1. (V-ger-ple-arrig-oroz-och-m, G-azp-nav, AN-ulz; A Morf 113), mardora (V-ger), mardura (V-ger-gip, G-azp). Ref.: A (mardera); EI 66; Iz ArOñ (mardura). “Ruedo de la saya” A. “Vuelo de vestido” A Morf 113. “Vuelo de una cosa” Iz ArOñ.
2. mardura (V-gip). Ref.: Iz ArOñ; Elexp Berg. “Mardura, marduria ifiñi, el relleno que ponen las mujeres en el pecho y en el vestido para aparentar” Iz ArOñ.
3. mardura (V-gip). “Se dice de una ropa muy delgada y con pliegues” Iz ArOñ.
Sinonimoak: iz.
[mardera] : zabaltasun, lasaiera || Ad. es un vestido con mucho vuelo: lasaiera handiko soinekoa da.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. vuelo (de vestido) fr iz. pli, fronce en iz. fullness port iz. amplitude, rodado;
Testuinguruan
Gonak goi aldean joskura batzuk ditu, eta horiek emango diote mardera seguruenik. [Leire Narbaiza, @txargain (Twitter, 2020-11-08)]
1 iz./adj. Norbait galtzen edo zerbait hondatzen duena. Ik. galgarri. Jende galduak eta galtzaileak. Deabruaren asmo galtzaile bat. Apaiz arima-galtzaileak. Mihi gaiztoa da adiskidetasunaren eta bake onaren galtzailea. Bere eta besteen galtzaileak. 2 iz./adj. Galtzen duena, bereziki jokoan edo lehiaketa batean. Irabazleak eta galtzaileak. Gerra batean galtzaile gertatzen direnak. (Hiztegi Batua)
iz. 1 iz. Logaleak eragiten duen astuntasuna; logalea, logura. Loeri batek bezala, emeki-emeki hartu du gaitzak. 2 iz. Loa eragiten duen eritasuna. (Hiztegi Batua)
Sinonimoak: iz. Ipar.
[logura]: logale, logura, lohasma Ipar., lokuma Ipar., Maria bekaineko haur., Martin itsu haur. , zaldi zuri (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. (Ipar.) enfermedad del sueño (2) iz. (Ipar.) sueño, somnolencia fr  iz. somnolence en iz. somnolence, drowsiness, sleepiness port iz. sonolência
1 adb. Zah. Bitartean, bien bitartean. 2 lok. Hala ere. Ik. alabaina. Santutasun gorenera goizik igo bada, bazituela bizkitartean denek badituzten jaidurak. (Hiztegi Batua)
Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
adlag. zah. [bien bitartean]: artean, bien bitartean, bitartean, anartean Ipar., arteetan Bizk.
lok. Ipar. [alabaina]: alabaina, alta bada, betiere, dena dela, dena den, edonola ere, edozeinetara ere, guztiarekin ere, haatik, hain zuzen ere, hala ere, hala eta guztiz ere, halere, hargatik, hartakotz, horratik, horregatik, inolaz ere, nolanahi ere, nolanahi ere den, zer gerta ere, zernahi gisaz, halarik ere Ipar., hortakotz Ipar., nolanahi den Ipar., nolanahi dela Heg., nolanahi dela ere Heg., edozelan ere Bizk., edozertara ere Bizk., alta Ipar./Naf., berdin Ipar./Naf., alabadere Zub., berain Zub., guztiaz ere zah., badarik Ipar. zah.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
1. (G-azp-to, AN-gip-araq; Izt 30r), xalkor (AN-larr). Ref.: A; Inza RIEV 1928, 154; Iz To. “Corcovado” A. ” Xalkorra, decaÃdo, encorvado por los años (AN-larr)” Inza RIEV 1928, 154. Kantuz plazara gatoz danzari / gaur Tolosako gazteria / gidari artu degu Gonzalez / Zanpanzartar ongi egiña, / izatez txalkorra bada ere / jakinduriaz txit abilla. Izt Po 138. Aitona xalkor, zelaia-barna. “Por la vega adelante va el anciano corcovado”. Or Eus 227. Atzelaria bide luzego / egin ta, dabil zalkorra. “La yegua zaguera […] tiene el lomo arqueado”. Ib. 346. Ezkurreko [=’de Ezkurra’?] xalkorra baño geiago ez aiz azitzen. “Konkorra” (AN-larr). Inza NaEsZarr 408.
[Elorria] zuaitz kaxkarra da, biurria, txalkorra, zarpilla, […] ezertarako balio eztuana. Vill in Gand Elorri 9s. Giza-bizitza ere alakoxea omen da: txalkor, zarpil, arantzez josia, miña ta samiña alde guztietatik dariola. Ib. 10.
Reply