Gaurko hitza

Recent Updates Page 413 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 1:57 pm on 2014/02/23 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  arandi 

  iz. Aranak dauden tokia, aran-basoa, aran-saila.
  

  Maite and xme are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    xme 4:29 pm on 2014/02/23 Permalink

    uste dut gure lagunen abizenaren etimologia beste bat dela:
    http://www.euskaltzaindia.net/index.php

  • 

    Maite 7:37 am on 2014/02/24 Permalink

    Facebooken esandakoa hona ekarriz, ez nago hain ziur “Onaindia/Haraindia” horretatik datorrenik…

    Orotariko Euskal hiztegiak:

    arandi (Dv A), aranadi (SP).

    “Lieu planté de pruniers” SP. “Prunelaie” Dv. “Boscaje de ciruelos” A.

    Elhuyarrek, Labayruk eta 5000k ‘arandi begiratuta’:

    iz. plantación o campo de ciruelos (bosque de ciruelos…).

    Horiek ez datoz zure hipotesiarekin bat, ez? Berriz diot: ur sakonegietan sartu gabe, ze, ni etimologia kontuetan…

    Zergatik begiratu beharko nuke haraindi?

    Mila esker, Xabier! 🙂

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Inaki Agirre 9:57 am on 2014/02/22 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bazpi 

  iz. Zorriak ile artean jartzen dituen arrautzetako bakoitza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  bazpi (Añ (V) > A), baspi (V-oroz-arr-ple ap. A; Mic, Añ), pazpi (V-oroz-ple ap. A).

  Liendre. v. bartz.

  Sinonimoak: iz.
  [bazpi] : e. bartz (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es liendre, huevo de piojo
  fr lente
  en nit [of a louse]
  port lêndea

  Entzun:
  

  BAT MATXIN PARRAT

  Bat: Matxin Parrat.
  Bi: Mitxel Eperdi.
  Hiru: Kolko bete diru.
  Lau: lko melau.
  Bost: Koxkotean koxt.
  Sei: korta bete behi.
  Zazpi: Buru bete bazpi.
  Zortzi: Katilu bete zorri.
  Bederatzi: Katuaren narrua eratzi.
  Hamar: mar-mar

  Bat Matxin Parrat, Oskorri

  

  bazpi (FlickrCC, Gilles San Martin)

   
• 

  Maite 7:45 am on 2014/02/21 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  lasai 

  1. izond. Estutasunik, kezkarik, larritasunik gabea. Pertsona lasaia nekez larritzen da. 2. izond. Estua, meharra edo tinkoa ez dena. Bide lasaia. Soineko lasaia. 3. izond. Arauekiko hertsitasunik gabeko jarrera edo portaera agertzen duena. 4. izond. HIZKL. Ezaugarri akustikoen arabera, indar gutxiko erresonantzi eremuak azaltzen dituen fonema (tinkoari kontrajarria). 5. adb. Estutasunik, kezkarik, larritasunik gabe. Zaude lasai ez da ezer gertatuko. 6. adb. Tinkotasunik gabe. Lasai lotu. 7. adb. Arauekiko hertsitasunik gabe. Lasaiegi hezitako haurrak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: lasai adond. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [lasaiki] : bare, jabal, lasaiki, trankil, hatsaren gainean Ipar., trankilki Ipar., nasai Bizk., nare jas., lasaikiro g.e., narerik g.e., kieto Ipar. beh.

  lasai izond.

  [trankila] : bare, ezti, eztitsu, geldi, gozo, malats, naretsu, trankil, eme Ipar., jabal Ipar., largo Ipar., laxo Ipar., ole Ipar., astitsu Bizk., nasai Bizk., basi Naf., anple Zub., goxo adkor., baretsu jas., nare jas., dultze zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. tranquilo, -a; calmado, -a; sosegado, -a; reposado, -a (2) izond. ancho, -a, holgado, -a; suelto, -a; flojo, -a; desahogado, -a; cumplido, -a (3) izond. desenfrenado, -a; libertino, -a; disoluto, -a (4) adb. tranquilo, -a; quieto, -a; calmo, -a; con tranquilidad; tranquilamente, relajadamente; con calma; calmadamente (5) adb. suelto, -a; flojo, -a; con flojedad; flojamente; relajadamente; con laxitud
  fr (1) izond. tranquille, calme, paisible (2) izond. large, ample (3) adb. tranquillement, calmement, doucement (4) adb. de manière décontractée/détendue, à l’aise
  en (1) izond. calm, quiet, peaceful (2) izond. [arropa, oinetakoak] wide, broad; loose, losse-fitting (3) adb. calmly, quietly; relaxed
  port (1) izond. tranqüilo(a), sossegado(a) (2) izond. folgado(a) (3) izond. descomedido(a), dissoluto(a) (4) adb. tranqüilamente, con calma

  Entzun:
  

  Bakardadea lurralde jendetsu bat da, azken finean. Metafora-jario lotsagaldu honekin hasten banaiz –barkamena eskatzen dut horregatik–, da halakotik gutxi aurkituko duzulako Ana Malagonen testuen artean. Nahikoa iritzi zabaldua da mikroipuingintzak, genero edo azpigenero gisa, zerikusi gehiago duela poesiarekin, ipuingintza estandarrarekin –azken finean, narratibarekin– baino. Agian hala da –Elizak badauzka doktoreak–, baina Lasai, ez da ezer gertatzen honetakoak lirikarik, poesiarik gabeko hiperlaburrak dira. Mundu garaikidearen kondizioari dagokion bezala, alegia. [Ana Malagonen “Lasai, ez da ezer gertatzen” liburuaren hitzaurrea, Iban Zaldua (Elkar, 2014-02-17)]
  

  

  Lasai, ez da ezer gertatzen, Ana Malagon (Elkar.com)

   
• 

  Maite 8:55 am on 2014/02/20 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txirrinta 

  iz. 1. Gogoaren joera bizi eta bortitza, gogoa asaldatzen duena; nahi edo gogo bizia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘grina’)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  txirrinta (AN-ulz, B, Sal, R). Ref.: A; Iz Ulz (txirrínte); ZMoso; Izeta BHizt2.

  Deseo, ansia. “El deseo (de alguna cosa). Ezkorroren txirrínte, el ansia de la bellota” Iz Ulz. “Rencilla” ZMoso 71 (= ‘capricho, deseo’; cf. VocNav s.v. rencilla). “Baut txistorra yateko txirrinte” Izeta BHizt2.

  Sinonimoak: iz.
  [gogo/nahi bizia] : grina, desira, desio, gurari, lera, irrika (Elhuyar Hiztegian, ‘deseo’)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es deseo, ansia
  fr désir, soif de
  en wish, urge, impulse
  port desejo, ânsia

  Entzun:
  

  Halako txirrinta sortu zitzaidan, non edozein gauza egingo nuen hura lortzeko.  [Gertakizuna, Annie Ernaux / Joseba Urteaga (Igela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  txirrinta (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:50 am on 2014/02/19 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zarbasta 

  iz. 1. adaxka.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 zarbasta (V; Deen I 453 <sarvasta>), zarbazta (H), zabrazta (V-gip), zaprasta, sarbasta (V-gip). Ref.: A; Iz ArOñ (sarbasta); Elexp Berg (zabrazta).

  • “Branchage en général” H (que cita a Izt). “Ramillas“

  • txarbasta (G-to ap. A). “Puntas de las ramas” A.

  • zarbazta (Lar, H). “Carrasco, carrasca” Lar. Lacoizqueta (152) copia erróneamente zarbatza.

  2 zarbasta, sarbasta (V-gip ap. Iz ArOñ).

  “Emakume sarbástia, mujer dura y trabajadora, buena para el caserío” Iz ArOñ.

  Sinonimoak:  iz.
  [adaska] : abartxo, adartxo, adaxka Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) ramillas (2) Zool. cierto pececillo de mar
  fr ramille, branchage
  en brushwood
  port ramo

  Entzun:
  

  Ez naiz arrantzale eskasa. Zarbasta pare bat harrapatu nuen lehengo batean. [Karabana bati jarraika, Xabier Etxaniz  (Naiz.info, 2011ko irailaren 03a)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Zarbasta bat hartu eta sua emendatzera joan ginen basora. Elexp Berg. [moldatua] (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  zarbasta (CC, micuarto.blogspot.com)

   
• 

  Maite 10:09 pm on 2014/02/18 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gainezka 

  adb. Gainez eginez. • GAINEZKA EGIN. Gainez egin. Esneak egunero gainezka egiten du gurean. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
  

  Sinonimoak: adond.
  [gainez egiten] : gaindi, gaindika, gaindizka Ipar., koka-ahala Ipar., tontorka Gip., kunkuin Zub., gaindiz Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es rebosando, desbordando, rebasando; a rebosar; rebosante
  fr débordant, abondamment
  en overflowing (with); filled to the brim, brimmed (with)
  port transbordante

  Entzun:
  

  Bihotza asaldatuta zeukan eskaileretan behera Iturbideren bulegorantz abiatu zenean, odola ziztu bizian, gorputza adrenalinaz gainezka. [Denak du bere prezioa, Migel Angel Mintegi (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  gainezka (FlickrCC, wakalani)

   
• 

  Maite 7:45 am on 2014/02/17 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bidutzi 

  iz. 1. Naturaren legeez at eraturiko izaki biziduna. Bi buruko behiak, bost hankako ardiak munstroak dira. 2. Alegiazko izaki izugarria. Ness aintzirako munstroa. 3. Pertsona izugarri itsusia. 4. Oso pertsona ankerra. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘munstro’)

  Orotariko euskal Hiztegian:

  bidutzi (Lar), bidutz, bidutsi (H).

  “Monstruo, bidutzia, geiurtia” Lar. “Bidutzia, monstruo” LE Urt voc. v. mamu. Hantik dirade jalkiten bidütsiak mündüko desohoria diradianak. Egiat 262. Argitara eman zuan aur edo, obeto esateko, bidutzi bat añ itsusia, non Erregek sinistu zuan etzala berarena.

  Sinonimoak: iz. g.e.
  [munstroa] : iratxo, mamu, fantasma Ipar., munstro Ipar., aujame Zub. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es monstruo [ser fantástico]
  fr monstre
  en monster
  port monstro

  Entzun:
  

  [6] Cf. partizipio mota beraren gainean eratu ohi diren bestelako bidutziak, hala nola inon irakurritako «Matutano kakahuete labean egindak», «galderak aurreko prozesuetatik ateratak izan direla», eta abarren abarra. [Akatsak Zuritzen I: Leku kanpozkoak, Borja Ariztimuño Lopez (31 eskutik, 2014/01/08)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Edonork pentsa zezakeen ni mamu bat nintzela, Hannaren nireganako begiradari erreparatuz gero, Erromako berri kontatzen ari nintzaion bitartean; bidutzi bat, mustur-luze eta erpeduna, munstro te-edale bat.  [Homo Faber, Max Frisch / Joxe Austin Arrieta (Elkar, 2001) (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  bidutzi (FlickrCC, Anirudh Koul)