iz. ZOOL. Fringilidoen familiako hegazti paseriformea, txirriskilaren antzekoa. Jatorriz Kanarietakoa eta Madeira uharteetakoa, gatibu hazten da eta gaur egun mundu osoan zehar hedatuta dago (Serinus canaria). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. ehiztari.
Orotariko Euskal Hiztegia
kazari (V-gip), kazaari (-saari V-gip). Ref.: Iz ArOñ (kasáarixa, kazarixa); Etxba Eib; Elexp Berg.
Cazador. v. ehiztari. Markos kazaria. AB AmaE 310. Abade bat izan oso kasaixa da txakurrak elizara eruan otsain erbixa eta altxarreko denporan mezia itxi eta joan ei zan kazara (V-gip). Gand Eusk 1956, 220s. Keixa arbolapiak kazariz beteta izaten ziran. SM Zirik 73. Kazaari batzuk beetik gora bota zituzten txakurrak. And AUzta 57.
Sinonimoak: iz.
[ehiztari] : ehiztari, ehiza zale (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es cazador, -a
fr chasseur, -euse
en hunter
port caçador, -a
Entzun:
Onoda tenientea ez bezala, gure aita ez zen sekula gerlari izan, eta ez zen errenditu, beraz. Eskopeta izan zuen, bai, kazaria izan zelako, baina afizio hori zorionez berarekin desagertu da familian. [Jose Luis Fernandez Zubimendi (Elgeta 1922 – Eibar 2014), Luistxo Fernandez (Ingelesen hilerria, 2014/02/24)]
 Jose Luis Fernandez Zubimendi #inMemoriam |
 kazari (Wikimedia Commons) |
Eskerrik asko Maite. Gure aitak “kasarÃxa” ahoskatuko zukeen.
ad. Adorea eman. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â ad.
[adoretu] : adore eman, adoretu, arnasa eman, kemendu, kuraieztatu, azkortu Bizk., dendatu Bizk., animatu beh., arnastu g.e., ausarditu g.e., bihoztu g.e., alaitu zah., esportzatu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es dar valor, animar
fr encourager
en to encourage, to give courage/support/hope; to give sb (fresh) heart
port encorajar, animar
Entzun:
Ez hago bakarrik, saiatzen zitzaion bihotz ematen, neu behintzat hirekin naukan. [Golgota, Xabier Montoia (Elkar, 2008.)] (Ereduzko Prosa Gaur)
bihotz eman (Kimberly Darragh Hynd, CC)
iz. MUS. Gitarra jotzen duen musikaria. (Euskalterm)
Orotariko Euskal Hiztegia
GITARRA-JOLE, -JOTZAILE. Gitarrista; (el) que toca la cÃtara. “Citharista, gitarjotzaillea” Urt V 160.
Gitarra joilleen soiñua bezalakoa. He Apoc 14, 2. Ezkondu zan gitar jotzalle batekin. Iraola 17. Urretxuar gitarra-jotzalle ta bertsolariari. Y 1933, 192.
Sinonimoak: iz.
[gitarra-jotzaile]: gitarrista, gitarrari Zah., gitarra-jole (5000, Elhuyar, Orotariko Euskal Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (Mus.) guitarrista
fr (Mus.) guitariste
en (Mus.) guitarist, guitar player
port (Mus.) guitarrista; (de guitarra española) tocador, -a
Entzun:
Mexikon hil da De Lucia, Algecirasko Udalak (Espainia) jakinarazi duenez —han jaioa zen—. Benetako izenez Francisco Sanchez Gomez, 1947an jaio zen, eta flamenko musikaren ikono izatera iritsi da. Gaztetatik hasi zen gitarra jotzen, eta 14 urte betetzerako argitaratu zuen lehen diskoa. [Paco de Lucia gitarra jotzailea hil da, Jon Olano (Berria.info, 2014-02-26)] (Ereduzko Prosa Gaur)
gitarra-jotzaile (Wikimedia Commons)
iz. Ur-korronte, urbildu edo urtegiko urak gainezka egin, eta normalean urperatuta ez dagoen ingurua estaltzea edo indar eta abiadura handiz isurtzea. (uholde, Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Bizk.
[uholdea] : uholde, uraldi, pesia Ipar., soperna Ipar., uralde Ipar., dilubio zah., tulubio Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
[uholdea] : errekada, uhada, uhaldi, uhar, uhaste, uholde (bat.), uiol (bizk.), uramil (Labayru ikastegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia eta Labayru ikastegia):
es (sarr. pl.) torrente, corriente impetuosa, inundación.
fr inondation, crue
en flood
port inundação, alagamento
Uriolakaz negargarrizko kalteak izan ditue.
Oraindino gogoan dodaz 1983ko uriola nagusiak.
Urioleak eroan eutsen dana, etxe eta guzti.
Uriolatik ozta-ozta librau ziran. (Labayru ikastegia)
uriola (FlickrCC, camil tulcan)
Mota guztietako gaur-gaurko gaien berri emateko sortu dute Uriola.info: kirola, ekonomia, kultura,politika eta baita udal gaien inguruko informazioa ere. Horrez gain, Bilboko eta inguruko jaien berri ere emango du.
Lanean hasia da, eta, besteak beste, hainbat zerbitzu eskaintzen ditu Uriola.info-k, horien artean: agenda, eguraldia, iragarkiak, zorion agurrak eta eskelak jartzeko aukera emango du. Twitter eta Facebook bitartez ere kasu egin ahal izango zaio Bilboko euskal komunikabideak biltzen dituen plataformari. (Berria.info, 2014-02-25)
uriola.info
du ad. Hautsi, desegin, apurtu, puskatu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â ad. g.e.
[suntsitu] : alferrik galdu, apurtu, arraskatu, birrin-birrin egin, desegin, desolatu, errautsi, hauts bihurtu, hauts egin, hondatu, porrokatu, suntsitu, trimin-trimin egin, triskatu, triskilatu, zatitu, zehatu, zirpildu, andeatu Ipar., arrabaskatu Ipar., aurritu Ipar., barreiatu Ipar., deboilatu Ipar., funditu Ipar., gaizkitu Ipar., mamikatu Ipar., partekatu Ipar., porroskatu Ipar., sakailatu Ipar., xehakatu Ipar., xehatu Ipar., zatikatu Ipar., zirtzikatu Ipar., banatu Bizk., birrindu Bizk., laskitu Bizk., lorrindu Bizk., trimindu Bizk., zuzitu Bizk., abarrikatu Naf., izorratu beh., galetsi jas., atarratu g.e., triska egin g.e., arrasatu zah., arrazatu zah., destruitu zah., narriatu zah., puskakatu Ipar. g.e., bilakatu Ipar. zah., partaiatu Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es da/du ad. romper, destrozar, despedazar, hacer(se) añicos
fr casser, briser, mettre en pièces, dépecer
en break, smash, break into pieces, shatter, destroy, tear apart, tear to pieces
port quebrar, destroçar, despedaçar
Entzun:
Baina nik bizikletan segitzen nuen, aireplano abarrakitu hura ikusi nahi nuen, ez nuen jasaten beti zer harrapatuko dabilen jendea; ni ibiliko nauk pieza eta trasteak biltzen edo erauzten! [Zorrotz begiratutako trenak, Bohumil Hrabal / Fernando Rey (Alberdania-Elkar, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)
abarrakitu (pixabay, CC)
iz. ZOOL. Mustelidoen familiako ugaztun karniboroa, uretako bizimodura moldatua dagoena. Ilajea arre iluna da bizkarraldean eta zurixka sabelean, isatsa luzea eta sendoa eta oinak palmatuak. Handi samarra eta gautarra da (Lutra lutra). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian:
txujandarri.
“(AN-araq), nutria” A. v. igaraba.
Sinonimoak: iz.
[igaraba] : igaraba, ugabere, urtxakur, udagara g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (Zool.) nutria
fr (Zool.) loutre
en (Zool.) otter
port (Zool.) nútria
Entzun:
Erreka honetan arrain ugari egongo lirateke, txujandarriek jango ez balituzte.
txujandarri (Fascinating Pictures, CC)
Reply