “Se dice de un ganado de poca trasera” Iz ArOñ (s.v. atzigarr).

  Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia eta Google translate):

  es Se dice de un ganado de poca trasera
  fr On dit d’un arrière gagné peu
  en It is said of a cattle of little back
  port Se dice de um ganado de poca trasera

  Boteretsuak badaki etsaiez inguratuta dagoela, badaki bere inguruko lausengarien artean dagoela traizionatuko duen Judas, bere aulkia berotu nahi duen ipurtestua. [Kontsolamendua, Anjel Lertxundi (Berria, 2017-01-19 )]
  

  

  ipurtestu (gaurko hitza, domeinu publikoa)

   
• 

  Maite 9:35 pm on 2016/12/28 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ilgoropil 

  Oharra: sarrera hau txantxetakoa da. Nolanahi ere, gerta liteke hasierako esaldi hau edozein momentutan kendu behar izatea…
  

  Orotariko Euskal Hiztegian (autore ezezaguna)
  

  Sinonimoak: iz.
  [ilgoropil] : croissant (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. dulcísima torta con forma de luna creciente, cruasán, croissant
  fr croissant
  en croissant
  port croissant

  Kriston ilgoropil goxoa gosaldu dut gaur!  [Ilgoropilak gosaltzeko, Joseba Gorriak (Tokikom News, 2016-12-28)]
  

  

  ilgoropil (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:24 pm on 2016/12/09 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  itzemin 

  iz. MED. Hatzeko infekzio akutua; erpurukoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  itzemin (L, BN, S, R-uzt). Ref.: A; Lrq. “1.º panadizo; 2.º uñero” A. “Itzemina edaratea beino gaiztoago da ta axaxalpean sortan da (R-uzt), el uñero es peor que el panadizo y nace bajo la uña” Ib. “Panari” Lrq. Aztalian dit itzemin bat. Arch Fab 167. Landare hunek itzeminak ederki sendatzen omen ditu. Zerb GH 1932, 229.

  Sinonimoak: iz. g.e.

      [behatzeko infekzioa]: erpuruko g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Med.) panadizo
  fr panaris
  en (Med) whitlow
  port (Med.) paroníquia

  Landare honek itzeminak ederki sendatzen omen ditu. Zerb GH 1932, 229. (Orotariko Euskal Hiztegia, mold.)

  

  itzemin (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)