1. iz. ZOOL. Erinazeidoen familiako ugaztun intsektiboroa. Gorputzak forma biribil samarra du. Hanka laburrak eta 2-3 cm bitarteko arantzez estalitako bizkarra du. Gautarra da eta negua hibernatzen igarotzen du. Intsektuz eta zizarez elikatzen da batez ere (Erinaceus europaeus). 2. iz. BOT. Barnean gaztainak dauzkan kupula arantzaduna, morkots. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Guk lehenengo adierari erreparatu diogu:
iz. (B) Emakumea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz. Bizk.
[emakumea] : andre, emakume, emakumezko, andrazko Bizk., emazte Ipar./Naf., emazteki L-BN, gizalaba g.e., madama g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es mujer
fr femme
en woman
port mulher
Entzun:
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna da gaur. Krisia andrakumeei nabarmen erasaten ari dela salatuko dute protestetan aurten ere, baina abortuak hartuko du zeresan handiena: Espainiako Gobernuaren erreforma salatuko dute. [Abortatzeko eskubidea aldarri, Garikoitz goikoetxea [moldatua] (Berria. info, 2014-03-08)]
andrakume (Argazkia: Berria.info, J. M., ARP)
iz. ITSAS. Gabian dagoen marinela, gabikoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[gabizain] : gabiko (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, CILF Base de terminologie eta Word Reference hiztegiak):
es (Itsas.) gaviero
fr gabier
en topman, mastman
Entzun:
Aingura goratzeko agindua aditu zuenean, berriz, azkeneko begiratu bat egin zidan, eta alde joan zen, mastan gora, gabizain zereginera. [Sukar ustelaren urtea, Edorta Jimenez (Txalaparta, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. BOT. Lilipa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Nartziso (mitologia)Â Mitologia grekoan, Liriope ninfaren semea. Edertasuna zuen ezaugarri eta, bere burua iturriko uretan ikusi zuenean, maitemindu egin zen, baina uretako irudia laztandu ezinarekin etsita, tristuraren tristuraz hil zen eta ondoren lore bilakatu.
Sinonimoak: iz.
[lore bat] : lilipa (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (Bot.) narciso
fr (Bot.) narcisse
en (Bot.) daffodil, narcissus
port (Bot.) narciso
Entzun:
Loreak ere ikusgarriak ziren oso, nartziso eta nenufarrak, urdinak gehienak kolorez, handiak gehienak tamainaz, eperrak gainean jarri eta habian bezala geratzen baitziren. [Itzarri nahi ez zuen printzesa, Felipe Juaristi (Alberdania, 2002))] (Ereduzko Prosa Gaur)
nartziso (Ander Morea, @karhobi) [Creative Commons NonCommercial]
iz. (Ipar.) 1. Zortea, patua. Sirats gaiztoa erori duk etxe horretara. 2. Asmoa. Sirats gaiztoa dik horrek. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Zub.
[zoria] : asturu, ezinbeste, fortuna, halabehar, zori, patu Heg., adu Bizk., adur Gip., ezinbertze L-BN-N
[atsegina] : atsegin, gustu beh., nahikida g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) (Z) placer (2) (Z) suerte, destino (3) (Z) intención
fr (1) plaisir (2) sort, destin (3) intention
en (1) pleasure, enjoyment (2) fate (3) intention
port (1) prazer (2) sina, destino (3) intenção, propósito
Entzun:
Sirats handiarekin joango naiz kontzertu horretara zurekin.
Sirats gaiztoa erori duk etxe horretara. (Elhuyar Hiztegia)
Sirats gaiztoa dik horrek (Elhuyar Hiztegia)
sirats (Gaurko Hitza, CC)
iz. Edalontziak elkar ukituz eta elkarri zoriona edo osasuna opatuz burutu ohi den ekintza. Topa egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: Â iz.
[brindisa] : brindis Heg. zah.(UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es brindis
fr toast
en toast
port brinde
Entzun:
Orain, topa egin dezagun! [<//jokoa.com>, Gemma Lluch / Antton Olano (Erein, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)
topa (pixabayCC, Nemo)
iz. 1. ANAT. Ugaztunen penisa. Pubisaren aurrealdean kokatuta dagoen eta esperma umetokian edo umetoki-lepoan uzteko balio duen organo zutikorra da. 2. ITSAS. Belazurruna. 3. MIKOL. Falaleen ordenako eta Mutinus eta Phallus generoetako onddo basidiomikotinoen izen arrunta. Fruitu-gorputzak zakil–itxura eta euliak erakartzen dituen haratustel-usaina du. • zakil-hezur. ANAT. Ugaztun askotan, zakila indartzen duen hezur mehea. || zakil-moko. Ik. glande. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz.
[arren organoa] : buztan beh., falo jas., pitxo Ipar. beh., pitilin Heg. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) (Zool.) pene (2) (Mikol.) falo (Mutinus sp., Phallus sp.) (3) (lgart.) tonto, -a, necio, -a, majadero, -a
fr (1) (Anat.) pénis (2) (Mikol.) phallus (3) izond. (lgart.) sot, sotte, idiot, -e ; imbécile
en (1) (Anat.) penis (2) [mozolo] idiot, dumb, fool, ass
port (1) pênis (2) falo (3) tonto(a), néscio(a),
Entzun:
Zakil tentea hatz puntaz bilatu zuen Martak, begiak ireki beharrik izan gabe ondo oratuz, harik eta hatzez nahikoa gogortua zegoela baieztatu ondoren aluan barneratu zuen arte. [Pasaia blues, Harkaitz Cano (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Ekar kamioiak, zerbait ikasi behar dik gaur agure orojakile zakil horrek! [Elektrika, Xabier Montoia (Susa, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
zakil (Wikimedia Commons)
Reply