liskar
iz. Etsaitasunezko hitzen edo keinuen (eta are ekintzen) bidezko eztabaida, errieta edo borroka. Ik. liskarraldi; kalapita; sesio. Sokratesen eta sofisten arteko liskarrak. Apaizen liskarrak, deabruaren jaiak. Halako solasek maiz pizten dituzte liskarrak. Lagun hurkoarekin beti liskarrean. Ez zaiola behartsuari liskarrik edo mehatxurik egin behar. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
liskar (Lc ap. A; SP, Deen II 139, Urt I 185, Lar, Añ (G), Izt, Dv, H), lixkar (Lc ap. A), lizkar (Dv, que dice tomarlo de SP), lisker.
1. Discusión, disputa. “Certamen, duelo, pelea”, “litigio” Lar. “Contienda”, “debate, contienda”, &c. Lar y Añ. “Riña, contienda” Izt. “Aphezen lixkarrak, debruaren jaiak (Lc)” A. Tr. Documentado en textos septentrionales desde principios del s. XVII, aunque a partir de aprox. 1920 prácticamente sólo aparece en autores meridionales. En DFrec hay 7 ejs., meridionales. Nolazpait eztiraden guduak, inbidiák, aserretasunak, liskarrak, gaizki-erraiteak. Lç 2 Cor 12, 20 (He ihardukitze, Dv eskatima, Ol iskanbilla, Ker agokaldi, IBk irain, Bibl aharra). Liskarretik […] aparta beitea. Harb 441. Berehala lehenbiziko liskarrean, puta seme deitzen dute. Ax 360 (V 238). Liskarrak, inbidiak, eskarnioak. SP Phil 372 (He 375 liskarrak). Altxatu ere zen liskar bat hekien artean. He Lc 22, 24 (cf. infra LISKAR ALTXATU). Ez da alde guzietarik ikhusiko liskar eta gerlarik baizen. Lg II 185. Bere artean bethi liskarra zutenen / lagun. Gy 278. Doipuru ta bakalgaien arteko liskarrak. Zink Crit 71. Pipari esker / ez du gau-lisker / onek irauten luzaro. EA Txindor 118. Liskarra bat-batez ebagitteko. Otx 146. Ez da handi liskar ezin hezi bat sortzen bazen haien eztabaidatik. Mde Pr 137. Berealako batean egundoko liskarra ta arma-otsa sortzen da. NEtx Antz 28. Populu-arteko liskarrak debekatu zituen. Arti Ipuin 48. Eskolastikoen etiketak, praileen arteko lixkarrak. Gazt MusIx 60. Gogoz irakur daiteke liskar sumin haren oihartzun baketsu hau. MEIG III 122. v. tbn. Eguzk RIEV 1927, 423. Ol Rom 13, 14. Etxde JJ 108. Zait Plat 150. Vill Jaink 182. Ibiñ Virgil 92.
Reprimenda. Cf. infra LISKAR EGIN. Bere burasoen eta nausien liskarrak eta zehatzeak edo punizioneak […] sofritu. CatLav 144 (V 74). Balia diteke liskar borthitzago eta gogorrago batez, hura ahalkeria handiago batean sar-arazteko. He Phil 242 (SP 240 liskartuko ahal zaio).
Combate, batalla. Gu, gizonok, liskarrean gizonki il gintezke. Goen Y 1934, 100. Nundik nora Iparra / liskar billa datorren. “A mover guerra”. Gazt MusIx 125.
2. “(Hb), (adj.) tenace” Lh.
Sinonimoak: iz.
[istilua]: ahakar, anabasa, birrinbili-barranbala, demanda, errieta, errietaldi, etiketa g.e. , gorabehera, iskanbila, istilu, kimera, lipizta, liskarraldi, mokoka, mokokaldi, tirabira, tirabirako, zalaparta, zaparrasta, aharra Ipar., eskatima Ipar., karmañola Ipar., kasaila Ipar., tarrapata Ipar., xaribari Ipar., astrapala Bizk., baraila Bizk., droga Bizk., lazka Bizk., ardaila Gip., matxetin Gip., sesio G-N, kalapita Ipar./Naf., bilaxka Zub., armonia beh., desditxa beh., matrikula beh., atarrapuzka g.e., ausiabartza g.e., liskarreria g.e., zirriparra g.e., ahaka zah., ateleka zah., matraka Bizk. beh., okasio Gip. beh., haparka Ipar. g.e., despita Gip. g.e., biahore Ipar. zah., debadio Ipar. zah., disputa Ipar. zah., atralaka Bizk. zah., bilaka Zub. zah., arroitu Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. combate, pelea, reyerta, discusión, disputa
fr iz. combat, altercation, bagarre
en iz. quarrel, row; argument, dispute
port iz. combate, briga, briga, rixa, contenda
Nik ez nuen, komunzki, liskar eta diskusione haietan parterik hartzen. [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)
liskar (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
Reply