Gaurko hitza

Tagged: A Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:41 pm on 2017/04/12 Permalink | Reply
  Tags: A   

  asagotu 

  ad. asagotu, asago/asagotu, asagotzen da/du ad. Bizk. Urrundu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  asagotu (V-arr-ple ap. A; Añ (V), VocCB s.v. urrundu ->Dv). Alejar(se). “Alejar” y “alejarse” Añ. “Alejar, desechar” A. Nazuz urrindu, desegin, ta asagotu, etorkizun gaistoak ta uxatu euli infernutar gogaikarriak? Añ CS 13. Len-bai-len aldendu nagizue, leku ontatik oildu nazazue! asagotu nagizue, adiskideok, izurrite andi au, giza-madarikatu ta yainkoek gorrotatu au! Zait Sof 95. Giza-mintzalaririk ageri ez dan bazterrera asagotu nazazu len-bai-len lurralde ontatik. Ib. 97. Erriaren erasiak Moxerengandik asagotzeko Kalebek esan zuan: “Ots! goazan, lur ori guretzera; menderatuko dugu-ta, enura gabe”. Ol Num 13, 30. Ixraelen semeek, Yaubek Moxeri agindu zionez, egin zuten, alakoak kaparditik asagotuz. Ib. 5, 4 (Ker bota ebezan).

  Sinonimoak: ad. Bizk.

      [urrundu]: alboratu, aldaratu, alde egin, aldendu, baztertu, hastandu, lekutu, ospa egin, saihestu, urrundu, urrutiratu, airatu Ipar., lekuratu g.e., urrutitu g.e., apartatu Heg. beh., alderatu Bizk. g.e., aldameneratu Gip. g.e., azkendu Ipar. zah., erauzi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es ad.  da/du (B) alejar(se)
  fr éloigner 
  en move away, get away
  port afastar (de, de), distanciar (de, de)

  Giza-mintzalaririk ageri ez dan bazterrera asagotu nazazu len-bai-len lurralde ontatik. Ib. 97  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  asagotu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:47 pm on 2017/04/09 Permalink | Reply
  Tags: A   

  aurrerapauso 

  iz. Aurrera egiten den pausoa. Eboluzioan aurrerapauso handia izan zen hominidoak bi oinen gainean ibiltzen hastea. Baina, horrela, pixkanaka, aurrerapausoak egiten dituala konturatuko haiz. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. paso adelante (2) iz. avance, progreso; mejoría
  fr (1) une nouvelle étape (2) avancée, progression
  en (1) a step forward (2) advance, progress
  port (1) passo à frente (2) avanço

  Alfabetatzearen, euskalduntzearen, ikastolen, euskara batuaren, literaturaren, prentsa idatziaren, irratiaren, telebistaren eta KORRIKA askoren ondoren, azken berrogei urteotako biziberritzearen ondoren, euskararen aldeko mugimendua egonkortu egin dela esaten da, normaltasunaren alde aurrerapauso handiak egin eta normalitate moduko batean lasaiturik edo trabaturik gelditu dela euskaraz bizi ahal izateko asmo kolektiboa. Joseba Sarrionandia, Korrika.eus (2017-04-09)
  

  

  aurrerapauso (Irudia: korrika.eus

   
• 

  Maite 1:03 pm on 2017/04/08 Permalink | Reply
  Tags: A   

  armagabetu 

  ad. armagabetu, armagabe, armagabetzen du ad. Norbaiti armak kendu. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad.

      [armak kendu]: desarmatu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. desarmar
  fr du ad. désarmer
  en du ad. disarm
  port du ad. desarmar

  Gauzatu da ETAren armagabetzea.  (Berria.eus, 2017-04-08)

  

  armagabetu (Argazkia: Berria.eus)

   
• 

  Maite 7:50 pm on 2017/03/29 Permalink | Reply
  Tags: A   

  arrakala 

  iz. (B) Arraila, irekidura sakona eta luzea. Haitz baten arrakalatik.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:iz. Bizk.

      [pitzadura]: arteka, pitzadura, arraildura Ipar., pitzatu Gip., artesi G-N, artesitu G-N, erdiro Zub., bretxa zah., arrail Ipar. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (B) raja, hendidura, grieta, fisura
  fr iz. (B) fente, fissure, crevasse
  en iz. fissure; crack; split
  port iz. racha, fenda, rachadura

  hazten dira lorerik ederrenak.  Hasier Etxeberria
  

   
• 

  Maite 8:37 pm on 2017/03/08 Permalink | Reply
  Tags: A   

  aldarrikapen 

  iz. Aldarrikatzea; aldarrikatzen den gauza. Giza eskubideen aldeko aldarrikapena. Sindikatuen aldarrikapenak. Hautagai gehienak ez datoz bat euskararen ofizialtasunaren aldarrikapenarekin. Aldarrikapena egin bezain laster, kardinalak eta aita santua Te Deum laudamus ozenki kantatzen hasi ziren. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
  [aldarrikapen] : deiera, proklama. 
  [aldarrikapen] : aldarrikatze, proklamazio.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) pregón (2) proclamación; reivindicación, reclamación (3) (Zuz.) promulgación
  fr annonce publique, proclamation, notification, revendication
  en proclamation; announcement
  port reivindicação

  Aldarrikapenei eutsiko diegu berdintasuna lortu arte! #martxoak8

  

  aldarrikapen (Argazkia: unison.org.uk)

   
• 

  Maite 11:48 pm on 2017/03/07 Permalink | Reply
  Tags: A   

  arkakarats 

  iz. Astoarrosa. (Hiztegi Batua)

  Orotariko euskal hiztegian

  arkakarats (G-nav, AN-larr), arkarakats (V-gip), arkarakatxa (G-goi), alkakats (G-nav), alkakaatz (AN-araq), alkalkaatx (AN-araq), alkaratx. Ref.: A; Ond Bac (alkakats); Ardi Plant1.

  Rosal silvestre, escaramujo. “Alkaka-atza. Rosa canina, escaramujo (en el Aralar Navarro)” Arzdi Plant1. “Alkaratx. Espino (D. Irigoyen)” DRA. Cf. Baraib: “Alcaracache. (Llanada de Vitoria). Fruto del escaramujo o rosal silvestre. […] El arbusto que lo produce. En Salvatierra alcaracáz y ascaracáche; en Alegría, ascaracachi”. Cf. LzG: “Arcalla. Escaramujo; rosal silvestre (Acosta), 131”. Baratz-erdijan arkakaratz (rosal) ederra eguan. Altuna 33. Eta orregaz batera, arkakaratzaren gorengo adarrian, geldi-geldika, larrosa polit-ikusgarrija agertuten asi zan. Ib. 36.

  alkakaratz. “(G-nav), fruto del espino” A. Cf. VocNav: “Alcaracate. Fruto del rosal silvestre, llamado escaramujo y agavanzo (Guirguillano, Puente la Reina)”.

  Sinonimoak: iz.

      [basa-arrosa]: basa-arrosa  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Bot.) rosal silvestre, escaramujo (Rosa sp.)
  fr (Bot.) églantier
  en (Bot.) dog rose, wild rose

  Eta orregaz batera, arkakaratzaren gorengo adarrian, geldi-geldika, larrosa polit-ikusgarrija agertuten asi zan. Ib. 36.  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  arkakarats (Gaurko hitza, domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:21 pm on 2017/03/01 Permalink | Reply
  Tags: A   

  antojagarri 

  iz. (L, BN eta GN) 1. Ardiak lepoan daraman zintzarria. 2. (hed.) Pertsona berritsua, txotxoloa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  antojagarri. “Cargante, latoso, molesto, pesado. Emakume antojagarria” Gketx Loiola. “Zuen lan ori zer da, antojagarria?” (G-azp). Cf. antojatu (2).

  Sinonimoak: izond. Heg.

      [gogaikarria]: aspergarri, astun, gogaikarri, hasgarri, eneagarri Ipar., kakazu Ipar./Naf., lekeda Naf., kakatsu adkor., asegarri g.e., pastikagarri Ipar. g.e., debeiagarri Zub. g.e., erdeinagarri Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. (Heg.) cargante, latoso, -a, molesto, -a, pesado, -a
  fr gênant, énervant
  en annoying, tiresome; irksome, bothersome
  port maçante, chato(a)

  “Zuen lan hori zer da, antojagarria?” [mold.]  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  antojagarri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)