Gaurko hitza

Tagged: A Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 3:07 pm on 2015/04/29 Permalink | Reply
  Tags: A   

  ahi 

  iz. Edozein irin egosiz (bereziki esnetan) egiten den jateko orea.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [broia]: broia Zub.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es papilla, gacha [generalmente hecha con harina y leche]
  fr crème, bouillie
  en a type of gruel made by boiling flour with water
  port mingau

  Entzun:
  

  Atzetik bi ume zetozen lapiko bat ahi hartuta, euritan freskatzen eta mehetzen ari zena.  [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Kleiman ohean dago oraindik, eta hiru aste daramatza esnea eta ahi mehea besterik hartu gabe. [Anne Franken egunkaria, Anne Frank / Josu Zabaleta (Erein, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ahi (Argazkia: turmix.es)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 5:02 pm on 2015/04/25 Permalink | Reply
  Tags: A   

  audioblog 

  iz. Audio-fitxategiak argitaratzeko eta partekatzeko helburu nagusia duen bloga. Sarrera bakoitzean audio-fitxategi bat gehitu ohi da; gehinetan, etiketatuta. (Euskalterm)

  Wikipedia:

  Audioblog is a blog with vocal recordings as its central part. For example:

  • Podcast, a type of digital media consisting of an episodic series of files (either audio or video) subscribed to and downloaded through web syndication.
  • MP3 blog or musicblog, through which music files are made available for download.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es audioblog
  fr audioblog
  en audioblog
  port audioblog

  Entzun:

  Gelako audioblogean argitaratzen ditugu gure grabazio guztiak.

  

  audioblog (egoist.blogspot.com.es)

   
• 

  Maite 5:50 am on 2015/04/13 Permalink | Reply
  Tags: A   

  albaindu 

  du ad. Albainuz josi, behin-behineko joskura egin. Lehenik albaindu eta gero josi. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal hiztegian

  1 albaindu (V-ple-arr-och-m-gip). Ref. A; Iz UrrAnz (albaindduta). “Rendirse de cansancio” A. “Albaindduta dao; albaintzen duatze, se van calentando (las ovejas) (V-gip)” Iz UrrAnz. v. abaildu, hebaindu.

  2 albaindu. v. albainutu.  albainutu (Aq 1198), albañatu, albiñotu (V, G ap. A; Lar, Añ, Lcq 44, Zam Voc), albiñutu (Añ, s.v. hebra).

  1. Enhebrar. “Enhebrado, albainutu” Aq 1198. Mataza nastu ta biurritu baño len, aria ondo arildu ta albañatzea dagokio edeslari ikasiari. Beraz, artu ari-muturra ta, ekin dezaiogun arilkaiari. TAg Uzt 16.

  2. albaindu (V, G ap. A), albandu (V-gip ap. A). “Hilvanar“, “dar puntadas largas” A. v. ilbandu. Cf. 2 algaindu. Gixonezkuak samaragiñoko gorantzak erabiltten ei zittubezen orduban, eta joskiñak, Bertoldineri be olako bat egin gurarik, miesa ebagi, albainddu, ta soñian aztertu edo estu-zabalian neurrijak artu guraz […]. Otx 124.

  Sinonimoak: ad.

  [albainua jostorratzaren begian sartu]: albainutu, bastatu Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es hilvanar
  fr faufiler
  en to tack, to baste
  port alinhavar

  Entzun:
  

  Izarak eta estalkia albaindu nituenean konturatu nintzen josteko makina ganbaran neukala. [Korapiloak, Jasone Osoro (Elkar, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  albaindu (Irudia: tecnicasbasicasdecostura.blogspot.com)

   
• 

  Maite 8:00 am on 2015/04/09 Permalink | Reply
  Tags: A   

  adabatu 

  du ad. 1. Saretua, zulatua edo urratua dagoenari adabakia ezarri. 2. Behin-behineko konponketa egin. Bere galeoi adabatuari aingurak altxaturik. 3. Konpondu, zuzendu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  adabakia ipini, konpondu, petatxatu (ADOREZ Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) ad.  remendar;  poner petachos (2) ad. (hed.) remendar, arreglar, reparar (3) ad. (hed.) remediar, corregir
  fr ad.  raccommoder, rapiécer, arranger
  en ad.  to patch, to mend
  port remendar, consertar

  Entzun:
  

  Ile zurituak bizkorregi zahartu den itxura ematen dio, aurpegiko zimur ugariek bezalaxe; janzten dituen praka beltz zaharkituek eta jaka gris adabatuak, egun batzuetako bizarraz gain, ez diote laguntzen irudia argitzen; eta halako tristura kutsua nabaritzen zaio begitartean. [Ekialdeko mamuak, Jon Arretxe (Elkar, 2003), Orr.: 135] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

  

  adabatu (Ard Hesselink, FlickrCC)

   
• 

  Maite 12:33 pm on 2015/03/31 Permalink | Reply
  Tags: A   

  anei 

  zenbtz. zehazt. (neol.) Mila.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  anei (Bera app., BeraLzM). Neol. creado por Arana Goiri en 1901 (v. AG 1868 y 1873). En la primera “reforma de la numeración euzkérica”, antes de la reforma definitiva, el término equivale a ‘ocho mil’. Sin embargo, este primer significado falta en los diccionarios y textos.

  Mil. Cf. ZA RIEV 1928, 587: “Anei ta unei itzak ez dira zarrak, orain ogeitamarren bat urte sortuak baizik; idaztietan erruz erabili dira ordea“. Cf. unei. v. mila. Sei anei (milla) kristau. J. Ayerbe EEs 1912, 35. Orain anei (milla) urte India-aldetik ekarrijak. Altuna 19. Gitxienez nekusan ogei anei notin. Enb 32. Anei eskar! Ordaintzat / Dopaltzut zoruna. Ib. 125. Josu, Miren, Joseba! / Josu anei bidar! / Etzendun, emaztia, / ori esan biar. Ib. 166. Maizen erabiltzen diran beste zenbaki aundiak: milla, […], amarreun, anei. ZA RIEV 1928, 587. Zazpireun aneitik (millatik) gora. ZA Euzk 1929, 28. Ta mosu onek –samurki diraust– / ez dabes anei abesti? “¿No canta mil canciones?”. Laux BBa 60. Bitartian anei argi uri ortan / agertuten dira. Ib. 118. Eun eta anei beso be ba dot nik urteten bestien ganetik. Otx 15. Hamar gizon jeikirik, / anei jauntxo gerizpean. Mde Pr 286.

  Sinonimoak: zenbtz. neol.

  [mila]: mila (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es mil
  fr mille
  en thousand
  port mil

  Entzun:
  

  Orain anei urte India aldetik ekarriak. Altuna 19. [moldatua] (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  anei (Irudia: mefinefoundation.org)

   
• 

  Maite 2:17 pm on 2015/03/29 Permalink | Reply
  Tags: A   

  aztarren 

  iz. (batez ere B) Aztarna, arrastoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [aztarna] :aierupen, arrasto, aztarna, hatz, lorratz, seinale, zantzu, herexa Ipar., aztar jas., kuntze g.e., antz zah., aieru Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es huella, señal, indicio; vestigio; pista
  fr trace, vestige ; empreinte ; piste
  en trace, vestige; tracks; clue
  port traço, vestígio; pista

  
  

  ALDAMENEAN

  Bihar ere nahi nuke

  aztarrenak atera eta

  gaur bezalako hautabidea izan

  noizbehinka patuari izkin egiteko azken kale ertzetik

  ahanzturak harrapa ez nazan zutaz gogoratzean

  irriari ezpainak doan emateko

  Bihar ere nahi nuke

  atzo adina kemen bildu

  joaten naizen lekura joanda ere

  giza-leizea habita dezadan

  neguminaren ostean

  zure ondoan ez bada

  zure ametsen ondoan

  berriro esna nadin

  [Joan da negua, Mikel Ibarguren (Susa poesia, 2011)]

   

   
• 

  Maite 10:29 pm on 2015/03/13 Permalink | Reply
  Tags: A   

  argi-txakur 

  iz. (pl.) Usteltzen ari diren izaki bizidunen gaietatik sorturiko zenbait substantziaren su-hartzea. Airean, lurretik hurbil, dabiltzan su txiki batzuk izaten dira, bereziki leku zingiratsuetan eta hilerrietan.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  ARGI-TXAKUR (V-gip ap. A, que cita a FSeg), A.-XAKUR (T-L). Fuego fatuo. “Feux follets” T-L. Atzo zonbaitek zin egin lezakete argi-xakurrak ikusten dituztela dantzatzen. Barb GH 1926, 107. Gau askotan argi batzuk urteten omen zuten Jaunmendi aldean eta Azkontei aldean. Esaten zuten argi-txakurrak zirala. Gizon batzuk joaten omen ziran ikustera eta etzuten ezer topatzen. Aiek joate orduko aldatu egiten zirala beste leku batera eta etzuten sekula txakurrik arrapatzen. Aotik sua botatzen zuten txakurrak omen ziran. And AUzta 56s. Analisi otz batean argi-txakurtzat jotzen duzun ori, ori da ain zuzen, amodioaren muin bakarra. Vill Jaink 131. Egiazko argiak, eta ez argitxakurrak, izan behar du ekintzaren gidari. Vill Aranzazu 1986 (septiembre), 5. Zonbaitek deitzen dituzte oraino ere argi-xakurrak; milafrangar xahar batek argiak deitzen zituen motz-motza. Lf Herr 11-1-1962 (ap. DRA).

  Sinonimoak: iz.pl.

  [arima-argiak]: arima-argi, larre-su (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (pl.) fuego fatuo
  fr feu follet
  en (folklore) will-o’-the-wisp, ignis fatuus; (UK: rural) jack o’ lantern, (US: rural) spook lights npl
  port fogo-fátuo

  Entzun:
  

  Hara eta hona zebilen, isilik, uhinak bezala, argi-txakurrak bezain zehaztugabe. [Ararat mendiaren sumina, Yasar Kemal / Fernando Rey (Alberdania-Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Gau askotan argi batzuk urteten omen zuten Jaunmendi aldean eta Azkontei aldean. Esaten zuten argi-txakurrak zirala.  [And AUzta 56s.  (Orotariko Euskal Hiztegia)]
  

  

  argi-txakur (Wikimedia Commons)